Et üretimi 9 ayda 2 milyon tonu aşarak rekor kırdı

-TZOB Genel Başkanı Bayraktar:

-?Kırmızı et ve tavuk, hindi eti üretimi Ocak-Eylül döneminde yüzde 5,9 artarak 2 milyon 8 bin 701 tona çıktı?

-?9 aylık büyüme eğilimi sürdürülürse, 2013 yılındakırmızı et üretimi 1 milyon 44 bin tonu geçecek. Tavuk ve hindi etiyle birlikte toplam et üretimi 2,86 milyon tona ulaşacak?

-?2013 yılının Ocak-Eylül döneminde üretimi yüzde 9,7 azalan hindi ve üretimi yüzde 92,3 gerileyen manda eti dışında et üretiminde artış görüldü?

-?2012 yılında üretimi yüzde 25,3 gerileyen keçi etinde

üretim 9 aylık dönemde yüzde 61 artı. Geçen yıl

yüzde 9,1 azalan koyun eti üretimi ise bu yılın 9 aylık

döneminde yüzde 16,9 artış gösterdi?

-?İstikrarlı ve hızlı bir artış eğilimi gösteren sığır eti

üretimi yüzde 13,2, tavuk eti üretimi ise yüzde 2,9 arttı?

-?Kırmızı et üretiminin hala yetersiz. 2013 yılında kişi başına

kırmızı et üretimi 11,9 kilogramı sığır, 1,5 kilogramı

koyun, 0,37 kilogramı keçi, kalanı manda olmak üzere

13,77 kilograma çıkacak?

-?Kanatlı et üretimi 23,32 kilogramı tavuk, 0,5 hindi olmak

üzere 23,82 kilograma, toplam kırmızı et ve kanatlı eti

üretimi ise 37,58 kilogram olacak?

-?ABD?de sığır eti tüketimi 40 kilograma yaklaşıyor. Tavuk

eti tüketimi ise 42 kilogramın üzerinde?

Ankara ? 16.11.2013 ? Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, et üretiminin 9 ayda 2 milyon tonu aşarak rekor kırdığını bildirerek, ?kırmızı et ve tavuk, hindi eti üretimi Ocak-Eylül döneminde yüzde 5,9 artarak 2 milyon 8 bin 701 tona çıktı? dedi.

Bayraktar, yaptığı açıklamada, kırmızı et ve tavuk, hindi üretim rakamlarını değerlendirdi. 9 aylık büyüme eğilimi sürdürülürse, 2013 yılında kırmızı et üretiminin 1 milyon 47 bin tonu geçeceğini belirten Bayraktar, tavuk ve hindi etiyle birlikte toplam et üretiminin 2,86 milyon tona ulaşacağını vurguladı. Bu rakamın 1 milyon 773 bin 223 tonunu tavuk eti, 905 bin 177 tonunu sığır eti, 113 bin 745 tonunu koyun eti, 37 bin 854 tonunu hindi eti, 28 bin 59 tonunu keçi eti, 134 tonunu ise manda etinin oluşturacağını belirten Bayraktar, şunları kaydetti:

?2012 yılının Ocak-Eylül döneminde üretimi yüzde 9,7 azalan hindi ve üretimi yüzde 92,3 gerileyen manda eti dışında et üretiminde artış görüldü. 2012 yılında üretimi yüzde 25,3 gerileyen keçi etinde üretim 9 aylık dönemde yüzde 61 artı. Geçen yıl yüzde 9,1 azalan koyun eti üretimi ise bu yılın 9 aylık döneminde yüzde 16,9 artış gösterdi. İstikrarlı ve hızlı bir artış eğilimi gösteren sığır eti üretimi yüzde 13,2, tavuk eti üretimi ise yüzde 2,9 arttı.?

-Kırmızı et üretimi hala yetersiz-

Kırmızı et üretiminin hala yetersiz olduğunu bildiren Bayraktar, şöyle devam etti:

?2013 yılında kişi başına kırmızı et üretimi 11,9 kilogramı sığır, 1,5 kilogramı koyun, 0,37 kilogramı keçi, kalanı manda olmak üzere 13,77 kilograma çıkacak. Kanatlı et üretimi 23,32 kilogramı tavuk, 0,5 hindi olmak üzere 23,82 kilograma, toplam kırmızı et ve kanatlı eti üretimi ise 37,58 kilogram olacak. ABD?de sığır eti tüketimi 38 kilogramı aşıyor. Tavuk eti tüketimi ise 42 kilogramın üzerinde. Bu ülkede sadece sığır ve tavuk eti olarak yılda kişi başına 80-81 kilogram et tüketiliyor. Diğer etlerle tüketim 116 kilogramı geçiyor. Avrupa Birliği?nin ortalama kişi başına yıllık et tüketimine ulaşılabilmesi için üretim en az iki katına, ABD seviyesi için en az 3 katına çıkarılması gerekiyor. Türkiye?nin kırmızı et tüketimi sığır, koyun ve keçi eti üretimine dayanıyor. Ülkemiz, özellikle Doğu Anadolu Bölgemiz, küçükbaş hayvancılıkta önemli bir potansiyel barındırıyor.

-Et üretimi artırılabilir-

Geçmişte verilere bakılırsa, Türkiye?de koyun sayısı 1,7, keçi sayısı 2,2, sığır sayısı yüzde 10, manda sayısı 10 kat artırılabilir. Bu sayılarda hayvan varlığı ülkemizde besleniyordu. Sayılardaki artışın yanı sıra, tüm hayvan varlığı ıslah edilerek, hemen hepsinin kültür ve kültür melezi haline dönüştürülmesi halinde et üretimini büyük oranda artırmak mümkündür. Tavuk ve hindi eti üretimini ise en az yüzde 50 artırmak hiç de zor değildir.?

-?2008 ve sonrasında olanları hepimiz biliyoruz?-

Ette girdi fiyatlarındaki yükseklik ve fiyattaki istikrarsızlığın sorun yarattığını bildiren Bayraktar, ?bu açıdan çiğ süt fiyatları çok önemlidir. Üreticinin zarara uğradığında, üretimi sürdüremez hale geldiğinde olanları hepimiz biliyoruz? dedi.

2008 yılında sütte yaşanan kriz neticesinde yüksek üretim maliyeti ile düşük fiyat kıskacında kalan birçok üreticinin, damızlık hayvanlarını kasaba götürdüğünü ve üretimden çıktığını hatırlatan Bayraktar, şu bilgileri verdi:

?Bu dönemde birçok işletme küçülmek durumunda kalmış, buna bağlı olarak kırmızı ette yaşanan sıkıntı, 2,5 milyar dolardan fazla besilik, kasaplık canlı hayvan ve karkas et ithalatına neden olmuştu. Bunun yanında, ülke hayvancılığının tekrar eski haline gelebilmesi ve işletmelerin yeniden kurulabilmesi için sıfır faizli kredi ile hayvancılık işletmelerinin damızlık hayvan almaları teşvik edildi. Damızlık ithalatında ülke kapsamı genişletildi. Böylece, takip eden iki yılda 80 bin baştan daha fazla damızlık hayvan için 300 milyon dolardan fazla döviz ödenerek ithalat yapıldı. Bundan dolayı hayvancılıkta fiyat istikrarı çok önemlidir. 2008?lerin bir daha yaşanmaması için hem ette hem de sütte fiyat istikrarının sağlanması gerekiyor.?

2011, 2012 ve 2013 yılının Ocak-Eylül döneminde sığır, koyun, keçi, manda, tavuk ve hindi eti üretim rakamları, artış ve azalışları, toplam kırmızı et, tavuk ve hindi eti verileri şöyle:

	2011	2012		2013
	Kırmızı Et,	Kırmızı Et,		Kırmızı Et,
	Tavuk ve	Tavuk ve		Tavuk ve
	Hindi Eti	Hindi Eti		Hindi Eti
	Üretimi	Üretimi	Değişim	Üretimi	Değişim
	(Ton)	(Ton)	(Yüzde)	(Ton)	(Yüzde)
1. Çeyrek	541,754	576,634	6.44	626,416	8.63
2. Çeyrek	602,506	656,809	9.01	687,394	4.66
3. Çeyrek	610,740	663,271	8.60	694,891	4.77
4. Çeyrek	667,224	784,979	17.65
9 Aylık	1,755,000	1,896,714	8.07	2,008,701	5.90
Yıllık	2,422,224	2,681,693	10.71
9 Ay Gibi Büyürse				2,858,058

	2011	2012		2013
	Kırmızı Et	Kırmızı Et		Kırmızı Et
	Üretimi	Üretimi	Değişim	Üretimi	Değişim
	(Ton)	(Ton)	(Yüzde)	(Ton)	(Yüzde)
1. Çeyrek	157,932	171,465	8.57	208,597	21.66
2. Çeyrek	171,595	183,017	6.66	212,885	16.32
3. Çeyrek	173,177	196,108	13.24	206,466	5.28
4. Çeyrek	274,210	365,255	33.20
9 Aylık	502,704	550,590	9.53	627,948	14.05
Yıllık	776,914	915,845	17.88
9 Ay Gibi Büyürse				1,047,114

	2011	2012		2013
	Sığır Eti	Sığır Eti		Sığır Eti
	Üretimi	Üretimi	Değişim	Üretimi	Değişim
	(Ton)	(Ton)	(Yüzde)	(Ton)	(Yüzde)
1. Çeyrek	133,724	149,722	11.96	180,764	20.73
2. Çeyrek	144,153	159,320	10.52	187,587	17.74
3. Çeyrek	144,970	173,202	19.47	177,757	2.63
4. Çeyrek	222,059	317,100	42.80
9 Aylık	422,847	482,244	14.05	546,108	13.24
Yıllık	644,906	799,344	23.95
9 Ay Gibi Büyürse				905,177

	2011	2012		2013
	Koyun Eti	Koyun Eti		Koyun Eti
	Üretimi	Üretimi	Değişim	Üretimi	Değişim
	(Ton)	(Ton)	(Yüzde)	(Ton)	(Yüzde)
1. Çeyrek	19,856	17,330	-12.72	19,930	15.00
2. Çeyrek	23,959	20,114	-16.05	21,959	9.17
3. Çeyrek	23,491	20,987	-10.66	26,396	25.77
4. Çeyrek	39,770	38,903	-2.18
9 Aylık	67,306	58,431	-13.19	68,285	16.86
Yıllık	107,076	97,334	-9.10
9 Ay Gibi Büyürse				113,745

	2011	2012		2013
	Keçi Eti	Keçi Eti		Keçi Eti
	Üretimi	Üretimi	Değişim	Üretimi	Değişim
	(Ton)	(Ton)	(Yüzde)	(Ton)	(Yüzde)
1. Çeyrek	4,128	3,848	-6.78	7,883	104.86
2. Çeyrek	3,303	2,657	-19.56	3,278	23.37
3. Çeyrek	4,114	1,840	-55.27	2,273	23.53
4. Çeyrek	11,773	9,085	-22.83
9 Aylık	11,545	8,345	-27.72	13,434	60.98
Yıllık	23,318	17,430	-25.25
9 Ay Gibi Büyürse				28,059

	2011	2012		2013
	Manda Eti	Manda Eti		Manda Eti
	Üretimi	Üretimi	Değişim	Üretimi	Değişim
	(Ton)	(Ton)	(Yüzde)	(Ton)	(Yüzde)
1. Çeyrek	224	565	152.23	20	-96.46
2. Çeyrek	181	926	411.60	61	-93.41
3. Çeyrek	602	79	-86.88	40	-49.37
4. Çeyrek	608	166	-72.70
9 Aylık	1,007	1,570	55.91	121	-92.29
Yıllık	1,615	1,736	7.49
9 Ay Gibi Küçülürse				134

	2011	2012		2013
	Tavuk Eti	Tavuk Eti		Tavuk Eti
	Üretimi	Üretimi	Değişim	Üretimi	Değişim
	(Ton)	(Ton)	(Yüzde)	(Ton)	(Yüzde)
1. Çeyrek	377,122	396,299	5.09	410,033	3.47
2. Çeyrek	422,910	463,511	9.60	465,318	0.39
3. Çeyrek	428,863	455,742	6.27	477,802	4.84
4. Çeyrek	384,414	408,367	6.23
9 Aylık	1,228,895	1,315,552	7.05	1,353,153	2.86
Yıllık	1,613,309	1,723,919	6.86
9 Ay Gibi Büyürse				1,773,223

	2011	2012		2013
	Hindi Eti	Hindi Eti		Hindi Eti
	Üretimi	Üretimi	Değişim	Üretimi	Değişim
	(Ton)	(Ton)	(Yüzde)	(Ton)	(Yüzde)
1. Çeyrek	6,700	8,870	32.39	7,786	-12.22
2. Çeyrek	8,000	10,281	28.51	9,191	-10.60
3. Çeyrek	8,700	11,421	31.28	10,623	-6.99
4. Çeyrek	8,600	11,358	32.07
9 Aylık	23,400	30,572	30.65	27,600	-9.72
Yıllık	32,000	41,930	31.03
9 Ay Gibi Küçülürse				37,854

Kaynak: TÜİK.

Not. Hindi etinde 2011 yılı rakamları çeşitli kaynaklardan derlenmiştir.