Milyonlarca çalışana kritik uyarı

İşyerinde sigorta, maaş ve fazla mesai ücreti gibi konularda sorun yaşayanlara kritik uyarı.

Bazı işverenler daha fazla kazanç uğruna çalışanlarının hakkını yemekten kaçınmıyor. Çalışanlardan "Maaşım sigortada düşük görünüyor", "Sigortam yapılmıyor", "Fazla mesai ücretim ödenmiyor" gibi pek çok şikayet yağıyor. İşverenlerin haksız uygulamalarına karşı çalışanların alabileceği tedbirler ve hak arama yolları var. Haksızlıklarla karşılaşanlar ve kendilerini korumak isteyenler, bu yazıyı dikkatle okuyun:

MAAŞ: Çalışanlardan "Aldığım maaş başka, bordrodaki maaş başka" şikayetleri geliyor. İşçilerinin maaşını düşük gösteren patronlar, devletten prim ve vergi kaçırdığı gibi, çalışanının tazminatını ve gelecekteki emekli maaşını düşürüyor. Bunu kanıtlamak için gerçek maaşla ilgili belgeleri saklayın. Aynı işyerinde çalışmaya devam etmek isteyenler, durumu ALO 170'e 'isminin gizli kalmasını istediğini belirterek' ihbar edebilir. İşten ayrılmak isteyenler için ise bu durum haklı fesih sebebidir. Çalışan, noter yoluyla başvurup tazminatını talep edebilir.

SİGORTA: Çalışanların işe girişte sigortasının yapılıp yapılmadığını mutlaka kontrol etmesi gerekiyor. Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) internet sitesinden sigortanın yapılıp yapılmadığı, primlerin yatırılıp yatırılmadığı öğrenilebiliyor. Çalışmayı ispatlayan belgelerin saklanması önemli. Kayıtdışı çalışanlar, ALO 170'e 'isminin gizli kalmasını istediğini' söyleyerek, ihbar yapabilir. Hizmet tespit davası için de saklanan belgeler önem taşıyor.

YILLIK İZİN: Her çalışanın izin hakkı var. İşverenlerin çalışanlarına kıdemlerine uygun olarak yıllık izin kullandırması gerekir. İşveren, kullanılmayan izinlerin parasını, çalışan işten ayrıldığında son ücreti üzerinden ödemek zorundadır. Çalışanların izin kağıtlarının bir kopyasını saklaması önemli. İşten ayrılma durumunda izin parası ödenmez ya da eksik ödenirse bunun dava yoluyla alınması mümkün.

FAZLA MESAİ ÜCRETİ: Haftalık çalışma süresi 45 saattir. Bu saati aşan kısımların yüzde 50 fazlasıyla ödenmesi gerekir. Fazla mesailerin ve diğer ücretlerin ödenmemesi, çalışan için haklı fesih sebebidir. Haklı fesihle tazminat alınabilir. Bunun için noter kanalıyla ihtarname gönderilebilir. Ücret ve diğer alacaklar için zaman aşımı süresi 5 yıldır.

TAZMİNAT: Bazı işverenler girdi-çıktı yaparak çalışanının tazminat hakkını elinden alıyor. Girdi-çıktı işlemlerini de SGK'nın internet sitesinden öğrenmek mümkün. İşle ilgili belgeleri saklayın, SGK'nin sitesine sık sık girerek girdi-çıktı yapılıp yapılmadığını kontrol edin. Durumu Çalışma Bakanlığı'na bildirin.

DENEME SÜRESİ: Bazı işverenler deneme süresini olduğundan uzun gösteriyor ya da bu dönemde sigorta yapmıyor. Deneme süresi en az 2, en çok 4 aydır ve bu dönemde sigorta yapılması şarttır. (Takvim)