''Geçici Bakanlar Kurulu"na giden yol

Hükümet kurulması için Anayasa gereği verilen 45 günlük sürenin sona ermesinin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan, seçimin yenilenmesi yetkisini kullanabilecek.

ANKARA (AA) - Hükümet kurulması için Anayasa gereği verilen 45 günlük sürenin sona ermesinin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, seçimin yenilenmesi yetkisini kullanabilecek.

Türkiye, 25. dönem milletvekillerini belirlemek için 7 Haziran'da sandık başına gitti. 56 milyon 608 bin 817 seçmenden 47 milyon 507 bin 467'sinin oy kullandığı seçim sonucunda AK Parti 258, CHP 132, MHP ve HDP seksener milletvekili çıkardı.

AK Parti'nin tek başına hükümet kuracak sayıya ulaşmaması nedeniyle Türkiye, 13 yıl aradan sonra "koalisyon"u tartışmaya başladı.

Seçimin ardından Erdoğan, AK Parti Genel Başkanı ve Konya Milletvekili Ahmet Davutoğlu'nu 9 Temmuz'da 63. Hükümet'i kurmak için görevlendirdi.

Davutoğlu, 13 Temmuz'da koalisyon görüşmeleri kapsamında CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile bir araya geldi. Davutoğlu, 14 Temmuz'da TBMM'de MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, 15 Temmuz'da HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ ile görüştü.

- AK Parti ve CHP, 35 saat "istikşafi" görüşme yaptı

Hükümet kurma sürecinde, AK Parti ile CHP arasında gerçekleştirilen istikşafi görüşmeler, 5 oturumda yaklaşık 35 saat sürdü.

CHP ile koalisyon görüşmelerini tamamlayan AK Parti heyeti, hazırladığı raporu Genel Başkan Davutoğlu'na 6 Ağustos'ta sundu.

Raporun ardından CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu ile 13 Ağustos'ta tekrar görüşen Davutoğlu, CHP ile koalisyon görüşmelerinde hükümet ortaklığı zemininin oluşmadığını belirterek, "Erken seçim, önümüzde görünen güçlü bir ihtimaldir" dedi.

CHP Lideri Kılıçdaroğlu ise AK Parti ile koalisyon görüşmelerine ilişkin, "Bize şu ana kadar bir koalisyon önerisi gelmiş değildir, bir seçim hükümeti önerisi gelmiştir" açıklamasını yaptı.

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de CHP ile AK Parti arasında koalisyon hükümeti kurulamayacağının ortaya çıkması üzerine yaptığı yazılı açıklamada, "Parti olarak azınlık hükümeti veya seçim hükümeti formüllerine kapalı duruşumuz bozulmamıştır. Bu konuda geri adım atmamız eşyanın tabiatına aykırıdır" mesajını verdi.

AK Parti Genel Başkanı ve Başbakan Davutoğlu, 63. Hükümet'i kurma görevini Cumhurbaşkanı Erdoğan'a 18 Ağustos'ta, anayasal sürenin dolmasına 5 gün kala iade etti.

Bu durumda Cumhurbaşkanı'nın hükümeti kurma görevini, bir sonraki en çok oyu alan partinin genel başkanına verip vermeyeceği tartışması gündeme geldi ancak Erdoğan, herhangi bir görevlendirmede bulunmadı.

- Süre dün doldu, gözler Erdoğan'da

Hükümet kurulması için Anayasa gereği zorunlu olan 45 günlük süre dün sona erdi. Hükümet kurma sürecinin olumsuz sonuçlanması nedeniyle Türkiye tarihinde ilk kez bir cumhurbaşkanı, seçimin yenilenmesi yetkisini kullanabilecek.

Anayasa'nın 116. maddesi gereği, TBMM'de Başkanlık Divanı seçiminden sonraki 45 gün içinde Bakanlar Kurulunun oluşturulamaması halinde Cumhurbaşkanı, TBMM Başkanı'na danışarak seçimlerin yenilenmesine karar verebiliyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, seçimin yenilenmesine karar verdikten sonra durum, Bakanlar Kurulunca 48 saat içinde ilan edilecek. Yenilenme kararı, Resmi Gazete'de yayımlanacak.

Seçimin yenilenmesi kararının alındığı günden sonra gelen 90'ıncı günü takip eden ilk pazar seçim yapılması gerekiyor ancak Yüksek Seçim Kurulu (YSK), bu süreyi 60 günde tamamlamayı planlıyor.

- "Geçici Bakanlar Kurulu" oluşumu

Geçici Bakanlar Kurulu, 45 gün içinde hükümetin kurulamaması ve cumhurbaşkanının seçimlerin yenilenmesine karar vermesi koşullarında oluşturuluyor.

Anayasa'ya göre, TBMM seçimlerinin cumhurbaşkanınca yenilenmesine karar verilmesi halinde, Bakanlar Kurulu çekiliyor ve cumhurbaşkanı Geçici Bakanlar Kurulunu kurmak üzere görevlendirme yapıyor.

Geçici Bakanlar Kuruluna Adalet, İçişleri ve Ulaştırma bakanları, TBMM'deki veya Meclis dışındaki bağımsızlardan olmak üzere siyasi parti gruplarından, oranlarına göre üye alınıyor.

Siyasi parti gruplarından alınacak üye sayısını TBMM Başkanı tespit ederek başbakana bildiriyor. Teklif edilen bakanlığı kabul etmeyen veya sonradan çekilen partililer yerine TBMM içinden veya dışarıdan bağımsızlar atanıyor.

Yenileme kararının Resmi Gazete'de ilanından itibaren 5 gün içinde kurulan Geçici Bakanlar Kurulu için güvenoyuna başvurulmuyor.

Geçici Bakanlar Kurulu, seçim süresince ve yeni Meclis toplanıncaya kadar görev yapıyor.

Yenilenme kararının Resmi Gazete'de ilanından itibaren 5 gün içinde kurulan Geçici Bakanlar Kurulu için güvenoyuna başvurulmuyor.

Geçici Bakanlar Kurulu, seçim süresince ve yeni Meclis toplanıncaya kadar görev yapıyor.

Geçici Bakanlar Kurulu, yani "seçim hükümeti"nde bakanları seçme yetkisi başbakana ait. Başbakanın bakanları seçme, cumhurbaşkanının ise onaylama yetkisi bulunuyor. Başbakan, hukuken bakanları tek başına belirleyebiliyor. Cumhurbaşkanı kabinede önerilen bakanları kabul etmeme yetkisine sahip.

- Seçim için 1 Kasım tarihi öne çıkıyor

Seçime ilişkin hazırlıklarını sürdüren Yüksek Seçim Kurulu (YSK), seçimin 1 Kasım'da yapılmasını öngören seçim takvimi taslağını siyasi partilere sundu.

YSK Başkanı Sadi Güven, 20 Ağustos'ta, "Seçim kararı alınmadan seçim tarihi belirlenemez. Yani '1 Kasım' diye bir seçim tarihi belirlenmesi söz konusu değil. Kurulumuz mevsim şartlarını da göz önüne alarak seçimlerin düzen içinde yürütülebilmesi için hangi tarihte seçimin yapılmasının doğru olacağını, siyasi partilerin de görüşleri geldikten sonra belirleyecek. Bu, 1 Kasım olur, 8 Kasım olur, 25 Ekim olur, şu an ne olur, bilemem. Seçim kararı alınırsa 60 gün içinde seçimin yapılması mümkün olabilecek" diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan da 21 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, "Şu anda açıklanan tarih 1 Kasım. 1 Kasım'da da inşallah Türkiye, ben tabii tekrar seçim diyorum, tekrar seçimi yaşayacaktır" dedi.