Bazı geleneksel el sanatı alanlarında faaliyet gösteren esnafa vergi muafiyeti getirildi...

Yeni teşvik paketi kapsamındaki yatırımlarda çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin brüt tutarına karşılık gelen kısmı üzerinden hesaplanan gelir vergisi, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan tarihten itibaren 10 yıl süreyle verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden silinecek.

''Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'' Resmi Gazete'de yayımlandı.

Buna göre, hususi kanunlarında ödeme yeri gösterilmiş olsun olmasın borçlunun alacaklı tahsil dairesindeki hesabı bildirmek şartıyla diğer tahsil dairelerine de ödeme yapılabilecek.

Yapılan değişiklikle, 31 Aralık 2023 tarihine kadar uygulanmak üzere, özelleştirme kapsamına alınan kuruluşlar dahil iktisadi devlet teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşları ile bunların müesseseleri, bağlı ortaklıkları ve iştirakleri, kamu bankaları, büyükşehir belediyeleri, belediyeler, il özel idareleri ve bunlara ait tüzel kişilerin veya bunlara bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşların, Devlete ait olan ve bu Kanun kapsamına giren borçlarına karşılık, mülkiyeti bu idarelere ait ve üzerinde herhangi bir takyidat bulunmayan taşınmazlarından ''merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerince'' ihtiyaç duyulanlar ile ''Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun ek 3 üncü maddesi'' kapsamında değerlendirilecek olanlar, oluşturulacak komisyon tarafından takdir edilecek değeri üzerinden, borçlu kurumun da uygun görüşü alınarak bütçenin gelir ve gider hesaplarıyla ilişkilendirilmeksizin Maliye Bakanlığı'nca satın alınabilecek.

Gelir vergisi kanunundaki değişiklikler

Bu arada Gelir Vergisi Kanunu'nun Vergiden Muaf Esnafları açıklayan maddesinde de değişiklik yapıldı.

Söz konusu değişiklik ile el dokuma işleri, bakır işlemeciliği, çini ve çömlek yapımı, sedef kakma ve ahşap oyma işleri, kaşıkçılık, bastonculuk, semercilik, yazmacılık, yorgancılık, keçecilik, lüle ve oltu taşı işçiliği, çarıkçılık, yemenicilik, oyacılık ve bunlar gibi geleneksel, kültürel, sanatsal değeri olan ve kaybolmaya yüz tutan meslek kollarında faaliyette bulunanlar gelir vergisinden muaf tutuldu.

Esnaf muaflığına ilişkin şartları taşıyanlara talepleri halinde vergi dairesince Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi verilecek. Bu belgenin şekil ve muhtevasının tayin ve tespiti ile iptali ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkili olacak.

Bu arada binaların mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde edilen hasılatın Gelir Vergisinden müstesna olan kısmına ilişkin de düzenleme yapıldı.

Buna göre, istisna haddinin üzerinde hasılat elde edenlerden, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayri safi tutarları toplamı kanunun ilgili maddesinde yazılı tarifenin üçüncü diliminde ücret gelirleri için yer alan tutarı aşanlar istisnadan faydalanamayacak.

Öte yandan, kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, aşan kısma münhasır olmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç, işletmede kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kar payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının yüzde 10'unu aşmamak üzere Bakanlar Kurulu'nca kararlaştırılan kısmı gider kabul edilmeyecek.

Belirlenecek oranı sektörler itibarıyla farklılaştırmaya Bakanlar Kurulu, uygulanmaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkili olacak.

Gerçek usulde vergilendirme

Basit usule tabi olmanın şartlarından herhangi birini takvim yılı içinde kaybedenler, ertesi takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirilecek.

Basit usulün şartlarına haiz olanlardan, bu usulden yararlanmak istemediklerini yazı ile bildirenler, dilekçelerinde belirttikleri tarihten veya izleyen takvim yılı başından, yeni işe başlayanlar ise işe başlama tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirilecek.

Gerçek usulde vergilendirilen mükelleflerden, kendi işinde bilfiil çalışan veya bulunanlar, iş yeri mülkiyetinin iş sahibine ait olması halinde emsal kira bedeli, kiralanmış olması halinde yıllık kira bedeli toplamı büyükşehir belediye sınırları içinde 5 bin, diğer yerlerde 3 bin 500 lirayı aşmayanlar ile ticari, zirai veya mesleki faaliyetler dolayısıyla gerçek usulde gelir vergisine tabi olmayanlar yazılı talepleri üzerine bu şartın gerçekleşmesini takip eden takvim yılından başlayarak basit usule geçebilecek.

Ayrıca, arka arkaya iki hesap döneminin iş hacmi satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satanların yıllık alımları tutarı 70 bin lira veya yıllık satışları tutarının 105 bin liradan, söz konusu işler dışındaki işlerle uğraşanların bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hasılatı 35 bin liradan, anılan işlerin birlikte yapılması halinde yıllık satış tutarı ile iş hasılatı toplamı 70 bin liradan az olanlarda işin eş ve çocuklara devri halinde iş hacminin hesabında devirden önceki süreler de dikkate alınacak.

Sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenledikleri tespit edilenler hiçbir suretle basit usulde vergilendirilmeyecek.

İndirimler

Gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden rehabilitasyon merkezi ile mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılacak ibadethaneler ve Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesisler dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdi ve ayni bağış ve yardımların tamamı ile Türkiye Yeşilay Cemiyeti'ne makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamına gelir vergisi indirimi uygulanacak.

Öte yandan, Vergi Usul Kanunu'na göre girişim sermayesi fonu olarak ayrılan tutarların beyan edilen gelirin yüzde 10'unu aşmayan kısmı ile Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye'de verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi ve veri saklama hizmeti alanlarında faaliyette bulunan hizmet işletmeleri ile ilgili bakanlığın izni ve denetimine tabi olarak eğitim ve sağlık alanında faaliyet gösteren ve Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilere hizmet veren işletmelerin münhasıran bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazancın yüzde 50'si söz konusu indirime tabi olacak.

Gelir vergisi stopajı teşviki

Ekonomi Bakanlığı tarafından düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 31 Aralık 2023 tarihine kadar gerçekleşen yatırımlarda teşvik belgelerinde öngörülen ve fiilen istihdam edilen işçilerin ücretlerinin sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin brüt tutarına tekabül eden kısmı üzerinden hesaplanan gelir vergisi, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan tarihten itibaren 10 yıl süreyle verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilecek.

Yatırımın tamamlanamaması veya teşvik belgesinin iptal edilmesi halinde, gelir vergisi stopajı teşviki uygulaması nedeniyle terkin edilen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil edilecek.

Yatırımın faaliyete geçmesinden önce devri halinde devralan, aynı koşulları yerine getirmek kaydıyla gelir vergisi stopajı teşviki uygulamasından yararlanacak.

Yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçmesinden sonra devri halinde, gelir vergisi stopajı teşviki uygulamasından devir tarihine kadar devreden, devir tarihinden sonra ise kalan süre kadar devralan yararlanacak.

Bu madde kapsamındaki gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlananlar, diğer kanunlarda yer alan aynı mahiyetteki hükümlerden ayrıca yararlanamayacak.