Dünyada 2018 böyle geçti

ANKARA

Savaşlar, çatışmalar, siyasi krizler, terör saldırıları, kazalar ve doğal afetler, 2018'de de dünya gündemini meşgul etti.

Zeytin Dalı Harekatı

Zeytin Dalı Harekatı çerçevesinde TSK ve ÖSO şubat ve mart aylarında Afrin çevresindeki çok sayıda köyü teröristlerden arındırdı, 18 Mart'ta da Afrin ilçe merkezini direnişle karşılaşmadan ele geçirdi.

İran'da ocak ayında hayat pahalılığı, işsizlik, yolsuzluk gibi sorunları protesto etmek için başkent Tahran, Kermanşah, Senendeç, Zencan, Şiraz, Kum, Şiraz, Ahvaz, Zahidan, Erak ve Hurrem Abad gibi birçok kente yayılan rejim karşıtı gösterilerde, 20'den fazla kişi hayatını kaybetti, binden fazla gösterici gözaltına alındı.

ABD Başkanı Donald Trump'ın, ocak ayında Beyaz Saray'daki bir toplantıda bazı Latin Amerika ve Afrika ülkelerinden gelen göçmenleri eleştirerek "İğrenç ülkelerden geliyorlar." demesi uluslararası toplumun tepkisine neden oldu.

Hollanda Temsilciler Meclisinin, 1915 olayları ile ilgili Ermeni iddialarını "soykırım" olarak tanımasına, Türkiye'den sert tepki geldi. Dışişleri Bakanlığı konuyla ilgili açıklamasında "Hollanda Temsilciler Meclisinin bugün 1915 olaylarını soykırım olarak tanıyan kararlar almasını şiddetle kınıyoruz. Avrupa'nın ortasında Srebrenitsa'da acısı hala dinmemiş soykırıma göz yuman bir ülkenin meclisinin aldığı söz konusu mesnetsiz kararların ne tarihte ne adalette yeri vardır." ifadesi kullanıldı.

ABD ile Çin arasında "ticaret savaşı"

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) Suriye'de bir ay "insani ateşkes" kararı aldı. Esed rejmi ise abluka altında tuttuğu Doğu Guta'ya saldırılarını sürdürerek ateşkes kararına uymadı.

ABD ile Rusya'nın 2010 yılında takas ettiği casuslardan Sergey Skripal ve kızı Yulia, Londra'da bir alışveriş merkezinde bilinçlerini yitirmiş halde bulundu. İngiliz polisi, eski casus ve kızının, sinir sistemini etkileyen kimyasal maddeye maruz kaldığını açıkladı. İngiltere Başbakanı Theresa May, olaydan kuvvetle muhtemel Rusya'nın sorumlu olduğu sonucuna vardıklarını söyledi ve 23 Rus diplomat İngiltere'den sınır dışı edildi. Konu, BMGK ve Avrupa Birliği (AB) Zirvesi'ne taşındı. Suçlamaları kabul etmeyen Rusya, misilleme olarak 23 İngiliz diplomatı "istenmeyen adam" ilan etti ve haklarında sınır dışı kararı aldı. AB Zirvesi'nde de 14 üye Rus diplomatları sınır dışı etmeyi kararlaştırdı. İngiltere ve AB ülkelerine destek veren ABD, Rusya'nın 48'i Washington'da, 12'si Rusya'nın BM Daimi Temsilciliğinde görev yapan toplam 60 diplomatını sınır dışı etme ve Seattle'daki Rus konsolosluğunu kapatma kararı aldı. Rusya'nın buna cevabı, ABD'nin St. Petersburg Konsolosluğunun faaliyetine yönelik izni geri çekme ve ABD'nin sınır dışı ettiği Rus diplomat sayısı kadar ABD'li diplomatı sınır dışı etme kararı oldu.

ABD Başkanı Donald Trump, Dışişleri Bakanı Rex Tillerson'ı ve Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Korgeneral Herbert Raymond McMaster'ı görevden aldı.

Trump yönetimi, Çin'den ithal çelik ve alüminyuma sırasıyla yüzde 25 ve yüzde 10 ek gümrük vergisi getirilmesi kararı aldı. Karar, ABD ile Çin arasında "ticaret savaşının" fitilini ateşledi.

Trump-Kim görüşmesi

Yılın ikinci çeyreğine Beşşar Esed rejiminin abluka altındaki Doğu Guta bölgesinde Duma ilçesine düzenlediği kimyasal silah saldırısı, Kuzey Kore lideri Kim Jong-un ile Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jae-in'ın iki ülke sınırında yer alan Panmunjom Ateşkes Köyü'nde düzenledikleri tarihi zirve ve ABD Başkanı Donald Trump ile Kuzey Kore lideri Kim'in görüşmesi damgasını vurdu.

Beşşar Esed rejiminin abluka altındaki Doğu Guta bölgesinde Duma ilçesine yaptığı zehirli gaz içerikli kimyasal silah saldırısında 78 sivil hayatını kaybetti. ABD yönetiminin, Suriye'den temin ettiği kan ve idrar örnekleri üzerinden Doğu Guta'da kimyasal silah kullanıldığından emin olduğu ve saldırının arkasında Suriye rejiminin bulunduğu kanaatine vardığı bildirildi. ABD, İngiltere ve Fransa'nın Doğu Guta'da sivillere yönelik kimyasal silah kullanan Beşşar Esed rejimi güçlerini hedef aldığı saldırıda Suriye'nin başkent Şam ile Hama, Humus, Dera ve Süveyda illerindeki asker noktalar bombalandı.

Tarihi Kore zirvesi

Kuzey Kore lideri Kim Jong-un ile Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jae-in, iki ülke sınırında yer alan Panmunjom Ateşkes Köyü'nde bir araya geldi. Kuzey ve Güney Kore liderleri, zirve sonunda yayınladıkları ortak açıklamada Kore Yarımadası'nın nükleer silahlardan tamamen arındırılması ve mevcut ateşkesin kalıcı bir barış anlaşmasına dönüştürülmesi için görüşmelere başlama konusunda anlaşmaya varıldığını belirtti.

ABD'nin Tel Aviv'deki büyükelçiliği işgal altındaki Kudüs'e taşındı. İsrail askerlerinin, Gazze sınırında, ABD'nin Kudüs'te büyükelçilik açmasını protesto eden Filistinlilere ateş açması sonucu 65 kişi şehit oldu, 2 bin 770'ten fazla kişi yaralandı.

Güney Kore'de yolsuzluk ve yetkilerini kötüye kullanmaktan suçlu bulunan eski Devlet Başkanı Park Geun-hye, 24 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

ABD Başkanı Trump, ülkesinin İran'la nükleer anlaşmadan ayrılacağını ve 2015'te askıya alınan İran yaptırımlarının yeniden uygulanacağını açıkladı. 

ABD nükleer anlaşmadan çekildi

ABD Başkanı Donald Trump, terör örgütleri Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) ile PKK adına suç işlediği ve casusluk yaptığı iddiasıyla yargılanan Brunson'ın serbest bırakılmaması durumunda Türkiye'ye geniş yaptırımlar başlatacağı tehdidinde bulundu ve Türkiye'ye yönelik çelik ve alüminyum için gümrük verilerini vergileri iki katına çıkardığını duyurdu. Beyaz Saray Sözcüsü Sarah Sanders de Brunson'ın serbest bırakılmamasını gerekçe göstererek Adalet Bakanı Abdulhamit Gül ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'ya yaptırım getirdiklerini açıkladı.

Kofi Annan hayatını kaybetti

Trump'ın ABD'nin İran ile nükleer anlaşmadan tek taraflı çekilmesinin ardından işaretini verdiği yaptırımların ilk aşaması devreye girdi.

ABD yönetimi, Çin'den ithal edilen 34 milyar dolar değerindeki 800'den fazla ürüne yüzde 25 ek gümrük vergisi uygulamasına resmen başladı. Çin ABD'nin hamlesine karşılık toplam 16 milyar dolar tutarında ABD menşeli ürüne yüzde 25 ilave verginin yürürlüğe girdiğini duyurdu.

Birleşmiş Milletler (BM) eski Genel Sekreteri Kofi Annan 80 yaşında hayatını kaybetti.

Endonezya'daki depremde 2 bin 250'den fazla kişi yaşamını yitirdi

Tahran'da düzenlenen Suriye konulu Türkiye-İran-Rusya Üçlü Zirvesi'nden 10 gün sonra Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Soçi'de bir araya geldi. Görüşmede, İdlib'de silahlardan arındırılmış bölge oluşturulması kararı alındı.

Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro'ya bir törende konuşma yaptığı sırada bomba yüklü İHA ile saldırı düzenlendi. 

Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, Moro Müslümanlarının 1946'dan bu yana ilk kez kendi bölgeleri Bangsamoro'da özerk yönetimlerini kurmasına olanacak sağlayan yasayı onayladı.

Endonezya'nın Sulawesi Adası'nda meydana gelen 7,4 büyüklüğündeki deprem ve tsunamide 2 bin 250'den fazla kişi hayatını kaybederken, Yunanistan'ın başkenti Atina yakınlarında ormanlık alanda çıkan yangınların meskun bölgelere sıçraması sonucu 99 kişi yaşamını yitirdi. 

Tayland'ın kuzeyinde Çiang Rai eyaletinde, takım olarak ziyaret ettikleri mağara kompleksinde mahsur kalan 12 futbolcu çocuk ve antrenörleri 10 gün sonra hummalı bir çalışmayla kurtarıldı. 

Cemal Kaşıkçı cinayeti

Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın 2 Ekim'de Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğunda öldürülmesi, uluslararası tepkiyle karşılanan ve dünyada yılın son çeyreğine en fazla damgasını vuran olay oldu.

Kaşıkçı'nın, aralarında Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın yakın adamlarının bulunduğu bir ekip tarafından öldürüldüğüne dair kanıtların ortaya çıkmasının ardından çok sayıda ülke ve uluslararası örgüt, Riyad yönetimine cinayetin aydınlatılması için çağrı yaptı. 

Başta gazetecinin İstanbul'daki konsoloslukta kaybolduğuna dair iddiaları reddeden Suudi hükümeti ise ortaya çıkan kanıtların ardından "Kaşıkçı'nın konsolosluk binasında yaşanan arbedede öldüğünü" itiraf etmek zorunda kaldı.

Yılın son 3 ayında ayrıca Rusya'nın Azak Denizi'nin girişindeki Kerç Boğazı civarında Ukrayna gemilerine silahlı müdahalesi, ABD yönetiminin 2015 yılında nükleer anlaşma çerçevesinde kaldırdığı İran yaptırımlarını yeniden uygulamaya başlaması, Yemen'deki iç savaşı sonlandırmak amacıyla İsveç'te Birleşmiş Milletler (BM) öncülüğündeki istişare toplantılarının başlatılması, Fransa'da başlayıp bazı Avrupa ülkelerine sıçrayan ve "sarı yelekliler" olarak adlandırılan protestocuların eylemleri, Çinli teknoloji şirketi Huawei'in sahibinin kızı ve şirketin Mali İşler Direktörü Mıng Vancou'nun ABD'nin İran yaptırımlarını deldiği gerekçesiyle Kanada'da gözaltına alınması ve BM Küresel Göç Sözleşmesi'nin kabul edilmesi uluslararası gündemde önemli yer tuttu.

Arjantin'in başkenti Buenos Aires'te G-20 Liderler Zirvesi'nde bir araya ABD Başkanı Donald Trump ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in görüşmesinden "iki ülke arasında 90 gün boyunca yeni gümrük vergisi getirilmemesi" konusunda uzlaşma çıktı.