En iyi 10 karne Türk üniversitesinin

İstanbul, ODTÜ, Hacettepe, Ankara, Gazi, Ege, Bilkent, İTÜ, Boğaziçi ve Sabancı Üniversiteleri çeşitli listelerde ilk 500'de yer alan üniversiteler oldu.

ODTÜ Enformatik Enstitüsü bünyesinde oluşturulan University Ranking by Academic Performance (URAP) Laboratuvarı, Türk üniversitelerinin geçen yıl değişik ülkelerdeki 8 kurum tarafından yapılan en iyi dünya üniversiteler sıralamasına ilişkin rapor hazırladı.

Rapora göre, genel sıralamada İstanbul, ODTÜ, Hacettepe, Ankara, Gazi, Ege, Bilkent, İTÜ, Boğaziçi ve Sabancı Üniversiteleri çeşitli listelerde ilk 500'de yer alan üniversiteler oldu.

URAP Başkanı Prof. Dr. Ural Akbulut, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dünya üniversite sıralamalarında hangi Türk üniversitelerinin ilk 500'e girdiğinin son yıllarda çok tartışılmaya başladığını söyledi. Dünya üniversitelerini sıralayan 8 kurumun sıralamada kullandığı kriterlerin birbirinden çok farklı olduğuna işaret eden Akbulut, ayrıca sıralamaların açıklanmasının da farklı tarihlerde yapıldığını anlattı.

Bu durumun kamuoyunda yanlış algılamalara neden olduğunu dile getiren Akbulut, bir sıralamada ilk 500'e girebilen bir üniversitenin başka bir sıralamaya giremeyişinin yadırgandığını belirtti.

Bazı sistemlerin yayın kalitesine ağırlık verirken bazılarının anket sonuçlarına önem verdiğini, Nobel Ödülü alan mensup ve mezun sayısına dayalı sıralama sisteminin de bulunduğunu aktaran Akbulut, ayrıca üniversitelerin web sitelerine dayalı olan verilerin de kullanıldığını söyledi.

Geçen yıl dünyanın çeşitli ülkelerindeki 8 kurum tarafından hazırlanan ''Dünyanın en iyi üniversiteleri sıralamasına ilişkin URAP Laboratuvarında bir rapor hazırlandığını bildiren Akbulut, raporda 8 sıralama sisteminin kriterleri ve 2011 yılında bu sıralamalarda ilk 500'de yer alan Türk üniversitelerinin durumunun özetlendiğini kaydetti.

-Üniversite Sıralama Sistemleri-

URAP'ın raporuna göre, dünya üniversiteleri ilk olarak Çin'de Jiao Tong (ARWU), daha sonra da İspanya'da üniversitelerin internet ortamındaki etkilerine odaklanan Webometrics sıralama sistemi ilan edildi.

Times dergisi ve QS (Quacquarelli Symonds) firmasının işbirliği ile yapılan anket ağırlıklı sıralama listesinin ardından, iki kurumun 2010'da ayrılmasıyla ''THE World University Ranking'' ve ''QS Top Universities'' adında iki sıralama ortaya çıktı.

Üniversitelerin araştırma boyutunu değerlendiren bir sıralama listesi ise Tayvan Yüksek Öğretim Değerlendirme ve Akreditasyon Kurumu (HEEACT) tarafından 2007 yılında yayınlandı.

Bu sıralamanın ardından 2008'de Hollanda'nın Leiden Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Çalışmaları Merkezi, üniversitelerin araştırma kalitesini ölçen bir sıralama sistemi geliştirip yayınladı.

İspanya'daki Scimago Araştırma Kurumu 2009 yılında üniversite ve araştırma kurumlarının sıralamasını yayınladı. Son olarak ODTÜ Enformatik Enstitüsü URAP Araştırma Laboratuvarı, 2010 yılında akademik performansa dayalı dünya üniversiteleri sıralamasını ilan etti.

-2011 Sıralama Listelerinde Türk Üniversiteleri-

Rapora göre, 2011 yılında global düzeyde yayınlanan genel sıralamalarda toplam 10 Türk üniversitesi listelerin ilk 500'ünde yer aldı. Üniversitelerimiz ve sıralamalardaki yerleri aşağıdaki tabloda sunulmaktadır.

Dünya Sıralamalarında İlk 500'e Giren Türk Üniversiteleri şöyle:

Üniversite URAP LEIDEN TIMES SCIMAGO QS ARWU WEBOMETRICS HEEACT

İstanbul Ü. 383 497 - 395 - 301/400 - -

ODTÜ 495 375 27-300 - - - 493 -

Hacettepe Ü. 400 489 - 398 - - - -

Ankara Ü. 464 496 - 465 - - - -

Gazi Ü. 501 493 - 488 - - - -

Ege Ü. 486 467 - - - - - -

İ.D. Bilkent Ü. - - 201-225 - 401-450 - - -

İTÜ - - 276-300 - - - - -

Boğaziçi Ü. - - 301-350 - - - - -

Sabancı Ü. - - - - 451-500 - - -

ODTÜ Enformatik Enstitüsü URAP Araştırma Laboratuvarı'nca hazırlanan Dünya Üniversiteleri Sıralama listesinde ve Hollanda'nın Leiden Üniversitesi'nin hazırladığı Leiden PP Top10%(en çok atıf alan yüzde 10'luk dilime giren yayın oranı) listesinde ilk 500'e giren 6 Türk üniversitesi; İstanbul, ODTÜ, Hacettepe, Ankara, Gazi ve Ege oldu.

İngiltere'de yayınlanan Times sıralaması ve İspanya'nın Scimago Araştırma Kurumu'nun sıralamasında ilk 500'de 4 Türk üniversitesi yer aldı. İngiltere merkezli QS firmasının ilan ettiği listede 2 Türk üniversitesi yer aldı. Çin'in Shangai Jiatong Üniversitesi ve İspanya'daki Webometrics araştırma kurumunun yayınladığı listelerde birer Türk üniversitesi, ilk 500'de yer aldı. Tayvan Yüksek Öğretim Değerlendirme ve Akreditasyon Kurumu HEEACT'in yayınladığı listede ise hiçbir Türk üniversitesi yer alamadı.

Türk üniversitelerinin 2011'de ilk 500 listelerinde yer alma sayıları şöyle:

İstanbul Ü... 4 (URAP, LEIDEN, SCIMAGO, ARWU)

ODTÜ .........4 (URAP, LEIDEN, TIMES, WEBOMETRICS)

Hacettepe Ü.. 3 (URAP, LEIDEN, SCIMAGO)

Ankara Ü..... 3 (URAP, LEIDEN, SCIMAGO)

Gazi Ü........3 (URAP, LEIDEN, SCIMAGO)

Ege Ü........ 2 (URAP, LEIDEN)

Bilkent Ü.... 2 (TIMES, QS)

İTÜ.......... 1 (TIMES)

Boğaziçi Ü... 1 (TIMES)

Sabancı Ü.... 1 (QS)

Bu listeye göre, İstanbul Üniversitesi ve ODTÜ 4, Hacettepe, Ankara ve Gazi Üniversiteleri 3 ayrı sıralamada ilk 500'de yer aldı. Ege ve Bilkent Üniversiteleri 2 farklı sıralamada listeye girerken, İTÜ, Boğaziçi ve Sabancı Üniversitelerini 1 sıralamada ilk 500 listesinde yer aldı.

-Alanlara göre sıralama-

Dünya üniversiteleri, genel sıralamaların yanısıra tıp, mühendislik, sosyal bilimler, temel bilimler, yaşam bilimleri ve ziraat gibi alanlarda da sıralandı. Alan bazında ilk 300'de yer alan 8 Türk üniversitesinin listedeki yerleri şöyle:

Üniversite Tıp Mühendislik Ziraat

İstanbul Ü. URAP(156) - -

Hacettepe Ü. URAP (184) - -

Ankara Ü. URAP (272) - URAP (208)

Ege Ü. URAP (289) - URAP (232)

Gazi Ü. URAP (298) - -

ODTÜ - HEEACT (208)

QS (204)

URAP (192) -

İTÜ - HEEACT (225)

QS (207)

URAP (215) -

Bilkent Ü. - QS(279) -

Türk üniversiteleri, URAP, HEEACT ve QS olmak üzere 3 farklı sıralamanın Tıp, Mühendislik ve Ziraat olmak üzere 3 alanında ilk 300 listelerinde yer aldı.

Tıp alanında İstanbul, Hacettepe, Ankara, Ege ve Gazi üniversiteleri URAP sıralamasında ilk 300'e girme başarısı gösterdi. Mühendislik alanında, ODTÜ, İTÜ ve Bilkent; HEEACT, QS veya URAP sıralamalarında yer aldı. Ziraat alanında ise Ankara ve Ege URAP listesinde yer aldı.

-Prof. Dr. Akbulut'un yorumu-

URAP Başkanı Prof. Dr. Ural Akbulut, raporla ilgili yaptığı değerlendirmede, Türk üniversitelerinin dünya sıralamalarında ilk 500'de yer almaya başladığını, ancak henüz ilk 50-100 arasına girebilen üniversitenin olmadığını söyledi.

''İlk 100'e girmek çok zor, ilk sıralarda dünyanın en gelişmiş ülkelerinin üniversiteleri yer alıyor'' diyen Akbulut, şunları kaydetti:

''Üniversitelerimizin sıralamalarda yükselmek için yayın sayısını artırırken etki değeri yüksek dergilere yönelmeleri gerekiyor. Tüm sıralama listelerinde ilk 500'e 10-15 üniversitemiz girebilmeli.

En kısa sürede, ilk 100 üniversite arasında en az 1-2 üniversitemizin yer almasını hedeflemeliyiz. Dünya üniversitelerini sıralayan kurumlar, yayın kalitesini ölçen kriterlerin oranını artırmaya başladı.

Hollanda'daki Leiden Üniversitesi 2011-2012 sıralamasında yayın kalitesinin etkisini artırdı. Bu nedenle geçen yıl ilk 500'de 9 üniversitemiz varken bu yıl sayı 6'ya düştü. Öğretim üyelerini, etki değeri yüksek dergilere yönelmeye teşvik ederek bu sayı tekrar artırılabilir.

Üniversite yönetimleri, etki değeri düşük ve paralı dergilerde çıkan makalelere ödül vermemeli, ödüller etki değeri yüksek dergilerdeki makalelere verilmeli. Atama ve terfi kriterlerinde makale sayısı yanında alınan atıf sayısına da yer verilmeli. Bu sayede yayın kalitesi ve atıf sayıları artar. Bunu başaran üniversiteler de dünya sıralamalarında hızla yükselir.''