Deprem sonrası son durumu açıkladı?

Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, çeşitli illerdeki kamu misafirhanelerine yerleştirilen vatandaşların istatistiğini verdi. Atalay, Van'daki ve Erciş'te son durumu da açıkladı.

Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, şu ana kadar  14 bin 500 depremzedenin, çeşitli illerdeki kamu tesislerinin misafirhanelerine yerleştirildiğini belirtti.

Atalay, ''23 Ekim ve 9 Kasım'da meydana gelen 7,2 ve 5,6 büyüklüğündeki depremlerin ardından Van'dan diğer şehirlere gönderilen depremzedelerin sayısı'' yönündeki sorular üzerine ''Şu ana çeşitli şehirlerde 14 bin 500 kişi kamu tesislerinin misafirhanelerine yerleştirildi'' dedi.

Van'daki deprem

Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, ''burada kamu binalarıyla ilgili çok ciddi hasar var. Bunu bakanlar kurulumuzda da pazartesi görüştük. Bir ilke kararına vardık. bütün bunların tespiti ve takibi AFAD tarafından yapılacak. Her bakanlığımız kendisiyle ilgili tesislerin yenilenmesini sağlamış olacak. Kamu hizmetlerinin aksamasını istemiyoruz. Zaten şu anda kamu hizmetlerimizde bir aksama yok'' dedi.

Başbakan Yardımcısı ve Devlet Bakanı Beşir Atalay, Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik'le birlikte Van Valiliği İl Afet Yönetim Merkezinde yaptığı açıklamada, Van'daki çalışmaları değerlendirdi.

Van'ın tekrar canlanmasıyla ilgili hükümet olarak büyük çaba harcadıklarını belirten Atalay, hasar tespit çalışmalarının hızla sürdüğünü ifade etti. Van ve Erciş'te tüm ekiplerin çalıştığını belirten Atalay, şunları söyledi:

''Şu anda iskan olarak bu şehirlerimizde 2 türlü geçici acil çözümümüz söz konusu. Van merkez ve Erciş'te çadır kentlerimiz var. Van merkezde 7 çadır kentimiz var, 2 tanesi de hızla kuruluyor. Erciş'te 5 çadır kentimiz var. Buralarda şu anda 17 bin 85 kişi kalıyor.

Bir de vatandaşlarımız çadırları alarak evlerinin yanında çadırlar kurdular orada barınabiliyorlar. Vatandaşlarımıza dağıtılan çadır miktarı toplam 68 bin 222. Bunlar Erciş, Van merkez ve köylerde. Burada valilik ekipler oluşturdu. Ekipler, gündüzleri mahalleleri geziyor, sokaklara giriyor, haneleri ziyaret ediyor, çadırları ziyaret ediyor. İhtiyaçlar, ihtiyaç sahiplerine ulaştırılıyor.

Çadır kentlerimizde gıda, beslenme ve diğer ihtiyaçlar karşılanıyor, bir sıkıntımız yok. Ayrıca okullarda beslenme yerleri var. Aşevlerinden getirilen yemekler dağıtılıyor. Çadırkent ve diğer yerlerdeki vatandaşlara yemek hizmeti veriyoruz.

Bunda hiçbir aksama yok. Diğer ihtiyaçlar da karşılanıyor. Acil çadır iskanından sonra ikinci safha bizim için içerisinde banyosu, tuvaleti, mutfağı ve ısıtma imkanı olan kışa daha dayanıklı konteynerlerin hızla üretilmesi ve getirilip buraya yerleştirilmesi, o çalışmamızla ilgili bilgi vermiştik. 19 bin 773 konteyner siparişi verildi. Bunların üretimi devam ediyor.

Bir yandan geliyor yerleştiriliyor bir yandan üretiliyor. Bu bir süreç. Bin 155 konteyner öncelikle çoğunluğu köylerimizde olmak üzere yerleştirildi. Burada köylerimize öncelik veriyoruz. Köylerde her vatandaşımızın evinin yanına konteyner kuruyoruz ama Erciş ve Van'da konteyner kent dediğimiz çadır kentlere benzer merkezler oluşturuyoruz. Bunların şimdi altyapıları yapılıyor. Erciş'te hazır sayılır.''

Konteynerle kışı geçireceğiz

15 Aralık'a kadar Van ve Erciş'teki konteynerlerin büyük oranda tamamlanacağını belirten Bakan Atalay, öncelikle köylere önem verdiklerini, bunun nedeninin ise köylerde hasarın büyük olmasından kaynaklandığını söyledi.

Bir an önce o köylerin tamamında konteynerlerin yerleştirileceğini, şu ana kadar 3 köyün çalışmalarının tamamlandığını ifade eden Bakan Atalay, şöyle devam etti:

''Konteynerle kışı geçireceğiz ama yine bu süreçte TOKİ'nin yürüttüğü çalışmalar var. Devam eden inşaatlar var, bunlar büyük oranda bitmiş. Geçtiğimiz günlerde bunların tekrar değerlendirmesini yaptık.

Van merkezde bin 708 konut var, ayrıca bin 58 konutluk Memur-Sen sitesi var bunlarda bazı sorunlar giderildi. En geç bir ay içerisinde iskana açılacağını düşünüyoruz. Bir de Erciş yolu üzerinde üniversite öğretim üyeleri için yaptırılan 426 konutluk bir TOKİ inşaatı var. Bunların hepsi en geç aralık ayı sonunda bitecek.

Kalıcı iskanla ilgili, Van'ın tekrar hareketlenmesiyle ilgili bunları iyi imkanlar olarak görüyoruz. Diğer çalışmalarımızı biliyorsunuz. 544 konut Erciş'te devam ediyor. Yeni ihaleler yapıldı. Şu anda 2 bin 944 konutun da ihalesi yapıldı.

Bunun bin 568'i Van merkezde, bin 376'sı da Erciş'te, bunların teslim tarihleri ağustos sonu olarak öngörülmüştür. Yani Ağustos 2012 sonunda bu konutlar da tamamlanacak ama bunların ötesinde şimdi bir master plan çalışması başlıyor. Şehircilik bakanımız bu konuda çalışmaları başlatıyor.

Bu çalışma içinde Van ve Erciş'te, köylerimizde konutlarla ilgili yeniden köylerin kurulması Erciş ve Van'daki yeni yapılar, kentleşme projeleri yenilenen düzenlemeler bu master plan içerisinde kararlaştırılmış olacak. Bunları da çok hızlı şekilde yürüteceğiz.''

Hasar tespit durumu

Vatandaşların ve basının hasar tespit durumuyla ilgili bilgi beklentilerinin olduğunu, bu konuya da açıklama getirmek istediğine değinen Atalay, şöyle dedi:

''Şu anda 4 ayrı hasar tespit grubumuz çalışmalarını sürdürüyor. Birincisi eğitimle ilgili bir çalışma. Okulların hasarlarının giderilmesi. Çünkü Milli Eğitim Bakanlığı 5 Aralık'ta Van'da eğitimin başlayacağını söylüyor.

Zaten köylerimizle ilgili bir heyet çalışıyor. Bunu hızla bitireceğiz köylerde daha kolay tabi kesin hasar tespiti. Erciş'in mahalle ve köylerinde bir ekip çalışıyor. Bir de Van il merkezinde özellikle kamu binaları ve kamuya hizmet veren toplu mekanlarla ilgili tespit çalışması tamamlanmış durumda.

Burada kamu binalarıyla ilgili çok ciddi hasar var. Bunu bakanlar kurulumuzda da pazartesi görüştük. Bir ilke kararına vardık. bütün bunların tespiti ve takibi AFAD tarafından yapılacak. Her bakanlığımız kendisiyle ilgili tesislerin yenilenmesini sağlamış olacak. Kamu hizmetlerinin aksamasını istemiyoruz.

Zaten şu anda kamu hizmetlerimizde bir aksama yok. Sadece eğitime ara verildi. Onun dışında aksama yok. Endişemiz sağlıktı. Sağlıkla ilgili de araştırma hastanemiz ve devlet hastanesi ikinci depremde küçük hasarlar gördü ama onların hepsi giderildi şu anda tamamen hizmete devam ediyor.''

Ekipler Van'a toplanacak

Erciş'teki hasar tespit çalışmalarının bitmesinin ardından ekiplerin Van'da toplanacağını belirten Atalay, hemen ardından kesin hasar çalışmalarının başlayacağını ifade etti.

Çalışmaların çok hızlı şekilde yürütülerek sonuçların çabuk alınacağını vurgulayan Atalay, ''Erciş tamamlanınca hemen bütün ekipler buraya toparlanacak. Ve hızlı bir şekilde Van merkezde kesin hasar çalışmalarını başlatacağız.

Ama teknik adamların söyledikleri artçı sarsıntıların devam etmesi çalışmaları uzatacak gibi. Mesela şu an vali beyden bilgi aldım dün Muradiye'de 5.2'lik deprem köylerde hasara yol açmış. Kesin hasarla ilgili çalışmalarımız artçıların ardından daha kolay olacak.

Bunların hepsi açık çalışmalar, açıkça bilinsin hem olumlu çalışmalar hem olumsuzlukları hepimiz bilelim ve ona göre kendimizi bu çalışmalar içinde değerlendirmiş olalım. Bu arada enkaz temizleme çalışmaları da devam ediyor. Şu ana kadar Erciş'te 12, Van'da 8 enkaz kaldırma çalışması tamamlandı.''

Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, ''Depremde yaklaşık bin küçük ve büyükbaş hayvan telef oldu. Telef olan hayvanların yerine parası veya hayvan verilecek. Yaklaşık 3 bin 600 çadır ahır için sipariş yapıldı, hızlı şekilde geliyor. Şu ana kadar 420 çadır ahır kurulmuş'' dedi.

Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik ile Van Valiliği İl Afet Yönetim Merkezinde basın toplantısı düzenledi.

Enkaz kaldırma çalışmaları için takviyeler geldiğini ifade eden Atalay, yeni firmalarla ihale işlemlerinin tamamlanacağını söyledi. Yıkılmış enkazların temizleneceğini ve bazı binaların yıkılacağını dile getiren Atalay, Van ve Erciş'te hemen yıkılması gereken binalar bulunduğuna işaret etti.

Barınmayla ilgili genel ihtiyaçların temini için çalışmaların sürdürüldüğünü anlatan Atalay, özellikle Van merkezde artçıların yüksek şiddette devam etmesi sebebiyle vatandaşların konutlara girme şartlarının daha da zorlaştığını dile getirdi. En küçük bir hasar durumunda bile binalara girilmemesini istediklerine dikkati çeken Atalay, başka illere nakillerle ilgili çalışmaların devam ettiğini vurguladı.

Başka illere gidenler

Depremzedelerin özellikle kamu kurumlarının diğer illerdeki misafirhane ve sosyal tesislerine yerleştirildiğini belirten Atalay, bunların tespitinin yapıldığını söyledi. Atalay, şöyle devam etti:

''Şu ana kadar 14 bin 500 kişi, bu çerçevede yerleştirilmek üzere başka illere gönderildi. Özellikle hasta, yaşlı durumda olanları uçakla gönderiyoruz, ama uçak yetmediği için otobüsle de gönderildiği oluyor. Okula giden çocukları varsa gittikleri yerde eğitimlerine devam edecekler, biraz daha süre geçtikten sonra oralarda faaliyetler başlayacak.

Gittikleri yerlerdeki takipleri konusunda hassasiyetimizi koruyoruz. Burada da Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı sosyal çalışmalarını yürütüyor. Ekipleri kuruldu. Bunlar sosyal hizmet uzmanlarıdır, yanlarında sağlıkçılar da var. Ziyaretler yapılıyor, bir yandan da anket formu her haneye uygulanıyor. Şu ana kadar yaklaşık 10 bin civarında uygulandı. Bu anket formuyla ailenin durumu ve ihtiyaçları tespit ediliyor.''

Atalay, depremde annesini, babasını, hem annesini hem babasını kaybeden çocukların yanı sıra kimsesiz kalan yaşlıların da tespit edildiğini ifade etti.

''Giyimde hiçbir sıkıntımız yok''

Başbakan Yardımcısı Atalay, Van Valiliğince Beyaz Masa ve acil müdahale ekibi çalışması başlatıldığını hatırlatarak, doktorların gün boyu gezdiğini, evleri ve çadırları ziyaret ettiğini, ihtiyaçları sorduğunu anlattı. İhtiyaçların hemen vatandaşlara ulaştırıldığını belirten Atalay, İrfan Baştuğ İlköğretim Okulunun bahçesinde de vatandaşların başvurularının alındığını dile getirdi.

Van'a gıda yardımlarının devam ettiğini ifade eden Atalay, hazırlanmış gıda paketlerinden memnun olduklarını vurguladı.

Valilik tarafından ''giyim market'' oluşturulduğunu belirten Atalay, buradan her türlü giyim ihtiyacının karşılanabildiğini söyledi. Atalay, ''Giyimde hiçbir sıkıntımız yok. Hem biz alıyoruz hem de başka yerden gelenlerle ihtiyaçlar karşılanıyor. Hiçbir vatandaşımızın o yönde bir sıkıntısı yoktur. Köylerimizden de aile reislerini buraya getiriyoruz. Onlar da yine buradan ihtiyaçlarını karşılayacaklar. Burada imkanımız çok fazla'' diye konuştu.

Güvenlik

Atalay, güvenlikle ilgili söylentiler olduğunu ifade ederek, ''Hem Van'da hem de Erciş'te güvenlikle ilgili, hırsızlık gibi konularında bize ulaşan ve yakalananlar zikretmeye değmeyecek kadar az sayıda'' dedi.

Başka illerden güvenlik takviyesi yaptıklarını anlatan Atalay, evlerin ve eşyaların korunması konusunda azami tedbirler alındığını ifade etti. Depremden bu güne kadar, 50 bin ton kömürün Van, Erciş ve köylerinde dağıtıldığını dile getiren Atalay, dün gece de 30 vagon kömürün Van'a getirildiğini kaydetti.

Telef olan hayvanlar

Atalay, depremde yaklaşık bin küçük ve büyükbaş hayvanın telef olduğuna işaret ederek, şöyle devam etti:

''Bunların tamamı karşılanacak. Telef olan hayvanların yerine parası veya hayvan verilecek. Ayrıca Et ve Balık Kurumunda alım devam ediyor. İsteyen götürüp oraya verebilir. Yaklaşık 3 bin 600 çadır ahır için sipariş yapıldı, hızlı şekilde geliyor. Şu ana kadar 420 çadır ahır kurulmuş. Üretildikçe geliyor. Bunların 70 ve 140 metrekare büyüklüğünde olanı var.''

Sağlık hizmetlerinde hiçbir aksama olmadığına dikkati çeken Atalay, depremde yaralanan 459 vatandaşın tedavisinin sürdüğünü söyledi.

''TOKİ'den öğretmenler için 50 konut tahsis edildi''

Atalay, Milli Eğitim Bakanlığının Van'daki okulların 5 Aralık'ta açılması yönündeki takviminin yürüdüğünü belirterek, şunları söyledi:

''Okullarımızın hasar görme oranı ikinci depremde arttı. Bunların yeniden tespiti yapıldı. Milli eğitimle ilgili bakanlıktan buraya gelmiş özel bir ekip var. Bunları yürütüyor. Hem öğretmenlerin burada kalacak yerleriyle ilgili. TOKİ'den öğretmenler için 50 konut tahsis edildi. Onların kalacak yerleri önemli. O konuda MEB'in çalışması sürüyor. Üniversitede hasarın büyük olduğunu biliyoruz.

Özellikle üniversite hastanesi boşaltılmıştı, birinci depremde boşaltılmıştı. Hastane şu anda çalışmıyor. Sağlık Bakanlığı ve üniversite bir anlaşma yaptı. Devlet hastanesini birlikte kullanıyorlar. Üniversitenin devam eden büyük bir hastane inşaatı var. Ödeneğini hızlandırıyoruz, yıl sonuna kadar hedefimiz onu tekrar hizmete açmak. Üniversitemizi eskisi gibi daha da güçlü bir şekilde burada hayata geçireceğiz.''

Beşir Atalay, içme suyu, elektrik ve iletişim konusunda hiçbir sıkıntı olmadığına dikkati çekerek, doğalgazda da bir sorun olmadığını, ancak konutlarda oturulmadığı için tüketimin çok düşük olduğunu ifade etti.

Küçük sanayi sitesindeki iş yerlerinin ağır hasarlı olduğunu hatırlatan Atalay, bunların kredilenmesi ve kısa sürede hizmete girmesi için karar alındığına işaret etti. Atalay, KOSGEP kredilerinin 100 bin liraya kadar hasar tespit raporu beklenmeden kullandırılabileceğini, şu ana kadar 242 başvuru yapıldığını belirterek, komisyon marifetiyle esnafa ait iş yerlerinde emtia zararı tespiti için çalışmalar başlatıldığını kaydetti.

Kredi ödemeleri ertelendi

Atalay, Hazine Müsteşarlığınca ve Bakanlar Kurulu kararıyla deprem afeti nedeniyle zarar gören, gerçek ve tüzel kişi üreticilerin, kamu kurumları hariç, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerinden kullanmış oldukları küçük faizli tarımsal kredilerden, esnaf ve sanatkarların ise esnaf ve sanatkar kredi kefalet kooperatifleriyle kefaleti veya doğrudan Türkiye Halk Bankasından kullandıkları kredilerden doğan borçları bir yıl süreyle faizsiz ertelendiğini hatırlattı.

Maliye Bakanlığınca da 23 Ekim 2011 tarihinden sonra verilmesi gereken tüm beyannameler ve bildirimlerin verilme ve ödeme sürelerinin 1 yıl ertelendiğine dikkati çeken Atalay, her türlü vergi, ceza ve gecikme faizi ödeme süresinin de 1 yıl ertelendiğini ifade etti.

Devlet bankalarının, iş adamı ve sanayicilerin kredilerinin ödemesini 1 yıl ertelendiğini dile getiren Atalay, Bankalar Birliğinin, devlet bankalarının bu kararını özel bankaların da uygulanmasını tavsiye ettiğini vurguladı.

Atalay, ''Şu ana kadar buraya merkezden 28 milyon 760 bin lira ödenek gönderilmiştir, yardımlar bunun dışındadır. Hiçbir maddi sıkıntımız yoktur. Burada doğacak her ihtiyaç için kaynağımız mevcuttur. Hükümetin en öncelikli konusudur'' diye konuştu.

188 çocuk anne ve babasını kaybetti

Başbakan Yardımcısı Atalay, bir soru üzerine, Van'daki bir çadırda çıkan yangında iki çocuğun hayatını kaybetmesinin kendilerini çok derinden üzdüğünü belirterek, çadırlarda elektrik kullanımıyla ilgili bir sıkıntı olmadığını söyledi. Vatandaşların dikkatli olmasını isteyen Atalay, çadırlarda sobadan ziyade elektrikli ısıtıcı kullanılmasını istedi.

Van'daki depremlerde 188 çocuğun hem anne hem de babasını kaybettiğini ifade ederek, depremde kimsesiz kalmış çocuklar ve yaşlılara rehberlik ve kurum hizmeti verildiğini söyledi.