Dünya genelinde her 11 kişiden 1'i diyabet hastası

ANKARA - Ayşe Aktaş

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre dünya genelinde her 11 kişiden 1'i diyabet hastası.

AA muhabirinin Dünya Sağlık Örgütü verilerinden derlediği bilgilere göre, 1980'de 108 milyon olan diyabetli sayısı, 2014'te 422 milyona ulaştı. Buna göre dünya genelinde her 11 kişiden 1'i diyabet hastası.

Diyabetli yetişkin oranı 1980'de 4,7 iken, 2014'te 8,5'e yükseldi.

Bunun yanında diyabet 2015 yılında 1,6 milyon kişinin ölümünün doğrudan sebebi olurken, 2012'de 2,2 milyon kişinin ölümü yüksek kan şekerinden kaynaklandı.

Yüksek kan şekerinin yol açtığı kayıpların neredeyse yarısı 70 yaş öncesinde meydana geliyor.

DSÖ, 2030 yılında diyabetin dünya üzerindeki ölümlerin 7. büyük nedeni olacağını tahmin ediyor.

Diyabet

Pankreasın, kan şekerini düzenleyen hormon olan insülin üretememesi durumunda görülen diyabete, Tip 1 diyabet deniliyor. En yaygın diyabet ise Tip 2 diyabet. Bu tür diyabet hastalarında vücut pankreasın ürettiği insülini verimli şekilde kullanamıyor.

Halk arasında "şeker hastalığı" olarak da adlandırılan, ilk ortaya çıktığı zamanlarda "zengin hastalığı" olarak bilinen diyabet, son yıllarda orta ve düşük gelirli ülkelerde çok daha hızlı artıyor.

Hastalığın sonuçları

Hastalık, ileri aşamalarında körlük, böbrek yetmezliği, kalp krizi, felç ve alt bacağın kaybına neden oluyor.

Diyabetli yetişkinler, bu hastalığı taşımayanlara göre, 2 ila 3 kat kalp krizi ya da felç geçirme riskini taşıyor.

Kalp, damar, gözler, böbrekler ve sinirlere ciddi zararlar veren diyabet, düşük tansiyonla birleştiğinde ayak ülserine yol açabiliyor. Diyabetik ayak ülseri, alt bacağın kaybına kadar ilerleyebiliyor.

Diyabetik retinopati ise retinadaki kılcal damarların uzun sürede gördüğü zararların sonucu olarak ortaya çıkıyor. Diyabetik retinopati, dünya üzerindeki körlük vakalarının yüzde 2,6'sını oluşturuyor.

Diyabet türleri ve önlemler

Her gün insülin alımını gerektiren Tip 1 diyabetin nedeni tam olarak bilinmiyor ve bu nedenle bu hastalığa karşı önlem de alınamıyor.

İnsülinin verimli kullanılamaması şeklinde görülen Tip 2 diyabet ise genellikle fazla kilo ve fiziksel hareketsizliğin sonucu olarak ortaya çıkıyor.

Tip 2 diyabetin ortaya çıkması ya da ilerlemesi ve sonuçları sağlıklı beslenme, düzenli fiziksel aktivite, normal vücut ağırlığı ve sigaradan uzak durularak engellenebilir.

Gebelik şekeri olarak bilinen bir diğer diyabet türü ise sadece hamilelerde görülüyor. Gebelik şekeri olan kadınların çocuklarının ileride Tip 2 diyabeti olması ihtimali daha yüksek.