Mehmet Yürekli: Sulama kanalı yerine yüzme havuzları..

Sulama kanalı yerine yüzme havuzları..

Türkiye'nin önemli tarım merkezlerinden Adana'yı adeta örümcek ağı gibi saran sulama kanalları, bereketli topraklara "can suyu" oluyor. Akdeniz'e dökülen 560 kilometrelik Seyhan Nehri, adeta ikiye böldüğü Adana'da tarımsal arazilerin sulanmasına da önemli katkı sağlıyor.

GAP bölgesinde ve Adana´da Devlet Su İşleri (DSİ) yaz boyunca tarlaları sulamak için su veriyor. Nehirden kente yayılan, DSİ’ne ait kilometrelerce uzunluktaki açık kanallı şebekeler, bölgedeki verimli topraklara su ulaştırıyor.

Türkiye genelinde etkisini sürdüren sıcaklardan bunalanların serinlemek için girdikleri göl, baraj ve kanal gibi yerlerde her yıl üç ayda, yaklaşık doksan günde, üçte biri çocuk, yüz elli, iki yüz kişi boğulmaktadır.

Boğulma vakalarının en çok görüldüğü Adana'da, tüm önlemlere rağmen ne kadar acıdır ki sulama kanallarına girişlerden vazgeçilmiyor.

Can bu kadar ucuz mu?

Ben kendimi bildim bileli, baraj yapıldı yapılalı desem yalan olmaz, yani doğrusunu söylemek gerekirse 1970’li yılların başından beri, yarım aşırı aşkın bir süredir (elli, altmış yıldır) her yıl genç ve çocuklarımız yanlış yerlerde, sulama kanallarında serinlemek isterken hayatlarını kaybedebiliyorlar.

Hava sıcaklıklarının 40 dereceyi aştığı Adana, Hatay, Maraş, Şanlıurfa'da, ırmak, göl, baraj ve kanal gibi yerlerde her geçen yıl daha çok kişi boğularak hayatını kaybetti. Çocukluğumdan beri sulama kanallarında o kadar çok can yitirdik ki artık yaz gelsin istemiyorum. Her yaz evlere ateş düşüyor.. Bir insan canı bu kadar ucuz olmamalı.

Bayram tatillerinde yola çıkan vatandaşlarımızı uyarmak için devletin tepesinden en alt kademesine kadar bütün yetkililer seferberlik başlatıp uyarılar yapıyorlar; medyanın da destek verdiği yerinde, gerekli uyarılar bunlar..

Peki her yıl yaz boyunca aynı uyarı seferberliği sulama kanalı can kayıpları için de düzenlenemez mi?

Sözlü ve yazılı basın her boğulma olayından sonra bu hayati konuyu gündeme taşıyor. Aileleri çocuklarına sahip çıkmak konusunda uyarıyor. Büyükşehir belediyelerimiz sulama kanallarına alternatif olsun diye yüzme havuzları yaptırmaktadır. Çocukların ve gençlerin buralarda ücretsiz yüzmelerine olanak sağlanmıştır. Ne var ki şehirlerde havuzlaşma oranları yetersizdir.

Devlet Su İşleri şehrin içinden akan kanalların iki yanını demir parmaklık ve jiletli tellerle kapattı.

Polis ve jandarma ekipleri, zabıtalar gün boyu tur atarak hayatını hiçe sayıp suya girmek isteyen evlatlarımıza engel olmaya çalışıyor.

Deniz temiz, ırmak kirli

Çukurova dünyanın sayılı verimli ovalarındandır. Adana'da teknik ve ekonomik olarak sulanabilir 3 milyon 850 bin dekar arazimiz bulunuyor. Bunun 2 milyon 500 bin dekarını suluyoruz. Bu yaklaşık olarak yüzde 65'e tekabül ediyor. 1 milyon 350 bin dekar arazimiz ise sulanamıyor.

Ülkemizde nüfus hızla artıyor, toprağımız büyümüyor. Öncelikle topraklarımızın korunması, daha fazla ürün elde etmemiz gerekiyor. Bunun için modern sulama tekniklerini uygulamamız gerekiyor. İmkanlarımız, su potansiyelimiz artmadığına göre, daha fazla ürün elde edebilmek ve daha fazla sahayı sulayabilmek için suyu israf etmememiz lazım. Çiftçilerin modern sulama sistemine geçmeleri gerekiyor.

Bu kanalların kapasitesinin büyütülmesi, damlama sulamanın da önünü açacak. Çünkü aşırı su, hastalıklara, küflenmeye ve yosun tutmaya neden olabiliyor. Sulama kanallarının artması ova açısından olumlu. Daha geniş bölgelerde daha kapsamlı tarım yapılmasını sağlayacaktır.

Ne var ki kanallarda suyun kesilmesinin ardından oluşan birikintilerde yoğunlaşan plastik şişe, naylon poşet ve ambalaj atıkları, her yıl belediyelerin temizlik görevlilerinin çalışmasıyla toplandı. Akıntıya kapılan ağaç dalları, kütükler ve plastik atıklar, kayık yardımıyla toplanmaktadır.

Avlanma sezonunda büyük hareketlilik yaşanan Karataş ve Yumurtalık limanlarında periyodik temizlik çalışmalarını sürdüren belediye ekipleri, denize atılan çöpleri, çürümüş ağları, kıyıya vuran plastik atıkları temizlemektedir.

Bilimsel bir gerçek var: Hızla akan su, yıkanmaya uygun değildir. En iyi yüzme bilenler için bile ölüm tehlikesi vardır. Ayrıca ırmak ve kanal suyu deniz suyu gibi değildir; ırmak suyu, kirli olup bakteri ve mikrop içerir.

Bu bilgileri biz büyük acılarla en yüksek bedeli ödeyerek öğrendik.

Sulama kanallarına serinlemek için giren ortaokul ve lise çağındaki gençlerimiz boğularak hayatlarının baharında yaşamlarına son veriyorlar.

Sulama Kanalı Canavarı

Yaz mevsiminin başında yapılan tüm uyarılara ve alınan önlemlere rağmen boğulma vakalarının önüne geçilemiyor.

Nehir ve baraj suları ve tarımsal sulama için kullanılan sulama kanalları, yıllardır mahut tehlikeye rağmen serinlemek amacıyla tercih edildiğinden can almaya doyamıyor.

Büyükşehir belediyesi, emniyet müdürlüğü ve Devlet Su İşleri’nin bütün uyarılarına rağmen her sene sulama kanalları canavar kesiliyor, can almaya devam ediyor.

Sulama kanallarındaki çocuk boğulmalarını önlemek için herkesin elinden gelen gayreti göstermesi gerekir.

Yüzme Havuzuna Yönlendirme

Okullarda idareciler ve öğretmenlerin boğulma olaylarını anlatıp öğrencilerini uyarmaları önemlidir. Çocukları yüzme havuzlarına yönlendirmeleri lazımdır.

Belediye çevre koruma daire başkanlığının havuzlardaki antrenörleri çocuklara yüzmeyi öğretiyorlar. Yüzme havuzlarına gelen çocuk ve gençler hem serinliyor hem de temiz sularda yüzme öğreniyorlar. Adana bölgesinden dünya şampiyonu, olimpiyat şampiyonu yüzücüler niçin çıkmasın? Bir Akdeniz şehrinden şampiyon yüzücü çıkmaması tuhaf değil mi? Yüzme müsabakalarını lise düzeyinde başlatmak gerekmez mi?

Sulama kanallarındaki boğulmaya bir alternatif de büyük otel ve sitelerin sosyal sorumluluk gereği yüzme havuzları yaptırmalarıdır. Buralar paralı olduğu için belirli bir kesime hizmet verebilir. Buralara çocuklar anne ve babalarıyla geldikleri için güvendedirler.

yazının devamı..