İran gazının fiyatı yeniden gündemde

İran'la yaşanan doğalgaz fiyatı anlaşmazlığı, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Tahran ziyaretinin ana başlıklarından birisi oldu.

ANKARA (AA) - EMRE GÜRKAN ABAY - Türkiye ve İran arasında doğalgaz fiyatında yaşanan anlaşmazlık, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Tahran ziyareti sırasında yeniden gündeme geldi.

İki ülke arasında yaklaşık 15 yıldır süren doğalgaz ticaretinde son dönemde yaşanan fiyat anlaşmazlıkları, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Tahran ziyaretinin ana başlıklarından birisi oldu.

İran, doğalgazın yaklaşık yüzde 95'ini Türkiye'ye, yüzde 5'ini Ermenistan'a satıyor. Türkiye ise doğalgaz ihtiyacının yüzde 20'sini İran'dan karşılıyor.

Türkiye, İran'dan ithal ettiği her bin metreküp gaz için 487 dolar ödüyor. Aynı miktarda gaz için Rusya'ya 418 dolar, Azerbaycan'a ise 340 dolar ödeniyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile yaptığı görüşmenin ardından Türkiye'nin en pahalı doğalgazı İran'dan aldığına işaret ederek, fiyatın düşmesi halinde bu ülkeden ithal edilen doğalgaz miktarının artacağını belirtmişti.

Refahyol hükümetince 1996 yılında dönemin Başbakanı Necmettin Erbakan ilk yurt dışı gezisini İran'a gerçekleştirmiş ve 25 yıllık doğalgaz ticareti anlaşmasına imza atılmıştı. Türkiye, bu anlaşma kapsamında 2001 yılından bu yana İran'dan yılda 10 milyar metreküp doğalgaz ithal ediyor.

Doğalgaz fiyatında anlaşmazlık oluşması üzerine Türkiye, 2005 yılında konuyu uluslararası tahkime taşımıştı. Türkiye'nin taleplerini yerinde bulan mahkeme, İran'ın yaklaşık 900 milyon dolar tazminat ödemesi ve doğalgaz fiyatında yüzde 16 indirim yapması yönünde karar vermişti.

Türkiye ile İran arasında doğalgaz alımında yaşanan fiyat anlaşmazlıklarından kaynaklı ikinci tahkim süreci ise Uluslararası Tahkim Mahkemesi (ICC) nezdinde geçen yıl 17 Şubat'ta başlamış, Türkiye, aldığı doğalgazın fiyatında yaklaşık yüzde 25 indirim talep etmişti.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, önceki gün yaptığı açıklamada, tahkim sürecinin mayıs ayına kadar sonuçlanmasının beklendiğini ifade ederek, İran'dan doğalgaz fiyatlarıyla ilgili yeni bir teklif gelebileceğini açıklamıştı.

İran, Türkiye'ye ihraç ettiği doğalgazın bir bölümünü Türkmenistan'dan sağlıyor. Türkmen gazına her bin metreküp başına 150 dolar ödediği tahmin edilen İran, bu gazı Türkiye'ye daha yüksek bir fiyattan satıyor.