İşsizlik yüzde 11'e düştü, bütçe 1 milyar lira fazla verdi?

Ekonomiden dün iki olumlu haber geldi. Kasım 2010 dönemine ait istihdam verileri yüz güldürdü. İşsizlik geçen yılın aynı dönemine göre 2,1 puan gerileyerek yüzde 11 oldu. Çalışan sayısı ise 1 milyon 113 bin kişi arttı. Sanayi Bakanı Nihat Ergün, "Böyle giderse işsizlik rakamları 2011'de yüzde 10'lar seviyesine çekilebilecek." dedi. Dün ikinci olumlu gelişme ise bütçede yaşandı. Vergi gelirlerinin artması ve giderlerin azalmasıyla birlikte bütçe ocakta 1 milyar lira fazla verdi. Bu durum 21 yıl aradan sonra ikinci kez görülüyor.

Türkiye'nin temel sorunlarının başında gelen işsizlikte iyiye gidiş sürüyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre işsizlik geçen yılın aynı dönemine göre 2,1 puan gerileyerek yüzde 11 oldu. Bir yıllık sürede istihdam edilenlerin sayısı bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon 113 bin kişi arttı. Aynı dönemde işsiz sayısı da 459 bin kişi azalarak 2 milyon 811 bin kişiye düştü. İşsizlikteki düşüşü değerlendiren Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, kriz öncesindeki yüzde 10 seviyesinin yakalanabileceğini dile getirdi. Ergün, ''Bu trendin bu şekilde devam etmesi halinde Türkiye, işsizlik rakamlarını 2011 yılında yüzde 10'lar seviyesine çekebilecek. Belki bunların altına çekebilecek bir performansı gösterme imkanına sahiptir.'' dedi.

TÜSİAD tarafından düzenlenen seminer sonrası gazetecilerin sorularını cevaplandıran Ergün, ekonomik krizin en önemli etkisinin istihdam rakamları üzerinde olduğunu dile getirdi. İstihdam kayıplarının biraz daha uzun vadede telafi edilebilecek rakamlar olduğuna işaret eden Ergün, Orta Vadeli Program'da 2010 yılının tamamı için yüzde 12,2'nin hedeflendiğine dikkat çekti. Ergün, "Bugün itibarıyla bu hedefin altında bir rakam çıkacağını söyleyebiliriz. Dolayısıyla Türkiye, öngörülenden daha hızlı bir şekilde ekonomisini iyileştirmekte, öngörülenden daha hızlı bir şekilde istihdam rakamlarını olumlu bir istikamete çekebilmektedir. Bunda kuşkusuz sanayi sektörünün rolü büyük olmuştur. Geçtiğimiz günlerde açıklanan sanayi üretimi rakamları da bunu çok açık bir şekilde göstermektedir." diye konuştu.

TÜİK'in verilerine göre kasımda istihdam edilenlerin sayısı 22 milyon 854 bin kişiye yükseldi. Bir yıllık sürede çalışan sayısı 1 milyon 113 bin kişi artarken bunun 354 bini tarımda, 759 bini tarım dışı sektörlerde oldu. İstihdam edilenlerin yüzde 24,9'u tarım, yüzde 20,4'ü sanayi, yüzde 6,7'si inşaat, yüzde 48'i ise hizmetler sektöründe yer aldı. İstihdamın sektörel kompozisyonuna bakıldığında, tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payının 0,4 puan, sanayi sektörünün payının 0,8 puan, inşaat sektörünün payının 0,2 puan arttığı, hizmetler sektörünün payının ise 1,4 puan azaldığı gözlendi. Kasım 2010 döneminde istihdam edilenlerin yüzde 24,9'u tarım, yüzde 20,4'ü sanayi, yüzde 6,7'si inşaat, yüzde 48'i ise hizmetler sektöründe yer aldı. Kentlerde işsizlik oranı 2,1 puanlık gerilemeyle yüzde 13,2, kırsal yerlerde ise 2,2 puanlık düşüşle yüzde 6,5 oldu. İstihdam edilenlerin yüzde 71,7'sini erkek nüfus oluşturdu. İstihdam edilenlerin yüzde 59,3'ü lise altı eğitimliler, yüzde 61,8'i ücretli, maaşlı veya yevmiyeli, yüzde 25,2'si kendi hesabına veya işveren, yüzde 12,9'u ise ücretsiz aile işçilerinden meydana geldi. İstihdam edilenlerin yüzde 58,6'sı 10 kişiden az çalışanı bulunan işyerlerinde çalışıyor. Ücretli olarak çalışanların yüzde 88,4'ü sürekli bir işte istihdam ediliyor. Söz konusu dönemde toplam kamu istihdamı da 3 milyon 14 bin kişi olarak belirlendi. Yaptığı işten ötürü herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmadan çalışanların oranı 1,1 puanlık azalışla yüzde 42,8 olarak gerçekleşti. Tarım sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı yüzde 85,6'dan yüzde 84,5'e, tarım dışı sektörlerde yüzde 30,4'ten yüzde 29'a geriledi. İşsizlerin dağılımına bakıldığında yüzde 30,5'i çalıştığı iş geçici olup işi sona erenler, yüzde 15,1'i işten çıkarılanlar, yüzde 17,4'ü kendi isteğiyle işten ayrılanlar, yüzde 7,1'i işyerini kapatan/iflas edenler, yüzde 9,1'i ev işleriyle meşgul olanlar, yüzde 10,8'i öğrenimine devam eden veya yeni mezun olanlar.

Vergi geliri arttı, gider azaldı; bütçe ocakta 1 milyar lira fazla verdi

Vergi gelirlerindeki artışla birlikte faiz giderlerinin azalması bütçede yüzleri güldürdü. Geçen yıl ocak ayında 3 milyar 121 milyon lira açık veren ocak ayı bütçesi bu yılın aynı döneminde 1 milyar 5 milyon lira fazla verdi. Buna göre Merkezi Yönetim Bütçesi son 21 yılda ocak ayında ikinci kez fazla vermiş oldu. Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan ocak ayı bütçe sonuçlarına göre yılın ilk ayında bütçeden 22 milyar 494 milyon lira harcama yapılırken, gelir 23 milyar 499 milyon lira oldu. Geçen ay bütçe gelirleri yüzde 20,4 artarken giderler binde 7 azaldı. Ocakta faiz dışı fazla tutarı da yüzde 62 artarak 4 milyar 809 milyon lira olarak gerçekleşti. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bu yıl seçim yılı olmasına rağmen mali disiplinden taviz verilmediğini söyledi.

2010 yılı Ocak ayına göre 152 milyon lira daha az harcama yapılan geçen ay bütçe giderlerinin 7 milyar 249 milyon lirasını personel harcamaları, 1 milyar 316 milyon lirasını SGK devlet primi ödemeleri, 901 milyon lirasını mal ve hizmet alımları, 8 milyar 928 milyon lirasını cari transferler, 72 milyon lirasını sermaye giderleri, 76 milyon lirasını sermaye transferleri, 147 milyon lirasını da borç verme oluşturdu. Ocakta faiz haricindeki giderler için öngörülen ödeneğin yüzde 7,1'i kullanılırken, kullanım oranı, personel ödeneğinde yüzde 10 olarak belirlendi. Yılın ilk ayında bütçe gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20,4 arttı. Geçen yıl ocakta 19 milyar 525 milyon lira olan bütçe geliri, bu yılın aynı ayında 23 milyar 499 milyon liraya yükseldi. Bütçe gelirlerinin 19 milyar 765 milyon lirası vergiden sağlanırken vergi gelirlerinde sağlanan artış da yüzde 14,2 olarak hesaplandı. Hazine, geçen ay 4 milyar 117 milyon lira Gelir Vergisi, 3 milyar 549 milyon lira dahilde alınan KDV, 4 milyar 830 milyon lira ÖTV, 2 milyar 569 milyon lira ithalde alınan KDV, 1 milyar 137 milyon lira harç, 574 milyon lira Damga Vergisi, 396 milyon lira Banka ve Sigorta Muamele Vergisi, 84 milyon lira da Kurumlar Vergisi tahsilatı yaptı. Diğer vergilerden de 2 milyar 509 milyon lira geldi.

Maliye Bakanı Şimşek, son 21 yıllık süreçte, bütçenin ocak ayında ikinci kez fazla verdiğini belirterek seçim yılı olsa da mali disiplinin devam ettiğini söyledi. 2010 yılı Ocak ayında 3 milyar 121 milyon lira açık veren bütçenin, bu yıl aynı ayda 1 milyar 5 milyon lira fazla verdiğine dikkat çeken Şimşek, "Böylece 1990'dan bugüne kadar geçen 21 yıllık süreçte, ocak ayında bütçenin fazla verdiği tek yıl olan 2006'dan sonra, ilk defa bu yılın ocak ayında bütçe fazla vermiştir." dedi. Şimşek, 2006-2010 dönemini kapsayan son 5 yıllık süreçte ise Merkezî Yönetim Bütçesi'nin en son geçen yılın ağustos ayında fazla verdiğini vurguladı. Bütçe açığının yanı sıra faiz dışı fazlada da iyi bir performans gösterildiğini aktaran Şimşek, giderleri azalırken bütçe gelirlerinde yüzde 20,4 artış meydana geldiğini bildirdi. Bakan Şimşek, "Seçim yılı da olsa, mali disipline devam ediyoruz. Sonuçlar da bunu gösteriyor. 2010 Ocak'ta 3,1 milyar lira açık veren bütçenin bu yıl aynı ayda 1 milyar lira fazla vermesi, faiz dışı fazlanın da 4,8 milyar lirayı geçmesi işi ne kadar sıkı tuttuğumuzun bir göstergesidir. Rakamların iyi olması rehavete kapılacağız anlamına da gelmeyecek. Bundan sonra da mali disiplin aynen devam edecek. Ekonomideki hedefleri tutturacağız.'' değerlendirmesinde bulundu.