Bütün dünyanın gözü üzerimize çevrildi. Düşürülen uçağımızın ?Suriye görevi? olmadığı, test uçuşunda olduğu ileri sürüldü.

Uyarı yapılmadan, Rus SA-8 füzesiyle vurulduğu iddia edildi.

İşte düşürülen uçağımızla ilgili gerçekler:

* Uçak test uçuşundaydı. Aynı hatta birçok uçuş yapıldı.

* Suriye görevi yoktu.

* Uyarı yapılmadan, karadan havaya atılan Rus SA-8 füzesiyle vuruldu.

Emekli Kurmay Albay Mesut Ülker ve Emekli Hava Binbaşı Mustafa Hacımustafaoğulları radar sistemiyle ilgili bilinmeyenleri anlattı. Buna göre Suriye?nin uçaklar Malatya?dan havalandığında haberi oluyor. Aksi mümkün değil. Sınır Sınır ihlali ise sürekli yaşanıyor. Önce ikaz ediliyor ardından nota veriliyor. İhlal sürerse uçak kaldırılarak kanatlardan vuruluyor.

Suriye?nin Türk jetini düşürmesi gözleri savaş uçaklarının çalışma sistemine çevirdi. Uzmanların kritik sorulara verdiği cevaplar Suriye?nin ?Türk uçağı olduğunu bilmiyorduk? ve ?Kara sularımızda vurduk? savunmasını boşa çıkardı. Emekli Hava Kurmay Albay Mesut Ülker kafalardaki soru işaretlerini kaldırdı.

? Radar sistemi nasıl çalışır?

Öncelikle uluslararası hava sahası bittikten sonra, dost düşman tanımı yapabilen frekanslar vardır. Frekanslarla saha içine giren ve çıkan uçaklar sorgulanıyor. Bu sorgulamadan sonra uçaklarla ilgili rapor hazırlanıyor.

? Suriye?nin uçağı Türk keşif uçağını algılamış mıdır?

Suriye?nin uçağı kesinlikle bizim uçağımızı tanımıştır. Yapılan açıklamalar sadece zaman kazanma yoludur. Suriye?nin geçen gün Ürdün?e de uçağı kaçtı. Bunun önüne geçebilmek için bu tarz uygulamalar yapıyor. Hava savunma sistemleri ise bitmiş durumda.

? Suriye sınır ihlali yapan uçağı uyarmadan vurabilir mi?

Zaten tam burada olay kopuyor. Dost ülkeler anlamında komşu ülkeler arasında bu tarz sınır ihlalleri sıklıkla olur. Yunanistan?la da it dalaşı dediğimiz olaylar oluyordu. Sınır ihlali ile ilgili önce nota verilir. Direkt ihlalin ardından vurun emri verilemez. Hükümet tarafından verilmiş bir karardan ziyade bu, askeri kanattaki dağınıklıktan kaynaklanan bir süreçtir.

Bir taraftan iç kamuoyunu diri tutma durumu gibi de görünebilir. Ama Suriye zaten darmadağın, şu an sağlıklı karar veremez. Türkiye şu an süreci çok iyi değerlendiriyor. Şu an tüm kumandalar Türkiye?nin elinde. Pilotlar hakkında açıklamalar yapılmıyor. Bu da dünyanın daha çok dikkatini çekiyor.

? Radar yazılımlarımız yerli mi? İsrail yapımı radar yazılımlarımız olduğu iddiaları var. Bizim uçaklarımızın düşman uçağı gibi gösterilmesi durumu olabilir mi?

Olabilir tabii ki. Ama bunların hepsi biraz zorlamadır. Sistem elektromanyetik dalgaları iyi kullanarak uçağı düşürebilecek kadar ellerinde. Sistem İsrail?in değil ama ABD?nin elinde. Son dönemde İsrail?le bu uçakları modernize ettiğimiz için hep o ülke gündeme geliyor.

? Başka ülkelerin savaş uçakları bizim sınırlarımızı ihlal ettiğinde Türkiye nasıl tepki veriyor?

Önce ikaz ediyoruz ve nota veriyoruz. Sonra dinlemezse onu kanatlarından vurmaya çalışıyoruz.

Telsiz konuşması dinlenir

Emekli Hava Binbaşı Mustafa Hacımustafaoğulları, savaş uçaklarının çalışma sistemine ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu. ?Uçaklar kimliklerini belirtmek için elektronik sinyal yayınlarlar. Bu kodlar algılayabilen radarlar o uçağı tanıyabilir? diyen Hacımustafaoğlları, ?Bu, dost ülkeler için geçerli. Ayrıca düşman olması muhtemel ülkeler de havadaki herhangi bir cismin teşhisiyle alakalı değişik imkanlara sahipler? ifadelerini kullandı.

Suriye örneğinden yola çıkan Hacımustafaoğlulları şu bilgileri verdi: ?Suriye hava savunma birimlerinin elinde elektronik istihbarat imkanı var. Yani Türkiye?de ya da diğer ülkelerde yapılan bütün telsiz telefon konuşmalarını dinler. Buna elektronik istihbarat deniliyor. Bütün ülkeler bu istihbaratı yapıyor. Dolayısıyla söz konusu uçağın Malatya?dan kalkmasını müteakip, henüz tekerleklerini yerden kesmeden bile Suriye görüyor. Biz dahil bütün ülkeler çevresindeki tehlike veya tehdidi bu şekilde izliyor. Uçak yerden teması kestikten sonra da radarlar devreye girer. Radarlar havadaki bütün faaliyetleri izler. Dolayısıyla Türkiye?den kalkan uçağı Suriye?nin bilmemesi mümkün değil. Bilmediğini söylemek o ülkenin hava kuvvetleri yok anlamı taşır.?

Türk jetinin uyarılmadan vurulduğunu kaydeden Hacımustafaoğulları, ?Kaldı ki uyarılsa pilotumuz gerekli tedbiri alırdı. Bile bile vurulmazdı? dedi. Bu tür krizleri, Türkiye olarak genellikle Yunanistan ile yaşandığını belirten Hacımustafaoğulları şöyle devam etti: ?Devamlı it dalaşına girerdik. Yunan uçakları hava sahamızı ihlal ettiğinde en yakın hava üssünde hazır bekleyen uçaklara kalk emri verilir. Direkt ateş etmeyecek şekilde önlenmeye çalışılır. Amaç karşı tarafa yaptığının yanlış olduğunu bildirmek. Türkiye bugüne kadar hiçbir ülkenin uçağını düşürmedi.? Pilotun planlanmış görev neyse onu uygulayabileceğini belirten Hacımustafaoğulları, ?Pilot görev dışına çıkamaz. İhlal durumunda pilot mutlaka uyarılır. Burada birlikte havalanan iki uçak var. Biri döndü. En azından elimizede o uçağın kayıtları var? dedi.

Rus yapımı füze fırlatıldı

Suriye tarafından düşürülen Türk keşif uçağıyla ilgili detaylara BUGÜN ulaştı. Türk uçağının Suriye?ye karşı görevde olmadığı, daha önce de bu bölgede benzer uçuşları yaptığı radar kayıtlarına girdi. Türk uçağının Suriye üzerinde operasyon amaçlı olmadığı belirtilirken, uyarı yapılmadan SA-8 karadan havaya çalışan Rus yapımı füze ile vurulduğu ortaya çıktı. Uçağın radar sistemlerini test amacıyla alçak uçuş yaptığı kaydedildi.

Fantom-4 Tipi uçağın açık kodlu olarak uçtuğu, radar ışığının da sürekli açık olduğu rapor edildi. Buna göre Türk uçağı kendini gizlemedi. Suriye radar sisteminde de Türk bayraklı ve kuyruk numaralı şekilde açık ve net bir şekilde yer alıyordu. Başbakan Erdoğan ile Resmi Konut?ta bir saatin üzerinde görüşme yapan Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Suriye tarafından düşürülen uçakla ilgili, bölge ülkeleri telefonla bilgilendirme turu düzenledi. Uçağın radar sistemlerini test amaçlı ve açık kodlu olarak Akdeniz?de seyrettiğini mevkidaşlarına anlatan Davutoğlu Türk jetinin Suriye?ye karşı bir görevde olmadığını vurguladı.

LİBYA SAVAŞINDA KULLANILDI

SA-8 Gecko (Tomcat) Karadan Havaya Füze Sistemleri 6x6 amfibik SAM sistemi ile çalışıyor. 1972?de ilk defa üretimi yapılan ve sürekli modernize edilen Rus füzesi, 1982 Lübnan Savaşı, Angola İç Savaşı, Körfez Savaşı, 2008 Güney Osetya Savaşı, 2011 Libya İç Savaşı?nda kullanıldı. 17.5 ton ağırlığında olan batarya sistemi ile çalışan füze 5 askeri personelle hava araçlarını düşürmek için kullanılıyor.

Hava ihlaliyle düşürülmez

Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Kamer Kasım: Öncelikle Suriye?nin bundan sonraki tavrı çok önemli. Yapılan açıklamada ?Türk uçağı hava sahamızı ihlal etti biz de düşürdük? denildi. Böyle bir şey olamaz. Hava ihlalinde uçak düşürülmez. Her hava ihlalinde uçak düşürülse Yunanistan ile Türkiye?nin uçağı kalmazdı. Uluslararası alanda böyle bir uygulama yok. Türkiye bu konuda taviz vermemeli. Eğer Suriye yönetiminin içerisinden birileri bunu yapmışsa onun ortaya çıkarılması ve özür dilemesi daha sonra da tazminat ödemesi gerekiyor. Türkiye NATO üyesi. Eğer bu olay tekrarlanırsa bu sadece Türkiye?nin sorunu olmayacak. Çünkü NATO?nun 5. maddesinde ?Bir ülkeye yapılan bir saldırı tüm üye ülkelere yapılmış sayılır? ibaresi yer alıyor. Yani Türkiye bütün bu seçenekleri gündeme getirmeli. Suriye sert bir yaklaşımla bulunursa Türkiye daha sert yaklaşımlarla karşılık vermeli. Çünkü burada Türkiye mağdur durumdadır. Suriye daha öncede hava tahmin uçağını düşürmüştü. Ama bu düşen uçak TSK?nındır. Bunun için bu olayın bedeli daha ağır olmalıdır. Suriye?nin ?uçağı düşürdükten sonra Türkiye?ye ait olduğunu anladık? açıklaması da yalandır. Böyle bir şeyin imkanı yok. Radar sistemleriyle hangi ülkenin uçağı olduğu anında görülebiliyor. Zaten uçağın Türkiye?den geldiğini biliyorlardı. Suriye Türkiye?den bir saldırı bekliyor ki Halep?e yığınak yapmış.

SAVAŞ AÇILACAĞINI ZANNETMİYORUM

Avrasya İncelemeleri Merkezi Başkanı emekli Büyükelçi Ömer Engin Lütem: Şu ana kadar bilinmeyen şey bu uçağın basit bir askeri operasyon sonucumu yoksa Suriye yönetimi tarafından alınan siyasi bir kararlamı düşürüldüğü. Eğer Şam?dan böyle bir karar verildiyse çok vahimdir. Türkiye bu durumda cevap vermek zorunda kalacaktır. Türkiye?nin savaş açacağını zannetmiyorum. Ama Türkiye bu zamana kadar uluslararası askerimüdahale istemiyordu. Bundan sonra bu durum değişebilir. Türkiye asla bahanelerin arkasına sığınıp bir ülkeye saldırma girişiminde bulunmaz. Arap basınının bu şekilde değerlendirmelerini yakışıksız buluyorum. Birmüdahale gerekecekse Türkiye tek başına girmez. Ya NATO ile ya da BirleşmişMilletler ile ortak alınacak bir kararla hareket eder. Türkiye?nin Suriye politikası tamamen insanidir. Başka bir düşüncesi yoktur.

Rus füzeleri var

TÜRKSAM Başkan Yardımcısı ve Ortadoğu Uzmanı Prof. Dr. Celalettin Yavuz: Suriye ile Türkiye arasında gerginlik olmasaydı bu uçak düşürülmezdi. Bu tarz durumlar Türkiye ile Yunanistan arasında da yaşandı. Savaş çıkmadı. Burada da olayın savaş durumuna getirilmemesi gerekir. Mutlaka NATO veya BirleşmişMilletler araya girecektir. En azından savaş ihtimaline karşı İran arabuluculuk yapacaktır. Suriye 2007?de hava sahasını baştan aşağı yenileyerek Rus füzeleri yerleştirmeye başladı. Ama bu tarz hava ihlalleri sürekli olan şeylerdir.

Suriye: Saldırı değil, kaza

Uçak krizinden sonra Suriye kanadından gerilimi düşürmeye yönelik bir açıklama geldi. Suriye Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cihad Makdisi, yaptığı açıklamada ?olayın bir saldırı değil, kaza? olduğunu söyledi. Bir televizyon kanalına değerlendirmelerde bulunan Makdisi, olayın Suriye hava sahasında gerçekleştiğini, yaşananların kesinlikle bir saldırı olmadığını, sadece kaza olduğunu söyledi. Uçağın düşürüldükten sonra Türk uçağı olduğunun anlaşıldığını dile getiren Makdisi, Ankara ile gerginlik istemediklerini ifade etti. Makdissi, ?Emin olduğum tek şey şu an iki ülkenin pilotları bulmak için birlikte çalıştıkları. Umarım bu olayın üstesinden çabucak geliriz? dedi. Suriye?nin uçakla irtibata geçip geçmediği sorusunu Makdissi şöyle yanıtladı: ?O konu hakkında açıkçası bilgiye sahip değilim, Savunma Bakanlığı?na sormak lazım.?

Ömer Çelik: Saldırı NATO?ya yapılmıştır

Suriye ile yaşanan uçak krizini değerlendiren AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Ömer Çelik, ?Suriye, Türk uçağını düşürerek, uluslararası topluma ve NATO?ya saldırmıştır? dedi. Ömer Çelik, yaşanan krizi Twitter hesabından değerlendirdi. Türkiye için öncelikli konunun ?kayıp pilotların bulunması? olduğunu kaydeden Çelik, medyaya yüklendi. Çelik, hesabında şu ifadelere yer verdi:?Savaş uçağımızın düşürülmesi konusunda bazı Türk gazetecilerin ?Türkiye suçlu? anlamına gelecek yorumları utanç verici. kayıp pilotlarımızın bulunmasını önceleyen faaliyetimizi ?sessizlik? gibi sunup, ardından bunu Türkiye?nin suçlu olduğu şeklinde yorumlamak, en akıl dışı yorumlardır. Suriye, Türk uçağını düşürerek, uluslararası topluma ve NATO?ya saldırmıştır. Suriye rejiminin propaganda makineleri bile, bizdeki bazıları gibi Suriye?yi savunamıyor. Hem veriler Türkiye?nin yüzde yüz haklı olduğunu gösterecektir.

Davutoğlu?dan kriz diplomasisi

Türk uçağının düşürülmesi başkentte gündemi ısıttı. Güvenlik Zirvesi?nin ardından Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Genelkurmay İkinci Başkanı Orgeneral Hulusi Akar ve MİT Müsteşarı Hakan Fidan ile Dışişleri Konutu?nda bir araya geldi. Toplantıda Suriye?ye karşı alınabilecek adımlarmasaya yatırıldı. Davutoğlu daha sonra Başbakan Erdoğan?la resmi konutta bir araya geldi. Davutoğlu akşam saatlerinde de ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve İran Dışişleri bakanları ile telefon da görüşerek olayla ilgili Türkiye?nin değerlendirmelerini paylaştı. Davutoğlu bu kapsamda AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Ashton ve Arap Birliği Genel Sekreteri Nebil El Arabi ile de görüştü.

HABER: HASAN BOZKURT / BUGÜN GAZETESİ