Kabir Ziyareti, Okunabilecek Sûre ve Dualar...

Müslüman?ın arada bir mezarları ve mezarlığı ziyaret etmesi; Hz. Peygamber (sav.)?inde tavsiye ettiği ibret verici güzel bir davranıştır. Nitekim Hz. Peygamber (sav.) bir hadis-i şeriflerinde, ?Mezarları ziyaret ediniz. Çünkü mezar ziyareti; ölümü hatırlatır? buyurmuştur.

Mezar ziyaretinde şu adaba dikkat etmek gerekir.

? Mezar ziyareti esnasında abdestli olmaya özen gösterilmelidir.

? Mezarlıkta sükuneti korumalı, fazla gürültü çıkarmalıdır.

? Mezarlıkta bulunan ölülere selam verilir

? Onlar için hayır duada bulunulur.

? Kuran-ı Kerim okunup sevabı onların ruhuna bağışlanır.

? Mecbur kalmadıkça, asla mezarların üzerine basılmaz, üzerlerine oturulmaz.

? Her insanın er-geç mezara gideceği düşünülerek ibret alınır.

? Mezarlıkta bağırılmaz, ağlayıp feryat edilmez, orada kurban kesilmez, şenlik yapılmaz

İslam dinine göre mezar, balıksırtı şeklinde ve bir karış yüksekliğinde topraktan olmalıdır. Bu sünnettir. Bunun dışındaki şekiller, İmam-ı Azam Ebu Hanife?ye göre mekruhtur. Dinimize göre mezar; sıvanmaz ve badana yapılmaz, üzerine basılmaz, kubbe, türbe ve benzeri şey inşa edilmez, üzerinde oturulmaz, yatılmaz.

Hatta üzerinde mescit bile yapılması mekruhtur. Çünkü mezarlar, daha çok ibret alınacak yerlerdir. İbadet yeri değildir. İslam, mezarın dış kısmına değil içine değer verir. Onu şekil ile değil mana ve amel ile değerlendirir.

Bunun için bedir savaşında şehit düşen ve her birinin makamı ve derecesi, Peygamberden hemen sonra gelen mücahitler için gösterişli mezarlar ve türbeler yapılmamış aksine çok basit mezar hazırlanmış, baş ve ayakuçlarına, belli olsun diye sadece birer taş dikilmiştir.

Şu halde israfa kaçarak gösterişli mezarlar yapmak, ya da türbeler inşa etmek, dini yönden doğru değildir. Herhangi bir fazileti ve sevabı da yoktur. Mezar veya türbe yapımı için yapılmak istenen masrafların, sadaka olarak fakir ve muhtaçlara dağıtılması, ölü için daha hayırlıdır. ( 1 )

Kabirler üzerine yazı yazmak İslami genel görüşe göre mekruh kabul edilmekle beraber Hanefilere göre emaresi kaybolmasın ve tahrip edilmesin diye eğer lüzum görülürse kabirler üzerine yazı yazmakta bir sakınca yoktur. Alimler bu konuda çeşitli muhakemeler yaptıktan sonra her ne kadar yazı yazılmasının mekruh olduğunun dayanağı sağlam olsa da uygulama buna göre değildir. Çünkü doğudan batıya kadar dünyanın her bir yanında bütün Müslüman önderlerinin kabirleri üzerinde yazılar yazılmıştır genel kabul bu yöndedir ? Rasulullah (as.)bir taş alıp onu Osman b. Maz?un? un başı hizasına koyduktan sonra: bununla kardeşimin kabrini bileyim ve ailemden ölenleri de onun yanına gömeyim? buyurmuştur. Kabir üzerine yazı yazmak ise kabrin tanınmasına bir yoldur. Yine Hanefilere göre kefen üzerine ?Bismillahirrahmanirrahim? lafzını veya ?Bu ölüyü Allah (cc.)?ın mağfiret etmesi umulur? ibaresini yazmak mubahtır.

KAYNAKLAR: (1) İslam İlmihali ? Mustafa Varlı ? Diyanet işleri Başkanlığı Din işleri Yüksek Kurulu uzman

Kabir ziyaretinde okunabilecek sûre ve dualar

Büreyde radıyallahu anh şöyle dedi: Hz. Peygamber (asm) ashâb-ı kirâma, kabristana gittikleri zaman şöyle demelerini öğretirdi:

?Esselâmü aleyküm ehled diyârî minel-mûminîn. Ve İnnâ inşaallâhu biküm lahikûn. Es'elûllâhe lenâ ve lekümü'l âfiyeh."

"Selâm size, ey bu diyârın mü'min ve müslim halkı! İnşallah yakında biz de aranıza katılacağız. Allah'ın bizi de sizi de bağışlamasını dilerim." (1)

İbni Abbas radıyallahu anhümâ şöyle dedi: Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem Medine'de bazı kabirlere uğradı. Yüzünü onlara dönerek şöyle buyurdu:

"Selâm size, ey bu kabirlerde yatanlar! Allah bizi de sizi de bağışlasın. Siz bizden önce gittiniz. Biz peşinizden geleceğiz." (2)

Bundan sonra Kur'an-i Kerim'den  sûre ve ayetlerden okur ve sevabını ölülerin ruhuna bağışlar.

Kabrin başında Fatiha ve ihlas sûresi yanında Yasin, ve Mülk sûreleri de okunabilir. İstenirse, Bakara sûresinin ilk beş ayeti (Elif Lam Mim), Ayete?l-Kürsi, Amenerrasûlü, Tekasür sûresi ve kolayına gelen başka sûreler okunabilir. En dar zamanda, mevtaya selam verdikten sonra bir Fatiha üç ihlas okuyup bağışlamak yeterlidir.

Okunan sûre ve ayetlerin sevabı Rasûlullah (s.a.v) Efendimizden başlayarak geçmiş büyüklere, kabirdeki zata, varsa etrafındaki mevtalara, vefat eden anne babaya, yakın akrabaya ve diğer müminlere hediye edilir.

İslam'ın ilk yıllarında kabir ziyareti cahiliye dönemi adetlerinden dolayı yasaklanmıştı. Sonradan bu durum ortadan kalkınca serbest bırakıldı. Kabir ziyaretinden maksat ölümü hatırlamaktır. Dünyaya bağlanıp kalan ve katılaşan kalplerimiz belki yumuşar diye kabirler ziyaret edilir ve oraya kadar gidilmişken onlara da selam verilip tavsiye edilen dualar yapılır.

Kabir ziyaretinde bulunan kişinin ölü için dua etmesi ve Kur'an okuyarak sevabını orada bulunanların ruhlarına bağışlaması uygun görülmüştür. Kabrin başında yüksek sesle ağlayıp gürültü yapmak, kabrin demirlik ve taşlarını öpmek, onlara sarılıp ağlamak ise kabir ziyaretinin adabıyla bağdaşmaz.

Kaynaklar:

1. Müslim, Cenâiz 104. Ayrıca bk. Nesâî, Cenâiz 103; İbni Mâce, Cenâiz 36.
2. Tirmizî, Cenâiz 59.