Dr. Füsun Akdağ Aycibin: Hangi yaş grubu teknolojiyi ne kadar süre ve nasıl kullanmalı?

İşte teknoloji kullanımında yanıtı merak edilen soru: Hangi yaş grubu teknolojiyi ne kadar süre ve nasıl kullanmalı?

Yapılan araştırmaların sonuçları doğrultusunda 0-2 yaş grubu çocukların tek başlarına teknoloji kullanmalarının uygun olmadığını vurgulayan uzmanlar, 2-5 yaş grubu çocukların her gün 1 saat, 6-8 yaş grubundaki çocukların ise teknolojiyi okuldayken eğitimcilerin denetimi altında araştırma ve yaratıcılık için kullanabileceklerini ifade ediyor. Uzmanlar; ebeveynlere teknoloji kullanımı için sınır koyarken çocukların gelişimlerini göz önüne almalarını, aktif ve pasif teknoloji kullanımı ayrımını öğrenmelerini tavsiye ediyor.

Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Çocuk Gelişimi Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Füsun Akdağ Aycibin, çocuklar için ideal teknoloji kullanımına değinerek ebeveynler ile eğitimcilere de tavsiyelerde bulundu.

2 yaş altı grup için teknoloji uygun görülmüyor

Dr. Öğretim Üyesi Füsun Akdağ Aycibin, yapılan araştırmaların 0-2 yaş grubundaki çocuklar için yapılandırılmamış oyun zamanının çok önemli olduğunu gösterdiğini söyledi ve sözlerine şöyle devam etti:

“Bu yaş grubunun uyanık oldukları zaman kısıtlı olduğu için medya yerine gerçek dünya ile etkileşim halinde olunca çok daha çabuk öğreniyorlar. Bu yaş grubundaki çocuklar, uygulayarak öğrenmeli ve bakımverenleri ile bilişsel, motor ve sosyal-duygusal becerilerini geliştirecek sosyal etkileşimde bulunmalılar. Araştırmalar ayrıca 0-2 yaş grubu çocukların tek başlarına medya ve teknoloji izlemelerinin uygun olmadığını da gösteriyor. 12-24 aylık çocuklar eğer videoları ebeveynleriyle birlikte izlerse ve ebeveynler videoları dil gelişimi için kullanırsa öğrenme gerçekleşiyor. Bu araştırmalara dayanarak 2 yaş altı çocukların teknoloji kullanmalarının önerilmediğini söyleyebiliriz. Ebeveynler 18 ay civarında çocuklarıyla birlikte içeriği uygun olan programları izleyebilirler.”

Her gün 1 saatlik teknoloji kullanımı gerekli

Aileler ve eğitimcilerin 2-5 yaş arası çocuklar için teknolojinin evde kullanılabildiğini göz önüne almaları gerektiğini ifade eden Aycibin, “Yapılan tavsiyeler, her gün bir saatlik teknoloji kullanımının uygun olduğunu söylüyor. Bu yaş grubu için kullanılan kriterlerden biri zaman, diğeri ise içeriğin uygunluğudur. 6-8 yaş grubu için teknoloji okul ortamında araştırma ve yaratıcılık için kullanılmalı. Eğer çocukların birden fazla öğretmeni varsa tüm öğretmenler her ders için ve evde ne kadar ekran zamanı kullanıldığına dikkat etmeli. Çocuklar teknolojiyi müfredatla bağlantılı olarak kullanmayı öğrenmeli.” dedi.

Ebeveynler aktif ve pasif kullanımı bilmeli

Teknolojinin erken çocuklukta nasıl doğru kullanıldığını anlamak için aileler ve eğitimciler tarafından teknolojinin pasif ve aktif kullanımı arasındaki farkın bilinmesi gerektiğine vurgu yapan Aycibin, “Teknolojinin pasif kullanımı, genellikle çocuklar televizyonda program izledikleri ve bilgisayara baktıkları fakat etkileşimde bulunmadıkları zamanlardır. Çocuklar bilgisayarı ve diğer aletleri anlamlı öğrenme aktiviteleri veya hikaye anlatımı için kullanırlarsa teknolojinin aktif kullanımı gerçekleşiyor. Ebeveynler ev ortamında pasif ve aktif teknoloji kullanımı ile tek başına veya bir yetişkin ile teknoloji kullanımını göz önüne alarak çocukları için uygun olan sınırları koymalı. Örnek verecek olursak çocuklar deneyimlerini paylaşırken fotoğraf ve hikayeler ile süslüyorlarsa, kendi müziklerini kaydediyorlarsa teknolojiyi aktif olarak kullandıklarını söyleyebiliriz.” diye konuştu.

Aycibin izlenilen içerik ile ilgili olarak sorulması gereken soruları şöyle paylaştı:

- Bu içerik çocukların öğrenmesine, ilgi duymasına, hayal etmesine ve araştırmasına nasıl yardımcı olur?

- Teknoloji kullanımından önce, teknoloji kullanımı sırasında ve teknoloji kullanımı sonrasında ne gibi sosyal etkileşimler oluyor? (anne-baba ile konuşma gibi)

- Büyüme ve gelişmesine katkıda bulunması için çocuğun nelere gereksinimi vardır? Bu teknoloji çocuğun gereksinimlerine, yeteneklerine, becerilerine, ilgi alanına ve içinde bulunduğu gelişim evresine uyuyor mu?

Yetişkinler sınır koyarken dengeli davranmalı

Teknolojinin erken çocuklukta kullanıldığında öğrenme programına entegre edilmesinin önemine değinen Aycibin, “Teknoloji; resim malzemesi, oyun malzemesi ve kitaplar gibi diğer öğrenme araçlarıyla dönüşümlü kullanılmalı ve çocuğun kendini ifadesine fırsat verilmelidir. Yetişkinler çocuklarla teknolojiyi kullanırken dengeli davranmak zorundalar. Sınırlar koyarken çocukların gelişim seviyesini ve gereksinimlerini gözönüne almalılar. Yetişkinler teknolojiyi çocuklarla tanıştırırken teknolojiyi olumlu etkileşimde kullanarak ve çocukların tek başlarına kullanmasından önce birlikte kullanarak rol model olmalılar.” dedi.

Dr. Öğretim Üyesi Füsun Akdağ Aycibin, çocukların teknoloji kullanımında ailelere ve eğitimcilere yol gösterici olabilecek ilkelerden şöyle bahsetti:

- Teknoloji doğru kullanılırsa eğitici ve öğretici olur.

- Teknoloji tüm çocuklarda öğrenme fırsatlarını artırmak için kullanılmalıdır.

- Teknoloji ebeveynler, aileler, eğitimciler ve küçük çocuklar arasındaki ilişkiyi güçlendirmek için iyi bir araçtır.

- Teknoloji yetişkinler ve akranlar ile etkileşimde bulunulur ve birlikte izlenirse öğrenme için daha etkili olur.