Milletvekili dokunulmazlığının kaldırılması süreci

Milletvekilleri hakkındaki dokunulmazlıkların kaldırılması ilişkin fezlekeler, mevzuata göre Anayasa ve Adalet Komisyonu üyelerinden oluşan Karma Komisyonda görüşülüyor. Karma Komisyonda, 5 milletvekilinden oluşacak Hazırlık Komisyonu kuruluyor.

TBMM  (AA) - Milletvekilleri hakkındaki dokunulmazlıkların kaldırılması ilişkin fezlekeler, mevzuata göre Anayasa ve Adalet Komisyonu üyelerinden oluşan Karma Komisyonda görüşülüyor. Karma Komisyonda, fezlekeleri ele alacak 5 milletvekilinden oluşacak Hazırlık Komisyonu kuruluyor.

Başbakanlığın, son yaşanan terör olaylarından sonra HDP Eş Genel başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ ile milletvekilleri Selma Irmak, Sırrı Süreyya Önder ve Ertuğrul Kürkcü hakkında "dokunulmazlıkların kaldırılması" istemiyle Adalet Bakanlığından gelen dosyaları TBMM Başkanlığına sunması, milletvekili dokunulmazlığı konusunu gündeme getirdi.

Fezlekelerin gündeme alınması halinde Meclis'te süreç mevzuata göre şu şekilde işliyor:

Karma Komisyon toplanıyor ve hangi fezlekeye ait dosyayı değerlendireceğine karar veriyor. 5 milletvekilinden oluşacak hazırlık komisyonu kuruluyor.

5 milletvekilinden oluşacak Hazırlık Komisyonundaki üye sayıları, siyasi partilerin Meclis'teki milletvekili dağılımına göre belirleniyor.

Hazırlık komisyonu üyeleri kurayla belirleniyor

Komisyon üyeleri kurayla belirleniyor. Milletvekilinin komisyona katılmama hakkı bulunuyor; katılmadığı zaman partisinden başka bir milletvekili üye olarak belirlenebiliyor.

Komisyon, bir aylık çalışmanın sonunda hazırladığı raporunu Karma Komisyona sunuyor. Karma Komisyon da raporu inceleyerek, bir ay içinde kararını veriyor.

Biri lehte diğeri aleyhte iki milletvekili konuşuyor

Karma Komisyon da bir aylık çalışmanın sonunda raporunu TBMM Genel Kurulu'na sunuyor. Milletvekillerine dağıtılan rapor, Genel Kurul'da okunarak görüşülüyor.

TBMM Genel Kurulu'nda yapılacak oylamada, dokunulmazlıkların kaldırılması kararında karar yeter sayısı (139) yeterli oluyor.

Genel Kurul kararından sonra milletvekilinin dokunulmazlığı kalkmış oluyor; TBMM Başkanlığı dosyayı Başbakanlık aracılığıyla Adalet Bakanlığına gönderiyor. Bakanlık da dokunulmazlığı kaldırılan milletvekili hakkında gereğinin yapılması için dosyası ilgili savcılığa gönderiyor.

Cumhuriyet Savcılığı, dosyanın ulaşmasının ardından, soruşturmaya kaldığı yerden devam ediyor; söz konusu milletvekilini tutuklanması talebiyle mahkemeye de sevkedebiliyor ya da tutuksuz olarak yargılanmasına da devam edebiliyor.

Dokunulmazlığı kalkıyor ama milletvekilliği devam ediyor

Bir milletvekilinin dokunulmazlığının kalkmasıyla milletvekilliği düşmüyor, devam ediyor; maaşını ve diğer sosyal haklarını alıyor, eğer tutuklanmamışsa Meclis'e gelip yasama çalışmalarına katılabiliyor.

Ancak milletvekili hakkındaki ceza kesinleştikten sonra Genel Kurul'da okunuyor ve o zaman milletvekilliği düşmüş oluyor.

HDP'li milletvekilleri istifa ederse ne olacak?

Bir milletvekilinin istifa etmesiyle milletvekilliği düşmüyor. Bu istifanın Genel Kurul'da kabul edilmesi gerekiyor. Bu kabulde de karar yeter sayısı (139) yeterli oluyor. Bu durumda HDP'li milletvekillerinin istifa etmesi halinde, bunun Genel Kurul'da kabul edilmesi gerekiyor.

Milletvekilinin yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına veya milletvekilliğinin düşmesine karar verilmesi halinde, Genel Kurul kararının alındığı tarihten itibaren 7 gün içerisinde, ilgili milletvekili veya bir diğer milletvekili; kararın Anayasaya, kanuna veya İçtüzüğe aykırılığı iddiasıyla, iptal için Anayasa Mahkemesine başvurabiliyor. Anayasa Mahkemesi, iptal istemini 15 gün içerisinde kesin karara bağlıyor.