Doç. Dr. Yıldız Derya Birincioğlu: Dijital vatandaş olmanın gereklerini yerine getirmek gerekiyor

Dijital iletişim teknolojileri, pek çok ihtiyacı bir anda karşılıyor

İçinde yaşadığımız dijital kültür çağında dijital iletişim teknolojisinin hayatın her alanında kullanıldığını belirten uzmanlar, artık tek bir cihazla pek çok ihtiyacın karşılandığını kaydediyor. “Dijital vatandaşlık” kavramına dikkat çeken uzmanlar, teknolojik gelişmelere şüphe ile bakan ve bu iletişim olanaklarına mesafeli yaklaşan bireylere yerel yönetimlerce dijital medya okuryazarlığı eğitimleri verilerek dijital vatandaşlık alanında eksiklerin tamamlanmaya çalışıldığını kaydediyor.

Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Medya ve İletişim bölümünden Doç. Dr. Yıldız Derya Birincioğlu, dijital iletişim teknolojilerine ilişkin değerlendirmede bulundu.

Dijital iletişim teknolojileri nelerdir?

Doç. Dr. Yıldız Derya Birincioğlu, dijital iletişim teknolojilerinin genel olarak internete bağlanma özelliği olan ya da mobil cihaz olarak da bildiğimiz dijital iletişim araçları olduğunu söyledi. Doç. Dr. Yıldız Derya Birincioğlu, “Bu araçlar masaüstü bilgisayarlardan tutun da akıllı saat, akıllı telefon, akıllı televizyon, tablet ya da dizüstü bilgisayara kadar geniş bir skalaya sahiptir.” dedi.

Yaşamın her alanında ihtiyaçları karşılıyor

Dijital iletişim teknolojisinin hayatın her alanında kullanıldığını kaydeden Doç. Dr. Yıldız Derya Birincioğlu, “Bugün içinde yaşadığımız dijital kültür çağında enformasyonun hızlı bir şekilde elde edilip, iletilmesi, üretilip yeniden inşa edilmesine kadar toplumsal yaşamın her alanında ihtiyaçları karşıladığı söylenebilir.” dedi.

Artık bir cihaz tek işleve sahip değil

İletişim teknolojilerinin dijitalleşmesi ve teknolojik yakınsamanın etkisiyle artık bir cihazın tek bir işleve sahip olmadığını ifade eden Doç. Dr. Yıldız Derya Birincioğlu, şunları söyledi:

“Örneğin televizyon veya telefon iç içe geçen teknolojiler ile aynı anda birçok ihtiyacı karşılamanız için yol haritası sunar. Dijital iletişim teknolojilerinin gelişmesi ve gündelik yaşamda yaygınlaşması ile ilk olarak zaman ve uzam sınırlılıkları ortadan kalkar. Zaman ve uzamın ortadan kalktığı akıllı cihazlarda kamu kuruluşlarındaki işlerinizi çevrimiçi olarak tamamlayabilir, oyun oynayabilir, e-postalarınızı cevaplayabilir, film veya dizi izleyebilir, bankacılık işlemlerinizi gerçekleştirebilir, çevrimiçi derslere veya etkinliklere katılabilir, alışveriş yapabilir ya da arkadaşlarınızla sohbet edebilirsiniz.”

“Dijital vatandaşlık”: Eksikler tamamlanmaya çalışılıyor

Dijital iletişim teknolojileri sayesinde bireylerin farklı beklentileri, gereksinimleri, ihtiyaçları ve ilgilerinin karşıladığını kaydeden Doç. Dr. Yıldız Derya Birincioğlu, dijital vatandaşlık kavramına dikkat çekti:

“Dijital göçmenler olarak ifade edilen ve teknolojik gelişmelere şüphe ile bakan ve bu iletişim olanaklarına mesafeli yaklaşan bireylere yerel yönetimlerce dijital medya okuryazarlığı eğitimleri verilerek dijital vatandaşlık alanında eksikleri tamamlanmaya çalışılıyor. Bu noktada gündelik hayat içerisinde uzun sürecek işlemlere dijital kültür pratikleri aracılığıyla hız kazandırılarak bireyler için en değerli olan zaman kavramına tasarruf kazandırdığı için en büyük fayda burada sağlanıyor.”

İletişimin tek yönlü yapısının etkileşimli iletişime dönüştüğünü kaydeden Doç. Dr. Yıldız Derya Birincioğlu, “Dijital iletişim teknolojileri eşzamanlı (gerçek zamanlı) ve farklı zamanlı (geciktirilmiş zamanlı) iletişim etkinliği yaratarak bireylere ihtiyaç duydukları iletişim alanını seçme imkânı sunuyor. Eş zamanlı (gerçek zamanlı) iletişim, çift yönlü bir etkileşim yaratarak yüz yüze iletişim simülasyonu oluşturuyor. Günümüzde canlı yardımdan tutun da Covid pandemisi ile birlikte yaygınlık kazanan sağlık alanında çevrimiçi-randevu ya da çevrimiçi-bankacılık işlemlerine kadar pek çok alanda birey-birey etkileşimine imkân sağlıyor. Aynı zamanda sosyal medya canlı yayınları, çevrimiçi etkinlik, çevrimiçi ders veya eğitim olanakları ile farklı mekânlarda bulunan ama etkileşim ihtiyacı içinde olan bireylere birey-grup etkileşimi sağlıyor. Farklı zamanlı iletişim ise dijital platformlarda bireylerin ihtiyaç duydukları içeriklere ulaşması ve izleme edimleri üzerinden gerçekleşiyor.” diye konuştu.

Bilgiye ulaşmak etkili hale geliyor

Dijital iletişim teknolojileri sayesinde enformasyonun öneminin arttığını da kaydeden Doç. Dr. Yıldız Derya Birincioğlu, “Deneyimlerden ziyade bilgiye ulaşmak etkili hale geliyor. Hatta Margaret Mead bu süreci tersine toplumsallaşma kavramı ile açıklıyor. Teknolojik gelişme ile bilginin serbest ve hızlı bir şekilde dolaşıma girmesi, artık yetişkinlerin gençlere danışmanlık ya da mentorluk yaptığı dönemlerin geride kalmasına neden oluyor. Günümüzde Z kuşağı bireylerin ebeveynleri ile arasında gelişen çatışmaların temel sebeplerine bakıldığında tersine toplumsallaşmanın etkili olduğu söylenebilir.” diye konuştu.