Milletvekillerinin yasama dokunulmazlığının kaldırılması yürürlükte

Milletvekillerinin yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin anayasada değişiklik yapılmasını öngören kanunun Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmesiyle, hakkında 799 fezleke bulunan 152 milletvekili için yargı yolu açılabilecek.

ANKARA (AA) - Milletvekillerinin yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin anayasada değişiklik yapılmasını öngören kanunun Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmesiyle, hakkında 799 fezleke bulunan 152 milletvekili için yargı yolu açılabilecek.

Adalet Bakanlığı verilerine göre, TBMM ve bakanlıkta çeşitli suçlardan 152 milletvekili hakkında 799 fezleke bulunuyor. Adalet Bakanlığına ulaşan ve TBMM'de bekleyenlerle birlikte "dokunulmazlıklarının kaldırılması" istemiyle, biri bağımsız Ankara Milletvekili Aylin Nazlıaka, 29'u AK Parti, 57'si CHP, 55'i HDP, 10'u MHP olmak üzere toplam 152 milletvekili hakkında fezleke bulunuyor.

Bakanlık ve TBMM'de bulunan dosyaların partilere göre dağılımına bakıldığında da HDP 511, CHP 211, AK Parti 50 ve MHP 23 fezlekeye sahip. Bağımsız Milletvekili Nazlıaka'nın ise 5 fezlekesi var. Nazlıaka'nın bir dosyası, CHP İstanbul Milletvekili İlhan Cihaner ile düzenlenmiş durumda.

Milletvekillerinin yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin, anayasada değişiklik yapılmasını öngören kanunun Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmesiyle bu milletvekilleri hakkında yargılama süreçleri başlayacak.

Yürürlüğe giren Kanunda, "Bu maddenin Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabul edildiği tarihte; soruşturmaya veya soruşturma ya da kovuşturma izni vermeye yetkili mercilerden, Cumhuriyet başsavcılıklarından ve mahkemelerden; Adalet Bakanlığına, Başbakanlığa, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına veya Anayasa ve Adalet komisyonları üyelerinden kurulu Karma Komisyon Başkanlığına intikal etmiş yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin dosyaları bulunan milletvekilleri hakkında, bu dosyalar bakımından, Anayasanın 83. maddesinin ikinci fıkrasının birinci cümlesi (Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekili, Meclis'in kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz) hükmü uygulanmaz." deniliyor.

Dosyalar savcılıklara

Milletvekillerinin yasama dokunulmazlığının kaldırılması, üyeliğinin düşmesi anlamına gelmiyor. Dokunulmazlıkların kaldırılması, hakkında suç isnadıyla dosya düzenlenen milletvekili için yargı yolunu açıyor.

Bu maddenin yürürlüğe girdiği bugünden itibaren 15 gün içinde, Anayasa ve Adalet komisyonları üyelerinden kurulu Karma Komisyon Başkanlığında, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığında, Başbakanlıkta ve Adalet Bakanlığında bulunan yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin dosyalar, gereğinin yapılması amacıyla yetkili mercilere iade edilecek.

Adalet Bakanlığı, fezlekelerin her birini, geldikleri il başsavcılıklarına gönderecek.

Başsavcılıklar her bir fezlekeyle ilgili ayrı soruşturma başlatacak. Soruşturmalar, Türk Ceza Kanunu (TCK) ve Ceza Muhakemeleri Kanunu (CMK) hükümleri uyarınca yürütülecek. Dokunulmazlığı kaldırılanların milletvekilliği devam edecek. Dokunulmazlığı kaldırılan bir milletvekili, sadece dokunulmazlık hangi iddia için kaldırılmışsa o iddiadan yargılanacak.

Hakkında iddianame hazırlanan ve dava açılanlar yargılanacak. Davalar, isnat edilen suçlara göre görevli mahkemelerinde görülecek.

Milletvekilliğinin sona ermesi, Anayasa'nın "Milletvekilliğinin Düşmesi" başlıklı 84. maddesinde düzenleniyor. "Milletvekilliğinin, kesin hüküm giyme veya kısıtlanma halinde düşmesi, bu husustaki kesin mahkeme kararının Genel Kurula bildirilmesiyle olur" hükmü uyarınca hakkındaki mahkumiyet kararı kesinleşenlerin milletvekilliği, kesin kararın TBMM Genel Kuruluna bildirilmesiyle düşecek.