Gıda fiyatlarına neşter için geri sayım başladı

ANKARA - Zeynep Akyıl

Ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Gıda Komitesi toplantılarında gıda enflasyonunu artıran her konunun masaya yatırıldığını, orta ve uzun vadede çözüm odaklı değerlendirmeler yapıldığını söyledi.

Daha önce gıda fiyatlarındaki oynaklığı azaltmak için kısa vadeli tedbirleri uygulamaya koyduklarını hatırlatan Şimşek, "Şimdi gıda arzını artıracak yapısal tedbirleri uygulamaya koyacağız." dedi.

"Son aşamaya gelindi"

Yaptıkları toplantılarda yaş meyve-sebze ve et fiyatlarında son dönemde belirginleşen artış eğilimi ve aşırı oynaklığa kalıcı çözüm getirecek tedbir önerilerinin görüşüldüğünü dile getiren Şimşek, yapısal sorunlarla etkin mücadele edecek çalışmalarda son aşamaya gelindiğini bildirdi.

Şimşek, toplantılarda temel gündem maddesinin yaş meyve-sebze tedarik zincirindeki yüksek fire oranlarını düşürmeye ve lojistik süreçlerin genel kalitesini artırmaya yönelik tedbirler olduğunu belirterek, "Ülkemizde yaş meyve-sebzede yüzde 25-30’lara varan fire oranları iç piyasada yıllık yaklaşık 100 milyar liraya ulaşan perakende ticaret hacmi düşünüldüğünde çok büyük maddi kayba işaret ediyor. Fire oranları çeşitli ürünlerde özellikle mevsim şartlarının ağırlaştığı dönemlerde yüzde 50’lere ulaşabiliyor." değerlendirmesinde bulundu.

Yüksek firenin hem ürün kaybına yol açarak yurt içi arzı azalttığına hem de fiyat oynaklıklarını beslediğine işaret eden Şimşek, söz konusu fire oranlarını en aza indirmek amacıyla Gümrük ve Ticaret Bakanlığının uzun süredir yürütmekte olduğu çalışmalarda sona gelindiğini kaydetti.

Başbakan Yardımcısı Şimşek, şöyle devam etti:

"Yaptığımız son Gıda Komitesi toplantısında nihai değerlendirme yapılarak karar alındı. Buna göre yaş meyve-sebze ürünleri hasat sonrasında uluslararası standartlara uygun tek ve çok kullanımlık ambalajlar kullanılarak paketlenecek. Paketlenen ürünler satış noktalarına frigorifik (soğutuculu) dorselerde taşınacak. Perakende satış noktalarında da soğutuculu reyonlarda sergilenecek. Bu uygulamalar zorunlu olacak. Uygulamaya ilişkin standartlar uluslararası normlarla uyumlu olacak şekilde belirlendi. Söz konusu standartlar kısa süre içerisinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girecek. Geçiş sürecinin yönetilmesine ilişkin yol haritasını da belirledik. Gerekli görülen durumlarda intibakı kolaylaştırıcı teşvik ve destekler de gündeme gelebilecek."

"Aşırı oynaklığın önüne geçilecek"

Yaş meyve-sebze tedarik zincirine yönelik bu kararların sektöre ilişkin çok önemli ve radikal bir yapısal dönüşüm hamlesi niteliği taşıdığını vurgulayan Şimşek, fire oranlarının azaltılması ile yaratılacak sadece 1 yıllık ilave ekonomik değerin bile çok büyük kazanımlara karşılık geldiğini söyledi. Şimşek, "Mevcut fire oranlarını yarı yarıya bile azaltabilirsek bunun ekonomimize katkısı yılda 15-20 milyar lira civarında olacak." dedi.

Bu uygulamalarla sadece israfın önüne geçilmekle kalınmayacağını, aynı zamanda dünya standartlarında modern gıda lojistik süreçlerine sahip olunacağını bildiren Şimşek, hijyen koşullarında da önemli iyileşmeler sağlanacağını, kayıt dışılık azalacağını ve yaş meyve-sebzede sağlıklı fiyat oluşumu sağlanarak aşırı oynaklığın önüne geçileceğini vurguladı.

Modern toptancı halleri geliyor

Paketleme, nakliye ve perakende satış süreçlerindeki lojistik iyileştirmelerin etkili olabilmesi için toptancı hallerinde de modernizasyon yapılması gerektiğine dikkati çeken Şimşek, şunları kaydetti:

"Mevcut durumda toptancı hallerinin fiziksel altyapıları söz konusu lojistik standartların uygulanmasını zorlaştıracak nitelikte. Bu gözlemden hareketle Gıda Komitesi ülke çapındaki toptancı hallerinin dünya standartlarında modernize edilmesine ilişkin önemli bir atılım yapmaya hazırlanıyor. Kurban Bayramı’ndan sonra gerçekleştirilecek ilk Gıda Komitesi toplantısında Gümrük ve Ticaret Bakanlığının bu konuya ilişkin önereceği reform paketi değerlendirilecek ve kararlar alınacak. Bu kararlar bir bütün olarak değerlendirildiğinde yaş meyve-sebze sektöründe hızlı büyüme, ihracat potansiyelinde önemli ölçüde artış, hijyen koşullarında belirgin iyileşme, ürün kalitesinde iyileşme ve sağlıklı fiyat oluşumu öngörülüyor."

Kısa vadede yem maliyetlerini baskılamak amacıyla hali hazırda ithalata konu çeşitli yem ham maddelerinin gümrük vergilerinde düzenleme yapılmasına karar verildiğini aktaran Şimşek, ayrıca yem maliyetlerini kalıcı olarak düşürecek orta vadeli tedbir önerilerinin de gündeme geldiğini belirtti.

"Özel sektörün ilgisi cesaret verici"

Lisanslı depo kullanımına ilişkin alternatif model önerilerinin de ele alındığı toplantıda Komite’nin daha önce talep etmiş olduğu teknik çalışmalara ilişkin TMO tarafından bilgi sunulduğunu ifade eden Şimşek, lisanslı depo kapasitenin artırılmasına yönelik uygulamaya konulan teşviklere özel sektörün ilgisinin cesaret verici olduğunu söyledi.

Şimşek, "Gıda Komitemiz önümüzdeki dönemde de sık aralıklarla toplanarak tarım ve gıda sektörüne ilişkin yapısal sorunlara neşter atacak kararlar almaya devam edecek. Ülkemizde 80 milyonu ilgilendiren gıda enflasyonunu düşürmek için yapısal sorunlara yönelik aldığımız bu kararlar, ekim ayı gibi hayata geçecek." dedi.