Düşüncelerine dikkat et

Ne düşünürsek hayatımıza onu çekeriz. Neye inanırsanız o gerçekleşir. Mutlu olmak istiyorsanız beyniniz o mutluluğu oluşturmak için elinden geleni yapar Söylediklerine dikkat et; düşüncelere dönüşür. Düşüncelerine dikkat et; duygularına dönüşür. Duygularına dikkat et; davranışlarına dönüşür. Davranışlarına dikkat et; alışkanlıklarına dönüşür. Alışkanlıklarına dikkat et; değerlerine dönüşür. Değerlerine dikkat et; karakterine dönüşür. Karakterine dikkat et; kaderine dönüşür
İnsanları karşılaştıkları olayların zorluğu değil, o olaylara yükledikleri anlamlar kaygılandırır. Bu, psikolojinin temel kuralıdır. Çocuklar için de böyle?

Çocuk, problemlerin ne anlama geldiğini, yetişkinin o probleme bakışı ile belirler. Çok büyük gibi gelen problemler, güçlü kişilikli bir yetişkinin dünyasında bazen küçücük kalır. Böylesi bir yetişkinin yanındaki çocuk, problem ne kadar büyük olursa olsun endişeye kapılmaz. İsterse dışarıda kıyametler kopsun, yetişkin bu kopan kıyametleri tebessümle karşılıyorsa, çocuk pozitif bir ruhla yetişir.

Bunun tersi olarak, küçücük problemleri bile büyütmeyi bir alışkanlık hâline getirmiş yetişkinin yanındaki çocuk, mutsuz, kaygılı ve yaşama karşı tutarsız olur. Hep şikâyetçi, hep memnuniyetsiz bir hâle bürünür.

Çocuk için hayatın her anı anlamlanması gerekir ki belirsizliklerden oluşan kaygılardan ve korkularından kurtulabilsin.

Bundandır ki çocuklar günlük hayatlarındaki olayları ebeveynlerine anlatmaya çok isteklidirler. Bu istek, çocuğun anne ve babası ile sadece bir iletişim kurma arzusundan değil, yaşadığı olayların ebeveyni tarafından yorumlanarak bir ?anlam? kazanmasına duyduğu ihtiyaçtandır. Bu anlamın pozitif bir değer taşıyıp taşımayacağıçocuğun kişilik inşası için oldukça önemlidir.

Arkadaşı ile tartışan ve ardından onunla küsen bir çocuğun bu olayı heyecanla anne ve babası ile paylaşmak istemesi, sadece bir kavga anını resmetmek değil, o anlatım sırasında ebeveynin nasıl yorum getireceğini de görebilmektir. İşte çoğu defa ebeveynler tarafından basit gibi duran çocuğu ciddiye alma ve olayları yorumlayış tarzı,çocuğun yaşama bakış açısını belirleyecektir.

Eğer bir ebeveyn çocuğunun heyecan içinde anlattığı bir olayı göz ucu ile dinliyor ve ağız ucu ile ?Hıı, öyle mi?? diye karşılık veriyorsa, böylesi bir ebeveynin yanında yetişen çocuğun hayatı da ancak bu kadar anlamlıdır.

İşte ergenlik dönemi çocuk-ebeveyn çatışmalarının en geniş kaynağı da burasıdır. Ebeveyni tarafından hayatı pozitif olarak anlamlandırılmamış çocuklardır bugün problem olanlar.

Bir gün oğlan, ?Baba, senin hayata baktığın gibi bakmıyorum ben.? dediğinde veya kız, ?Anne, senin ahlak anlayışın ile benim ahlak anlayışım farklı galiba.? diye temel ahlakî kurallara itiraz ettiğinde şaşırmamak gerek? Çünkü çocuk kendi görevini yaptı ve çocukluğun her döneminde ?Anne bu niye böyle?? diye sordu ve sen ?İşim var, sonra!? dedin. Ya da ?Baba, bugün ne oldu biliyor musun?? diye karşında zıp zıp zıplarken, ?Bilmiyorum, şu an bilmek de istemiyorum!?diyerek lavaboya gittiğinde, geride bıraktığın şaşkın bakışlı gözlerin karşılığıdır ergenlik sorunları.

?Çocukluk dönemi?masumdur, ebeveynler kendilerinde gördükleri hataları ne kadar çabuk değiştirirlerse çocuk da ebeveynle birlikte değişir. Bu yüzden biz, bu dönemdeki çocuk davranışlarını değiştirmek için ebeveynlerin davranışlarınıdeğiştirmeye çalışıyoruz.

Ancak ?ergenlik dönemi? böyle değildir. Anne babalar kendi hatalarını görüp değiştirseler de bu değişiklik direkt olarak ergenin üzerine yansımaz.

Çocukluk dönemi anne ve babalar için bir fırsattır. Bu dönemde çocuğun ebeveyninin yanına her geliş-gidişi, yaşamı özeldir. Sorduğu her bir soruya verilen cevap özeldir. Çocuğun aldığı cevaplar ne kadar olumsuzluklar, bıkkınlıklar, zorlayıcılıklar barındırıyor ise çocuğun hayatı o kadar başarısızlıklar ve anlamsızlıklar içinde geçecektir.

?Her şeyin bir çaresi var.? diyerek tebessüm eden yetişkinlerin yanında yetişen çocuklar ise daha güçlü bir kişilik yapısına erişeceklerdir.

Unutmamalı, hayattaki problemler, problemin büyüklüğü ile değil, o problemlere bakış açısı ile büyür veya küçülür.

Sait özdemir

saitozdemir.pskdan@gmail.com

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI