Gazze'de yaşananların günün özeti

İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının 26'ncı gününde taraflar arasında varılan 72 saatlik ateşkes, yürürlüğe girdikten kısa bir süre sonra İsrail tarafından tek taraflı sonlandırıldı.

ANKARA (AA) - İsrail'in havadan, karadan ve denizden Gazze'ye yönelik saldırılarının 26'ncı gününde taraflar arasında varılan 72 saatlik koşulsuz insani ateşkes, yürürlüğe girdikten kısa bir süre sonra İsrail tarafından tek taraflı sonlandırıldı.

İsrail ve Hamas arasında ateşkes sağlanması amacıyla Birleşmiş Milletler (BM), ABD, Türkiye ve Katar tarafından devam eden yoğun diplomasi trafiği sonucu, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun ve ABD Dışişleri Bakanı John Kery, İsrail ile Hamas arasında üç günlük insani yardım amaçlı ateşkes sağlanması konusunda anlaşmaya varıldığını duyurdu.

Ban ve Kerry yaptıklar ortak yazılı açıklamada, BM Temsilcisi ve Özel Koordinatör Robert Serry'nin, taraflardan 3 günlük koşulsuz insani ateşkes sağlanması konusunda garanti aldığı belirtilerek, ateşkesin 1 Ağustos saat 08.00 itibarıyla yürürlüğe gireceği ve 72 saat süreceği, bu süreçte tarafların askeri hareketliliğinin duracağı kaydedildi.

Ortak açıklamada, taraflara, ateşkesin yürürlüğe gireceği zamana kadar itidal çağrısı yapılırken, verilen sözlerin tam olarak yerine getirilmesi vurgusu yapıldı.

Ateşkesle ilgili Hamas cephesinden ilk açıklama Sözcü Sami Ebu Zühri'den geldi. Zühri, İsrail ile BM arabuluculuğunda 72 saat süreli insani ateşkes konusunda anlaşmaya varıldığını teyit etti.

İsrail'den ilk resmi açıklamayı yapan Başbakanlık Sözcüsü Ofir Gendelman da sosyal paylaşım sitesindeki hesabında, "İsrail, Birleşmiş Milletler ve ABD'nin önerdiği 72 saatlik ateşkes konusunda anlaşmaya vardı" ifadesini kullandı.

- Türkiye ve Katar dışişleri bakanlarından ortak açıklama

Hamas ve İsrail arasında insani ateşkes sağlanmasıyla ilgili Türkiye'den Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, ateşkesin sürekli olması ve akan kanın durması için çalışmaya devam edeceklerini belirterek, ateşkes öncesinde ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve Katar Dışişleri Bakanı Halid bin Muhammed el-Atiyye ile görüştüğünü belirtti.

Türkiye ve Katar Dışişleri Bakanları da ateşkesle ilgili yaptıkları ortak açıklamada "İsrail?i, masum insanların hayatlarını ve mülklerini koruyacak, bölgeye acil insani yardım ulaştırılmasına imkan sağlayacak sürdürülebilir bir muhtemel ateşkes mutabakatına uymaya kuvvetle çağırıyoruz" denildi.

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Gazze'de insani yardım amaçlı 72 saatlik ateşkese ilişkin, "Türkiye'nin de önemli katkıda bulunduğu bir sürecin sonunda sağlanan bu gelişme, kritik bir adım" dedi.

Ateşkesin ilan edilmesinin ardından Mısır, İsrail ve Filistin yönetimine, müzakere heyetlerini başkent Kahire'ye göndermeleri çağrısında bulundu. Bunun üzerine Hamas, İsrail ile ateşkesi görüşmek üzere Mısır'ın başkenti Kahire'ye gidecek Filistinli müzakere heyetine 5 siyasi büro üyesinin katılacağını duyurdu.

- Beyaz Saray, ateşkesi güçlü şekilde destekliyor

Hindistan gezisi sırasında ateşkesi değerlendiren ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, 72 saatlik süreçte tarafların birbirlerine saldırıda bulunmamasının beklendiğini ve mevcut sınırları geçmeyeceğini belirterek ''Bu bir kutlama veya tebrik zamanı değil, bu bir erteleme. Bu bir son değil, probleme çözüm değil ama çözüm bulmak için bir fırsat zamanı? dedi.

Beyaz Saray da ateşkese varılmasını güçlü şekilde desteklediğini açıkladı. Taraflara itidal çağrısında bulunan Sözcü Josh Earnest, yaptığı yazılı açıklamada, İsrail?in güvenlik endişelerini ele almanın ve Gazze?deki Filistinlilerin normal bir hayat sürmelerine olanak sağlamanın kalıcı bir ateşkes anlaşmasından geçtiğini kaydetti.

İngiltere Dışişleri Bakanı Philip Hammond, Gazze'de insani yardım amaçlı 72 saatlik ateşkesin kalıcı ve sağlam olduğundan emin olmak için şimdi çabaların iki katına çıkarılması gerektiğini söyledi.

İsrail askerleri, Gazze'de varıldığı açıklanan ateşkesin ardından bölgede çekim yapan Anadolu Ajansı (AA) ekibine ateş etti. Kameraman Metin Yüksel Kaya'nın elinden hafif yaralandığı olayda, AA ekibi, ara yolları kullanarak bölgeden çıkmayı başardı.

- İsrail ateşkesi ihlal etti

Gazze'de insani yardım amaçlı 72 saatlik ateşkes ilanından yaklaşık 2 saat sonra İsrail ordusunun, Refah kentinin doğusuna düzenlediği topçu saldırısında 4 Filistinli hayatını kaybetti, 10 kişi yaralandı. Bu şekilde İsrail, ateşkes kurallarını delmiş oldu.

Ateşkes kurallarının ihlal edilmesinin ardından İsrail'in, ateşkesin üzerinden az bir süre geçmeden 72 saatlik insani ateşkesi sona erdirdiğini ve bunu BM'ye ilettiği belirtildi.

Haaretz gazetesinin İsrailli üst düzey bir yetkiliye dayandırdığı haberde, "İsrail ordusunun" BM Temsilcisi ve Özel Koordinatör Robert Serry'e, tek taraflı olarak ateşkesi sona erdirdiğini ilettiği belirtildi. Gazete, konuya ilişkin henüz hükümet ve ordu tarafından resmi bir açıklama yapılmadığını da kaydetti.

Yedioth Ahronoth gazetesi de başka bir yetkiliye kaynak gösterdiği haberde, "Hamas ve Filistinli gruplar bir kere daha ateşkesi ihlal etti" ifadesini kullandı. Kanal-10 televizyonu ise İsrail'in Hamas'ı "ateşkesi ihlalle" suçlayarak, bu nedenle ateşkesin başlamasından 3 saat sonra bunu sona erdirdiğini, BM'ye bildirdiğini duyurdu.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun danışmanı Marc Regev de ateşkesi bozma gerekçeleri olarak "Hamas'ın ateşkesi ihlal ettiğini, İsrail ordusunun da buna cevap verdiğini" şeklinde iddia bulundu.

Regev, 72 saatlik ateşkesin bozulmasına ilişkin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Hamas ateşkesi ihlal etti. İsrail ordusu da buna cevap verdi. İlk ateşi Hamas başlattı. Saldırının kesin olarak kaçta yapıldığını bilmiyorum ancak, İsrail ordusu saldırıya karşılık verdi" ifadesini kullandı.

- Refah'ta büyük katliam

Bu arada, Hamas, İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kentinde sivillere karşı büyük bir katliam gerçekleştirdi. Saldırılarda ilk belirlemelere göre 40 kişi öldü, çoğu ağır 100 kişi yaralandı.

İsrail'in ateşkesi sonlandırdığını açıklamasının ardından, BM Temsilcisi Robert Serry'nin, İsrail ordusundan Tuğgeneral Mordechai Yoav Mordechai ile insani ateşkesin sona ermesini görüştü. İsrail Başbakanlık Basın Ofisi de Tuğgeneral Mordechai'nin BM Temsilcisi Serry ile yaptığı görüşmede, "Hamas ve diğer terör örgütlerinin Gazze Şeridi'ndeki saldırılarına güçlü karşılık verileceği" mesajını ilettiği bildirildi.

İsrail'in ateşkesi sona erdirmesiyle ilgili Dışişleri Bakanı Ahmet Davutuoğlu, "Önemli olan; ateşkesin biran önce tekrar tesis edilmesi ve herkesin bu ateşkese sadık kalması. Sonra da ateşkes ihlalleri konusunda gözlem yapabilecek güçte bir heyetin alanda bulunması" dedi.

- BMGK acil olarak toplandı

BMGK, İsrail'in BM okulunu vurması ve çok sayıda kişinin hayatını kaybetmesi üzerine Ürdün'ün çağrısıyla acil olarak toplandı. Okuldaki sivil ölümlerle ilgili BM Filistinli Mültecilere Yardım Kuruluşu (UNRWA) Genel Komiseri Pierre Krahenbühl, ''BM okuluna yapılan saldırı uluslararası toplumun şahitlik ettiği en trajik koruma sorunlarından biri'' dedi.

Gazze'deki BM okulunun vurulmasıyla ilgili ise Beyaz Saray, okulun vurulmasından İsrail topçu birliklerinin sorumlu olduğuna dair "pek şüphe" olmadığını belirterek, saldırıyı "tümüyle kabul edilemez ve tümüyle savunulamaz" olarak niteledi.

- Sivil kayıplar artıyor

Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, bu sabah BM kararlarına daha önce defalarca uymamış olan İsrail'in Tel Aviv kentine 3 roket attığını bildirdi. Hamas, dün de gün boyunca İsrail'in çeşitli kentlerine 146 roket attıklarını açıklamıştı.

Ateşkesin duyurulmasından önce İsrail savaş uçaklarının Gazze'ye düzenlediği saldırılarda 9'u aynı aileden 15 kişi daha hayatını kaybetti, 35 kişi yaralandı. Gazze'nin güneyindeki Han Yunus kentindeki saldırılarda 1 Filistinli'nin hayatını kaybetti, daha önce yaralanan 2 Filistinli'nin de tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdi.

Filistin Sağlık Bakanlığı Sözcüsü Eşref el-Kudra,  savaş uçaklarının, En-Nuseyrat Mülteci Kampı'na düzenlediği saldırılarda 9'u El-Beyyumi ailesinden 12 kişinin öldüğünü, 30 kişinin yaralandığını belirtti.

Filistin Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre, İsrail'in hedef gözetmeksizin düzenlediği saldırılarda, 330'u çocuk ve 170'i kadın, bin 458 kişi yaşamını yitirdi. Saldırılarda 2 bin 510'u çocuk, bin 630'u kadın, 8 bin 375 kişi yaralandı.

İsrail ordusu ise Gazze'de dün yaşanan çatışmalarda 5 askerinin daha öldüğünü duyurdu. İsrail ordusundan yapılan yazılı açıklamada, Gazze?de gece çıkan çatışmalarda, 5 askerin hayatını kaybettiği, 19 askerin de yaralandığı belirtildi. Saldırıların başladığı tarihten bu yana ölen İsrail askeri sayısı 61'e çıktı

- Saldırılardan kaçanlar hastanelere sığınıyor

İsrail'in saldırılarından kaçmak isteyen Filistinliler, Gazze'deki Şifa Hastanesi'ne sığınıyor. İsrail'in hava saldırıları sonucu evleri yıkılanlar ile saldırılarda hayatlarını kurtarmak isteyenler, ateş açılmayacağı düşüncesiyle Şifa Hastanesi'nin bahçesinde ve çevresinde çadır kuruyor.

Bu arada Gazze?de, Arjantinli papaz ve rahibelerin işlettiği yaşlılar ve özürlü çocuklara hizmet veren kilise isabet aldı. Bunun üzerinde açıklama yapan Arjantin Cumhurbaşkanı Cristina Fernandez de Kirchner, Arjantinli papaz Jorge Hernandez ile bakımı altındaki yaşlılar ve özürlü çocukların durumunda meydana gelecek kötüleşmenin İsrail ile ikili ilişkiler açısından ciddi sonuçları olacağını söyledi.

Öte yandan Hamas Siyasi Büro üyesi Musa Ebu Merzuk, 1 İsrailli subayın esir alındığını, ancak bunun sabah saatlerinde açıklanan ateşkesten önce gerçekleştiğini bildirdi. İsrail ordusundan yapılan yazılı açıklamada da İsrail askerlerinin saat 09.30'da Hamas'a ait bir tünelin devre dışı bırakılması esnasında saldırıya uğradığı belirtilerek "İlk belirlemelere göre olay sırasında birİsrail askeri teröristler tarafından kaçırıldı" ifadesi kullanıldı.

Filistin'in Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Büyükelçi Riyad Mansur da İsrail'in Gazze'de gerçekleştirdiği saldırıların soykırım noktasına ulaştığını söyledi.

- İsrail, Gazze'de savaş suçu işliyor

Filistin'in Moskova Büyükelçisi Faed Mustafa, ülkesinin ilk fırsatta İsrail'i "Gazze'de savaş suçu işlemekten" Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne vereceğini söyledi.

İsrail'e savaşmaya giden Musevi asıllı Türk vatandaşlarının bulunduğunu iddia eden İHH da bunların belirlenerek, "soykırıma sağladıkları katkıdan ötürü vatandaşlıktan çıkarılması ve savaş suçu ile yargılanması" için TBMM'de grubu bulunan partilerle görüştü.

İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarına bir tepki de Almanya'dan geldi. Eski Yahudi Merkez Konseyi Üyesi Rolf Verleger, saldırılara yönelik Alman hükümetini bu olayda daha yapıcı bir rol oynamasını ve İsrail'e daha fazla baskı yapmasını istediklerini belirtti.

Almanya'da 2010'da Yahudiler, Müslümanlar ve İsrail-Filistin meselesi ile ilgili bir anket yapıldığını hatırlatan Vergeler, ankete göre Almanya'daki toplumun dörtte birinin Müslümanlara ve Yahudilere karşı ön yargılı olduğunu toplumun yarısının Filistinlileri, dörtte birinin de İsrail'in politikasını desteklediğini hatırlattı.

İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarında yaralanan Anadolu Ajansı (AA) kameramanı Enes Ebu Muaylık, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatıyla Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) tarafından tedavi amacıyla İstanbul'a getirildi.

Almanya?da bazı büyük medya gruplarının İsrail yanlısı yayınları ve ülkede devam eden Filistin?e destek gösterilerini Yahudi karşıtlığıyla ilişkilendirme çabaları Müslüman toplumun tepkisini çekiyor.