Maliye Bakanı Ağbal'dan 'yapılandırma ödemeleri' açıklaması

ANKARA

Maliye Bakanı Naci Ağbal, yeniden yapılandırma için vatandaştan çok yoğun başvuru geldiğini belirterek, "Kimse merak etmesin, herkes parasını ödeyecek. Arkadaşlara 'Kuyruğa giren hiç bir vatandaş, isterse saat 24.00'ü geçsin, o vergi dairesinden boş dönmeyecek' talimatını verdim." dedi.

Ağbal, TÜSİAD'ın Yüksek İstişare Konseyi toplantısı öncesinde Sheraton Oteli'nde düzenlenen kokteylde gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Bugün sona erecek yeniden yapılandırma başvurularına ilişkin soru üzerine Ağbal, vergi ve prim borçları başta olmak üzere, bazı alacakların yeniden yapılandırılması ödemeleri için vergi dairelerinin bu gece saat 24.00'e, bankaların da 21.00'e kadar açık olacağını hatırlatarak, "Bankalar gece 21.00'e kadar açık. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde hiç oldu mu?" diye konuştu.

Kamu bankalarının saat 21.00'e kadar şubeleri açık tutma kararı aldıklarını, ardından özel bankaların da benzer yönde karar aldıklarını ifade eden Ağbal, özel bankalardan Akbank, Finansbank ve TEB'in açık olduklarını dile getirdi.

Konuyu Türkiye Bankalar Birliği ile görüştüklerini, birliğin de tavsiye olarak bankalara çağrı yaptığını kaydeden Ağbal, bunun üzerine bankalardan olumlu cevap verenlerin söz konusu şubeyi açık tutma kararına katıldığını söyledi.

Kendilerinin de bu bankaları ilan ettiklerini hatırlatan Ağbal, "Kamu bankalarına, buna katkı veren özel bankalara teşekkür ediyoruz. Şu an itibarıyla tahsilat 10 milyar lirayı geçti" dedi.

"Vergi daireleri bütün vatandaşlar paralarını ödeyene kadar açık"

Vergi dairelerinin bütün vatandaşların paralarını ödeyene kadar açık olacağına dikkati çeken Ağbal, şöyle devam etti:

"Bir vergi dairesine gidin bakın, kapalıysa bana haber verin. Hiç kimse vergi dairelerinden geri döndürülmeyecek. Kimse merak etmesin, herkes parasını ödeyecek. Bütün arkadaşlarımız teyakkuzda, bankalarımız teyakkuzda, banka şubeleri gece 21.00'e kadar açık. Kimse 'parasını ödeyemedim de bu Maliye beni para almadan döndürdü' demeyecek. Arkadaşlara, 'Kuyruğa giren hiçbir vatandaş, isterse saat 24.00'ü geçsin, o vergi dairesinden boş dönmeyecek' talimatı verdim."

"Eskiden ekmek kuyruğu vardı, şimdi borç ödeme kuyruğu var"

Vatandaşların düzenlemeye olan ilgilerini bir kez daha gösterdiklerini ve vergi dairlerinde, bankalarda kuyruk oluşturduklarını dile getiren Ağbal, "Eskiden ekmek kuyruğu vardı, şimdi vergi dairesinde borç ödeme kuyruğu var. Dolayısıyla bu bizi mutlu ediyor." değerlendirmesinde bulundu.

Çok yoğun bir başvuru olduğuna dikkati çeken Ağbal, "Buradan ben dersler çıkardım. Demek ki biz böyle bir güne, risk planı yapıp, daha olağanüstü bir başvuruyu nasıl karşılayacağımıza dair bir tatbikat yapmamız lazımmış ama arkadaşlar da vatandaş da olağanüstü bir gayret sarf ediyor." ifadelerini kullandı.

09.00 itibarıyla rakamların tespit edileceğini bildiren Ağbal, bankalardaki sonuçları daha çabuk görebildiklerini, vergi dairelerindeki sonuçları görebilmenin ise biraz daha zaman gerektirdiğini söyledi. Ağbal, söz konusu rakamları kamuoyuyla paylaşacaklarını ifade etti.

Yeniden yapılandırmada süre uzatımına gidilip gidilmeyeceğine yönelik soruya Ağbal, "Hayır, süreyi uzatmayacağız" yanıtını verdi.

Kamu ihalelerinin Türk lirası ile yapılması konusuna ilişkin bir soru üzerine Ağbal, Kamu İhale Kurumunun bu kapsamda bir genelge yayımladığını hatırlattı. Söz konusu ihaleleri daha çok KİT'ler, belediye iktisadi teşebbüsleri ve sağlık kuruluşlarının yaptığını belirten Ağbal, her ürünün, malın, işin kendi piyasası olduğunu söyledi.

Ağbal, "Eğer satıcı, kendisi dövizle çalışan bir şirketse veya global bir şirketse kendisi de dövizle satmak istiyor. Biz bunları takip edeceğiz, göreceğiz. Normalde fiyat farkı uygulaması diye bir sistemimiz var. Türk lirası cinsinden yapılan ihalelerde fiyat farkı uygulamamız var. Döviz cinsinden yapılanlarda bu uygulama yok. TL'ye döndüğümüz durumda bunu ikame edecek fiyat farkı mekanizmaları nasıl olabilir, bunu Kamu İhale Kurumumuz çalışacak." diye konuştu. 

Kararın uygulanabilmesi için ilave çalışmalar yapılması gerektiğinin görüldüğünü, ilgili kurumların söz konusu çalışmaları yapacaklarını bildiren Ağbal, şirketlerle de temasa geçildiğini ve görüşlerinin alındığını kaydetti.

Ağbal, "Burada hiçbir şekilde ne piyasaya zarar veren bir çabamız olur, ne de ihalelerle ilgili bir aksaklığa meydan veririz." ifadesini kullandı.

Toplam kamu ihalelerinin içinde döviz cinsinden yapılanların oranının düşük olduğuna dikkati çeken Ağbal, özellikle sağlık sektörü gibi alanlarda döviz cinsinden ihalelere rastladıklarını söyledi.

"Milli Piyango ihalesi de dahil istişareler yapacağız"

Özelleştirme ihaleleri konusunda da bugün Özelleştirme İdaresi Başkanlığında yetkililerle çok kapsamlı değerlendirmeler yaptıklarını anlatan Ağbal, "Bu konularla ilgili teknik olarak çalışacaklar. Milli Piyango ihalesi de dahil olmak üzere, burada da yine piyasayla istişareler yapacağız. İhalenin dinamiklerine bakacağız, bu konuda da uygun çözüm neyse onu yapacağız." ifadelerini kullandı.

Uygulamanın geçici olup olmayacağının sorulması üzerine Ağbal, hükümet olarak kamu alımları sistemi içinde veya devlet kurumları tarafından yapılan işlemlerde olabildiğince Türk lirasının kullanılması yönünde bir siyasi iradelerinin bulunduğunun vurguladı.

Ağbal, "Bütün kurumları bu iradeye uygun olarak çalışmaları konusunda talimatlandırdık. Her kurum kendi yaptığı alanla ilgili teknik çalışmalarını yapıyor. Bu konuda en hızlı hareket eden Kamu İhale Kurumumuz oldu. Hükümetimizin iradesi nettir. Türk lirası olarak yapabileceğimiz bütün işlerde Türk lirası cinsinden iş ve işlem yaptıracağız." dedi.

Uygulamanın tamamlanmış ihaleleri kapsayıp kapsamayacağına yönelik soruyu yanıtlarken Ağbal, ihalenin taraflarından herhangi birisine yarar sağlayacak veya zarar verecek bir davranış içinde olmayacaklarını söyledi. Ağbal, "Geçmişte yapılan bir konuda bugün verdiğim bir karar, karşı tarafa veya bana zarar veriyorsa, sözleşmeye bağlanmış bir durum söz konusuysa orada hareket etmemem gerekir." şeklinde konuştu.

Bir gazetecinin, "Özelleştirmede TL'ye geçmek kamunun zararına olmaz mı?" sorusunu da yanıtlayan Ağbal, özelleştirmeye katılan firmaların kaynak arayışı içinde olduklarını söyledi.

Bütün unsurları dikkate alarak bir karar çerçevesi oluşturacaklarını dile getiren Ağbal, "Bugün o karar çerçevesinin ana fikri, olabildiğince imkanlara uygun olmak şartıyla, rasyonel olmak ve bugünü değil yarını da düşünmek koşuluyla bu kararı uygulama konusunda kararlıyız ama esas olan piyasaların normalleşmesidir." dedi.

"Karamsarlığa düşmeyi gerektiren bir durum söz konusu değil"

Bir soru üzerine geleceğe dönük bir karamsarlıklarının olmadığını dile getiren Ağbal, bugünkü gelişmeler karşısında da karamsarlığa düşmeyi gerektiren bir durumun bulunmadığını bildirdi. Ağbal, şöyle devam etti:

"Ödemelerde belli bir parametreye endekslediğiniz bir konuyu, altına, dolara, borsaya endekslerseniz. Bir çok endeksleme yöntemi var. Bu endekslediğiniz yöntemlerden herhangi birisinin orta ve uzun vadedeki etkilerini analiz etmek gerekiyor. Her parametrenin kendi dinamikleri var. Uzun süre döviz kurları stabil ve düşük düzeyde gitti. Biliyoruz çoğu kişiler açısından dövizle çalışmak, dövizle iş yapmak son derece karlı hatta iyi bir yöntemdi. Ama şimdi dinamikler değişti. Dinamikler değişince eski günlerin karını unutup da bağırıp çağırmaya da gerek yok. O gün neyse bugün de aynı dinamiklerle bakmak gerekiyor. Benim söylediğim hangi konu olursa olsun, sadece bugüne bakıp da acele karar vermeyelim. Geleceği de düşünelim yarın o parametre bu sefer belki bizim zararımıza çalışabilir. Ama burada önemli olan şu, kendi milli para cinsimizden işlerimizi yapmamız bir kere en doğalıdır. Ama bunu yaparken de mevcut sistemde her sektörün kendi özelliğini dikkate almak zorundayım." 

Vatandaşların BES'te değerlenen paralarını geri alamayacaklarına yönelik spekülasyonların yapıldığının belirtilmesi üzerine Ağbal, "Olur mu öyle şey? Bunlar özel emeklilik sigortalarının tasarrufunda olan varlıklar. Hiçbir şekilde kamu tasarrufu, kamu sigortası gibi değil bunlar. Herkes çatır çatır parasını alacak. Niye almasın. Bir tane deli kuyuya taş atıyor, 40 tane akıllı çıkartamıyor." diye konuştu.

Ağbal, sigortacılık sistemi üzerinde olumsuz bir spekülasyon oluşturma çabalarının doğru olmadığını ifade ederek, bunları kasıtlı bulduğunu söyledi.

AVM'lerde kiraların Türk lirası ile ödenmesi

Alışveriş merkezlerinde dükkan kira kontratlarının dolar yerine lira cinsinden yapılmasına dönük nasıl bir düzenlemenin öngörüldüğünün sorulması üzerine Ağbal, zaman zaman sözleşme yükümlülüklerinin taraflardan biri için katlanılamayacak noktaya gelebildiğini anlattı. Bu dönemlerde tarafların da söz konusu düzenlemelerin yapılmasını beklediklerini dile getiren Ağbal, "Hükümet olarak izliyoruz. Bu konularda gerçekten tedbir alınması gerekiyorsa da alırız. Sorun yok yani. Ne oranda ihtiyaç varsa bunu karşılaşılarız ama şu anda piyasalar da iyi gidiyor." değerlendirmesinde bulundu.

Lufthansa'daki grevin THY'ye yönelimi artırıp artırmayacağına ilişkin soruya Ağbal, "Bu global bir network işi, herhangi bir yerde arz kesilirse, o arz bir başka yerde kendine yer arar. THY bu network içerisinde önemli ve güçlü bir oyuncu. Bu tür piyasadaki dengelenmede yolcu kapabilen, esnek çok hızlı şekilde hareket edebilen bir şirket yapısına sahip." yanıtını verdi.

Hiç bir yerde grev olmasını istemediklerini, herhangi bir şirketteki olumsuzluğu fırsat olarak değerlendirmediklerini ifade eden Ağbal, THY'nin piyasanın içinde bulunduğu koşullara göre taktik geliştireceğini belirtti.

Muhabir: Erdal Çelikel, Zeynep Akyıl