Türk sinemasının başarılı jönü ve Kemal Sunal filmlerinin usta yönetmeni: Kartal Tibet

İstanbul

Rol aldığı "Karaoğlan-Altay'dan Gelen Yiğit", "Ömre Bedel Kız", "Bir Millet Uyanıyor", "Çalıkuşu", "Fatih'in Fedaisi", "Küçük Hanımefendi", "Tarkan" ve "Yumurcak" gibi çok sayıda film ve diziyle hatırlanan Tibet, 27 Mart 1938'de öğretmen anne ve babanın çocuğu olarak Ankara'da dünyaya geldi.

Ankara Çocuk Radyosu'nun temsillerinde henüz 10 yaşındayken sahneye çıkan Tibet, Radyo Çocuk Kulübü'ndeki "Ayşe Abla" piyeslerinde başrol konuşmaya başladı ve ardından Devlet Tiyatrolarındaki yetişkin oyunlarında çocuk rollerinde oynadı.

Okuduğu şiirle ilk, orta, lise ve üniversitelerarası düzenlenen yarışmalarda Ankara birincisi olan Kartal Tibet, Ankara Koleji'nden mezuniyetinin ardından beden eğitimi öğretmenliği yaptı ve daha sonra babasının isteğiyle hukuk fakültesini bitirdi.

Tibet, Ankara Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümü'nden mezun olarak 1960'da Albert Camus'un yazıp, Mahir Canova'nın sahneye koyduğu bir oyunda rol aldı.

Kuruluşunda yer aldığı Ankara'nın ilk özel tiyatrosu Meydan Sahnesi'nde 4 piyes yöneten ve 20 oyunda rol alan usta sanatçı, bu yılları "Kendi işimi kendi yapma arzum vardı. Çünkü daha gençtim ve başarılı olamazsam Devlet Tiyatrosu beni bekliyordu." ifadeleriyle aktarmıştı.

Sanatçı, Gündüz Sencer ile 1963'te evlendi, çiftin 1964'te Kanat, 1973'te Kumru adını verdikleri çocukları dünyaya geldi.

Yeşilçam'a Suat Yalaz'ın teklifiyle adım attı

Kartal Tibet, Suat Yalaz'ın teklifiyle 1965'te "Karaoğlan: Altay'dan Gelen Yiğit" adlı filmde Yeşilçam'a adım attı.

Cüneyt Arkın'ın çizgi roman karakterleri "Malkoçoğlu" ve "Kara Murat" olarak seyircinin karşısına çıkması, bu tür macera filmlerinin popülerliğini arttırırken, Karaoğlan'ın Orta Asya'da başlayan serüvenleri, Kartal Tibet'in başrolü üstlendiği 1966 yapımı "Karaoğlan: Baybora'nın Oğlu", "Karaoğlan: Camoka'nın İntikamı", 1967 yapımı "Karaoğlan: Bizanslı Zorba", "Karaoğlan: Yeşil Ejder" ve 1972 yapımı "Karaoğlan Geliyor" filmleriyle devam etti.

Daha sonra Sezgin Burak'ın çizdiği "Tarkan" karakterinin, 1969'da çekilen sinema uyarlamasında rol alan sanatçı, 1970'te "Tarkan: Gümüş Eyer", 1971'de "Tarkan: Viking Kanı", 1972'de "Tarkan: Altın Madalyon" ve 1973'te "Tarkan: Güçlü Kahraman" filmlerinde başrol oynadı.

Kartal Tibet, seri filmlerin yanı sıra "Sancakbeyi Murad", "Bir Osmanlı Savaşçısı", "Bağdat'ta Bir Hırsız" ve "İngiliz Kemal" filmlerinde, "Sarmaşık Gülleri" ve "Boş Çerçeve" melodramlarında, "Zambaklar Açarken" ve "Çalıkuşu" gibi pek çok romanın uyarlamasında da usta oyunculuğuyla izleyici karşısına çıktı.

Kemal Sunal filmleri ve televizyon dizileri yönetti

Tibet, 1977'de "Tosun Paşa" filminde yönetmen koltuğuna oturdu ve başrolünde Kemal Sunal'ın oynadığı 20'den fazla filmde toplumsal sorunları ele aldı.

Yönetmenliğini yaptığı filmlerde ahlaken yozlaşmış politikacılara ve haksızlıklara başkaldıran basit insanların komik hikayelerini işleyen Tibet, 1980'li yılların ikinci yarısından itibaren komik ancak dram yönü ağır basan toplumsal içerikli filmlere de imza attı.

Tibet, 20'den fazlasında Kemal Sunal'ın rol aldığı çoğu iyi gişe yapan 56 film yönetti. Gişe rekorları kıran filmlerin ardından 1990'lı yıllarda televizyon döneminin başlamasıyla, "Süper Baba", "Yasemince", "Emret Komutanım" ve "Ah Bir Zengin Olsam" adlı dizilerin yönetmen koltuğuna da oturan Tibet, 2000'li yıllarda ise Türk sineması klasiklerini yeniden canlandırma isteğiyle "Hababam Sınıfı Merhaba" (2003) ve "Dünyayı Kurtaran Adamın Oğlu" (2006) filmlerini çekti.

Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde 2002'de "Yaşam Boyu Onur Ödülü" alan sanatçı, 2006'da ise "Yıldırım Önal Anı Ödülü"ne layık görüldü.

Yeşilçam'a 200'e yakın filmle katkıda bulunan ve birçok ödüle değer görülen Tibet, 2 Temmuz 2021'de 83 yaşındayken vefat etti.

"Gol Kralı", "Davaro", "Çarıklı Milyoner", "Şabaniye", "Sosyete Şaban", "Şendul Şaban", "Deli Deli Küpeli", "Arkadaşım ve Ben", "Öğretmen", "Uyanık Gazeteci" ve "Duygu Çemberi" filmlerinin de senaryosunu kaleme alan Tibet'in rol aldığı ve yönettiği yapımlardan bazıları şöyle:

"Hıçkırık", "Ölmeyen Aşk", "Çalıkuşu", "Kanunsuz Yol", "Siyah Gül", "Ölünceye Kadar", "Paşa Kızı", "Sefiller", "Kanun Namına", "Sevemez Kimse Seni", "Seven Ne Yapmaz", "Deli Murat", "Erkekler Ağlamaz", "Şabaniye", "Tosun Paşa", "Sultan", "Şark Bülbülü", "Umudumuz Şaban", "Gırgıriyede Şenlik Var", "Davaro", "Çarıklı Milyoner", "Yasemince", "Keloğlan-Süperoğlan", "Emret Komutanım" ve "Dünyayı Kurtaran Adam'ın Oğlu"