Erdoğan: Ticaret hacmini 5 milyar dolara çıkartacağız

ANKARA

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ile ortak basın toplantısı düzenledi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye ve Özbekistan arasındaki iş birliğini ekonomiden savunma sanayine, eğitimden kültüre, çevreden enerjiye, tarımdan turizme her alanda daha da güçlendirmekte kararlı olduklarını bildirdi.

Erdoğan, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ile Köksaray'da düzenlenen ortak basın toplantısındaki sözlerine, gösterilen konukseverliğe teşekkür ederek başladı.

"Değerli kardeşim" ifadesini kullandığı Mirziyoyev ile önce ikili görüşme gerçekleştirdiklerini, ardından dar kapsamlı ve geniş kapsamlı heyetler arası görüşmelere başkanlık ettiklerini ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşmelerde Türkiye ve Özbekistan arasındaki siyasi, ekonomik, askeri, ticari, kültürel, savunma sanayi konularının ele alındığını, bunlarla ilgili neler yapılabileceğinin görüşüldüğünü anlattı.

Erdoğan, bunların yanı sıra bölgesel ve küresel konuları da görüştüklerini bildirerek, Mirziyoyev'in geçen yıl ekim ayında ailece gerçekleştirdiği Türkiye ziyareti kapsamında iki ülke arasındaki ilişkilerin "stratejik ortaklık" seviyesine çıkarıldığını anımsattı.

Bugünkü görüşmelerde stratejik ortaklığın alt yapısını güçlendirecek adımların atıldığını ifade eden Erdoğan, "Ortaklık bildirisiyle beraber 25 maddeden oluşan tüm anlaşmalar imzalanmış oldu" diye konuştu. Mirziyoyev'in "Bu masalarda biz bugüne kadar böyle anlaşmalar imzalamamıştık" sözlerini anımsatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları söyledi:

"Ben inanıyorum ki artık uzun bir yolculuğa Türkiye- Özbekistan olarak bu anlaşmalarla çıkıyoruz. Atacağımız çok adımlar, yapacağımız çok işler var. İmzaladığımız ortak açıklamayla yüksek düzeyli stratejik iş birliği konseyi mekanizmasını ihdas etmeyi artık karar altına almış bulunuyoruz. Konseyin ilk toplantısını önümüzdeki dönemde inşallah Türkiye'de icra edeceğiz. İki ülke arasında bir yıl Türkiye, bir yıl Özbekistan olmak üzere bu çalışmalar, Dışişleri Bakanlarımızın sekreteryasında yürütülecek ama bu arada özellikle icracı bakanlarımız kendi aralarında bakanlıklarını ilgilendiren konularda çalışmalarını sürdürecekler. İki ülke arasındaki iş birliğini ekonomiden savunma sanayine, eğitimden kültüre, çevreden enerjiye, tarımdan turizme her alanda daha da güçlendirmekte kararlıyız. Bugün imzaladığımız çok sayıdaki anlaşmayla ilişkilerimizin ahdi zeminini güçlendirmiş olduk."

Erdoğan, Türkiye ve Özbekistan arasındaki ekonomik ilişkilerin gelişim seyrini memnuniyet verici olarak nitelendirerek, "Sürekli tırmanış halinde olan önümüzde bir tablo var. 2017'de 1,2 milyar dolar iken daha sonra 1,5 milyar dolara bu yükseliş çıkmış bulunuyor. Şimdi önümüzde bir hedef var, 5 milyar dolara inşallah aramızdaki ticaret hacmini çıkartacağız" diye konuştu.

"Bir kişi ark kazar, bin kişi su içer"

Zor gibi görünen bu hedefin 33 milyon nüfuslu Özbekistan ile 81 milyon nüfusa sahip Türkiye için zor olmayacağını vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Biz bunu başarırız. Her iki tarafta bu irade, alt yapı var. Bunu başaracağız" ifadesini kulandı. 

İki ülkenin potansiyelinin daha yüksek olduğuna yönelik inancını dile getiren Erdoğan, "İş artık başa düşüyor ve hep birlikte bunu gerçekleştireceğiz. Bu rakamı daha yukarıları çıkarırken inanıyorum ki bölgedeki etkinlik çok daha farklı bir yere doğru ulaşacaktır" dedi.

Mirziyoyev ile katılacağı "Türkiye-Özbekistan İş Forumu"nun önemine de değinen Erdoğan, formun karşılıklı yatırımların ve ticaretin artmasını teşvik edeceğini söyledi. Erdoğan, Özbekistan ziyaretini geniş katılımlı ve farklı alanlardan iş adamları grubuyla gerçekleştirdiğini belirtti.

Mirziyoyev'in ülkesinde başta ekonomik ve sosyal alanlar olmak üzere pek çok konuda önemli açılımlar yaptığını dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Ayrıca biz TİKA olarak şu anda 60 milyon dolarlık bir yatırımı hedefliyoruz ve birçok alanda TİKA Özbekistan'da bu yatırımlarını inşallah Eylül, Ekim gibi başlatmış olacak" dedi.

Erdoğan, ülkedeki söz konusu açılımların Mirziyoyev'in liderliğinin ve vizyoner kişiliğinin tezahürü olduğuna işaret ederek, "Bir kişi ark kazar, bin kişi su içer" Özbek atasözünü hatırlattı. 

Sözleri salondakilerce alkışlanan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Sayın Mirziyoyev, attığı bu cesur adımlarla adeta Özbekistan, bölgemiz için yeni bir su arkı inşa ediyor. İnşallah bu kanal Özbekistan'ı daha güzel, müreffeh günlere ulaştıracaktır. Şu anda Özbekistan çevre ülkelerle de ilişkilerini çok iyi bir konuma taşıması sebebiyle artık bölge inşallah bir barış bölgesi haline geliyor ki bu çok önemli. Örneğin Özbekistan'ın Kırgızistan ile ilişkileri, Özbekistan'ın Tacikistan ile ilişkilerinin memnuniyet verici konuma gelmesi bizleri de mutlu etmiştir. Bundan dolayı kardeşime çok teşekkür ediyoruz" ifadelerini kullandı

Uçak seferlerinin artırılması

Erdoğan, Özbekistan'ın turizm sektörünün geliştirilmesine yönelik verdikleri desteği artıracaklarını belirterek, şunları söyledi:

"Bu konuyla ilgili atacağımız adımlarla, inanıyorum halklarımızın kaynaşması daha da artacak. Bizde zaten çok ciddi Özbek nüfusu var ve bu Özbek kardeşlerimiz de aslında kendi ana vatanlarına daha sık gelmek isterler. Ama bu uçuşlar rahat olacak ki onlar da sık sık buraya gelebilme imkanını bulsun. Şimdi bu yollar açılıyor, inşallah çok daha sık buraya gelme imkanı doğacak. Bizler turizmdeki tecrübelerimizi Özbek kardeşlerimizle de paylaşmak istiyoruz. Türk vatandaşlarının Türk-İslam medeniyetinin kadim şehirleri Semerkant, Buhara, Hive gibi şehirlere ev sahipliği yapan Özbekistan'a ilgilerinin giderek artacağından eminim."

Yarın Buhara'ya giderek o güzel ve manevi hazzına doyum olmaz mekanları yeniden görme imkanına sahip olacaklarını belirten Erdoğan, şöyle konuştu:

"Hepsinden öte artık Buhara bizler için de yeni bir adımın inşallah temelini oluşturacak. Orası İmam Buhari'nin yaşam merkeziydi. Buhari Şerif'in bir akademi çatısı altında eğitim öğretime başlanacak hale gelmesi Türkiye'deki genç ilahiyatçıların inanıyorum ki buradaki kardeşleriyle beraber bir eğitim öğretim almasına fırsat getirecektir. Bir diğeri de İmam Maturidi Hazretleri'nin de yine inşallah, bizim tabii itikadi noktadaki en önemli merkezimiz, bununla ilgili de burada bir akademinin oluşturulacak olması, bununla ilgili bugün kardeşimle tekrar bu işin mutabakatını konuştuk, bu adımların atılmasıyla Türkiye'den özellikle Özbekistan'a gelen gençlerimizin ilgisi daha da artacak ve kaynağında bu ilmi tahsil etmiş olacaklar."

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'den Semerkant'a 16 Mart 2018'de başlayan seferleri hatırlatarak, "Bu seferlerin sayısının artırılmasını ve yeni güzergahlar arasında da doğrudan uçuşlar başlatılmasını arzu ediyoruz" dedi. Bu konuyla ilgili de mutabakatın sağlandığını belirten Erdoğan, Taşkent'teki temaslarının ardından yarın Türk-Özbek halklarının müşterek tarihinde özel yeri olan Buhara'ya geçeceğini bildirdi. 

Türk-İslam medeniyetinin kadim şehrinde ecdadı bir kez daha rahmetle yad edeceklerini ifade eden Erdoğan, Berat Kandili'ni de kutladı. Erdoğan, sözlerini şu ifadelerle tamamladı:

"Rabbimiz bize bu gecede 'Ne isterseniz vereyim' diyor. Berat böyle bir gece. Dolayısıyla, isteyin. İlim istiyorsanız ilim, hastalıklarınıza şifa istiyorsanız şifa. İnşallah hep isteyelim, bu geceyi boş geçmeyelim. Onun için de her iki ülkenin bu gece birliğine, beraberliğine, dayanışmasına vesile olmasını Allah'tan temenni ediyorum. Ortak geçmişimizden güç alan Türkiye-Özbekistan ilişkilerini geleceğe daha da güçlendirerek inşallah götürmeyi temenni ediyorum."

İmzalanan anlaşmalar 

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev'in ortak basın toplantısı öncesinde imzalanan anlaşmalar şöyle:

"- Kamu Özel Ortaklığı İlkeleriyle Kömür ve Doğalgaz Tesisi İnşası Mutabakat Muhtırası, 

- Taşkent Havalimanının Yeni Uluslararası Yolcu Terminali İnşası ve Havalimanının Altyapısının Geliştirmesi Mutabakat Muhtırası, 

- Yatırım Projeleri Finansmanı Kredi Anlaşması, 

- Taşkent Şehrinde Türk İş Merkezi İnşası Mutabakat Muhtırası, 

- Taşkent’e Ziraat Bankası Merkez Ofisi İnşası Mutabakat Muhtırası, 

- Özbekistan Ticaret ve Sanayi Odası ile Müstakil Sanayiciler ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Arasında Mutabakat Muhtırası, 

- Arşiv Alanında İşbirliği Protokolü, 

- Türk Standartları Enstitüsü ile Özstandart Ajansı Arasında Mutabakat Muhtırasının Uygulanmasına İlişkin 2018-2020 Faaliyet Planı, 

- Belirlenen Sahalarda Ortak Arama Projelerinin Uygulama Anlaşması Hurob, Aydim Djetmtau ve Saritau, İnanç Turizmini Geliştirme Amacıyla İşbirliği Hakkında Mutabakat Zaptı, 

- Ormancılık Alanında İşbirliği Anlaşması, Ortak Gümrük Konseyi Tesis Edilmesine İlişkin Protokol, 

- Yükseköğretim Alanında İşbirliğine Yönelik Protokol, 

- Bilim, Teknolojik ve Yenilik Alanında İşbirliği Protokolü, 

- Adalet Bakanlığı ile Özbekistan Adalet Bakanlığı Arasında İşbirliğine Dair Mutabakat Zaptı, 

- Kültürel İşbirliği Anlaşması, 

- Göçmen İşçilerin ve Aile Fertlerinin Haklarının Korunmasına Dair Anlaşma, 

- Kolluk Eğitimi İşbirliği Protokolü, 

- Suçla Mücadelede İşbirliği Konulu Anlaşma, 

- Karapara Aklama, Terörizmin Finansmanı ve Bağlantılı Suç Faaliyetleri Hakkında Finansal İstihbarat Değişiminde İşbirliğine Dair Mutabakat Muhtırası, 

- Suçluların İadesi Anlaşması, 

- Meteoroloji Alanında İşbirliği Anlaşması, 

- 23 Haziran 1994 tarihinde Akdedilen Hava Taşımacılığı Anlaşmasını Tadil Eden Protokol, 

- Madencilik ve Enerji Alanında İşbirliğine Dair Mutabakat Zaptı."

Erdoğan onuruna verilen yemeğe katıldı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev tarafından onuruna verilen resmi yemeğe katıldı.

Köksaray'da, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, mevkidaşı Mirziyoyev tarafından onuruna verilen resmi yemek, basına kapalı gerçekleşti.

Yemekte, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar, MİT Müsteşarı Hakan Fidan, Başbakan Yardımcısı Hakan Çavuşoğlu, Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş da eşlik etti.

Muhabir: İlkay Güder-Sarp Özer