'Muhabbet bağının bülbülü: Hafız Sadettin Kaynak'

"Muhabbet Bağına Girdim", "Çile Bülbülüm Çile", "Ağla Gözlerim Ağla" ve "Telli Turnam"ın da aralarında bulunduğu unutulmaz eserlere imza atan sanatçı Hafız Sadettin Kaynak, arkasında 42 ayrı makamda 632 eser bıraktı.

İSTANBUL

Klasik Türk sanat müziğinin en önemli bestecilerinden Hafız Sadettin Kaynak, vefatının 58. yılında anılıyor.

Besteci ve ses sanatçısı Kaynak, 1895'te Ali Alaaddin Efendi ile Havva Hanım'ın beş çocuğunun en büyüğü olarak İstanbul'da dünyaya geldi.

Henüz 10 yaşındayken Kur'an-ı Kerim'i ezberleyen sanatçı, İstanbul'da tamamladığı ilk ve orta öğrenimin ardından ilahiyat fakültesinde okudu.

Kaynak, Birinci Dünya Savaşı sırasında yedek subay olarak Diyarbakır'da vatani görevini tamamladı.

İkinci imam olarak göreve başladığı Sultan Selim Camisi'nde, 1928'de baş imam olan Kaynak, 1930'da bu görevinden ayrıldı.

Sanatçı, hüzzam makamındaki ilk bestesi "Hicran-ı Elem"i 1926'da kaleme alırken, aynı yıl plak doldurmak üzere Berlin'e gitti.

Onlarca filmin müziklerini yaptı

Hayat hikayesini anlattığı bir mektubunda İstanbul'a döndükten sonra film musikisi bestelemeye heveslendiğini kaydeden Kaynak, Mısır'dan getirilen 85 filmle yerli filmlere beste yaptığını, ilk film müziklerinin ise "Allah'ın Cenneti" adlı Türk filmiyle "Leyla ile Mecnun" adlı Arap filminde yer aldığını kaydetmişti.

Sadettin Kaynak, Hafız Melek Efendi, Hafız Cemal Efendi, Neyzen Emin Dede ve Muallim Kazım Uz'dan nota, usul, fasıl ve ilahi konularında dersler aldı.

Eserlerinde zengin bir folklorik yapı göze çarpan sanatçı, nota bilmediğinden besteciliğinin ilk yıllarında eserleri başkaları tarafından notaya alınıyordu. Sanatçı, bestelerinde şarkıyla türkü arası bir özellik taşıyan üslubuyla kendine özgü bir form oluşturdu.

Kaynak, uzun havalar ve hoyrat ezgilerin yapısından etkilenerek, Hüseyni, Gerdaniye, Muhayyer makamlarında da besteler yaptı, Yunus Emre, Karacaoğlan ve Erzurumlu Emrah'ın şiirleriyle anonim halk ezgilerini bu formda besteledi.

Kimi eserlerinde, bir şarkı içinde birden fazla usule (makam) yer veren sanatçı, film şarkısı olarak kaleme aldığı "Dertliyim, Ruhuma Hicranımı" adlı bestesinde segah ve nihavent makamlarını birlikte kullandı.

Güney Doğu Anadolu'da yerel müzikler üzerine araştırmalar da yapan başarılı sanatçı, 1930'da Paris’te konser verdi.

Sanatçının talebesi Hafız Ahmet tarafından Alaeddin Yavaşça ve yayıncı Abdullah Işıklar'ın da aralarında bulunduğu yakın çevresine aktarılan bilgiye göre, Hafız Ahmet, yaşlılık döneminde ziyaretine gittiği bir gün hocasını sevinçten ağlarken bulur. Sadettin Kaynak, talebesini görünce "Gel Hafızım! Lutfettiler, bu gece rüyamda Peygamber Efendimiz'i gördüm ve onunla sohbet ettim. Bu şarkıyı ona yazdım ve besteledim" diyerek, hicaz makamındaki "Muhabbet Bağına Girdim" (Ararım) eserini okur.

632 eser yazdı

Kaynak, 1932'de bestelediği ve Safiye Ayla tarafından seslendirilen muhayyer makamındaki "Çile Bülbülüm Çile" adlı bestesinin telif haklarını Ayla'ya verdi.

Sanatçı, 1940-1950 yılları arasında 80'in üzerinde film müziği besteledi. "Ayrılık Yaman Kelime", "Deli Gönül Gezer Gezer Gelirsin", "Ağla Gözlerim Ağla" ve "Telli Turnam"ın da aralarında bulunduğu 42 ayrı makamda, 632 esere imza atan besteci, 1947’de hacca gitti.

Sultanahmet Camisi'nin imamlığı için 1950'de talepte bulunan Kaynak, 3 yıl kadar bu görevde bulundu.

Sadettin Kaynak, 1955'te felç geçirdi, 3 Şubat 1961'de ise İstanbul'da Haydarpaşa Numune Hastanesi'nde hayata veda etti.

Vasiyetinde "Cenaze namazım Nuruosmaniye Camii Şerifi'nde kılınsın. Merkezefendi'de kabrim hazırdır. Kabir taşımı Gülfiye yaptırır. Yazılacak şey şudur: Sultanselim Cami Şerifi Başimamı ve Sultanahmet Cami Şerifi İkinci İmamı ve Hatibi Meşhur Bestekar Hacı Hafız Sadettin Kaynak'ın ruhuna fatiha." sözlerine yer veren sanatçı, Merkezefendi Mezarlığı'na defnedildi.

Muhabir: Hilal Uştuk

Kaynak: