Danıştay'dan 'Afişli reklam' kararı

Danıştay, tüm belediyeleri etkileyebilecek kritik bir karara imza attı...

Bolu Barosu avukatlarından Reşat Bulut, Bolu Belediye Başkanı AK Partili Alaaddin Yılmaz'ın köprüler ve üst geçitlerdeki reklam panoları, çöp araçları ve billboardlar aracılığıyla reklamını yapmasının, belediye bütçesini zarara uğrattığı iddiasıyla, bunların kaldırılması için dava açtı. Avukat Bulut, Sakarya Bölge İdare Mahkemesi'nde açtığı davada AK Partili Başkanı Yılmaz'ın fotoğrafının konularak bu tür reklamının yapılmasının da yasa ve yönetmeliklere uygun olmadığı görüşünü savundu.

İDARE MAHKEMESİ REDDETTİ

Sakarya Bölge İdare Mahkemesi ise davaya konu edilen eylemin 'Belediyeciliğin özünde bulunan tanıtım ve temsil yetkisi çerçevesinde olduğu görüldüğünden işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı' gerekçesiyle davanın reddine karar verdi.

Bunun üzerine avukat Reşat Bulut, Danıştay'da temyiz isteminde bulundu.

TANITIM DEĞİL, BELEDİYE BAŞKANININ REKLAMI

Sakarya Bölge İdaresi'nin verdiği davanın reddi kararına itiraz, Danıştay 8'inci Dairesi'ne gönderildi. Danıştay Tetkik Hakimi Hilal Aktemur Dermancıoğlu dosyayı inceleyerek kararla ilgili düşüncesinde şu ifadelere yer verdi:

"Davaya konu ilan ve duyurularda, beldenin tanıtımının yapılmasından ziyade, belediye başkanının reklamının yapıldığı görüldüğünden, söz konusu işlemin tanıtım olarak değerlendirilemeyeceği, giderlerinin de tanıtım giderleri olarak öngörülüp, belediye giderlerinden sayılmayacağı, rutin hizmetler için yapılan ilanların da bu kapsamda değerlendirilemeyeceği, bu yönüyle dava konusu ilan ve duyuruların belediyeye mevzuatça verilen tanıtım ve temsil yetkisi çerçevesinde bulunmadığı anlaşıldığından kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir."

DANIŞTAY'IN KARARI

Danıştay 8'inci Dairesi, Sakarya Bölge İdare Mahkemesi'nin davaya konu olan ilanların belediyeciliğin özünde bulunan tanıtım ve temsil yetkisi çerçevesinde olduğunu görerek, işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verildiğini belirterek, şu kararı verdi:

"Dosyanın ve davaya konu ilanların incelenmesinden, davalı belediye başkanlığının hizmetlerinin yanı sıra, başkanın isim ve fotoğraflarının yer aldığı ilanların muhtelif panolarda yer aldığı, çöp toplama aracında başkanın fotoğrafının yer aldığı, ticari reklamlar için ayrılmış alanlarda belediye ve başkanın tanıtımının yapıldığı, bu ilanların kaldırılması istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddi üzerine, bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İdare Mahkemesi'nce, belediyenin ve başkanın tanıtım yapma yetkisinin bulunduğundan bahisle, ilanlarda ve bu ilanların kaldırılmasına yönelik başvurunun reddine yönelik işlemde hukuka aykırılık olmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiş ise de; Belediyenin mahalli- müşterek ihtiyaçları karşılamayı teminen kurulmuş tüzel kişilik olduğu, yapılacak ilanlarda mahalli- müşterek olma hususuna riayet edilmesi gerektiği ve İçişleri Bakanlığı genelgesi dikkate alındığında mevzuatta ifadesini bulan 'tanıtımın' sadece beldenin tanıtılması, hizmetlerin (rutin olmayan) tanıtılması gibi hususları içermesi gerektiği, belediye başkanının tanıtımının yapılmaması gerektiği anlaşılmakla, davaya konu ilanların bu çerçevede değerlendirilmesi gerektiği görülmektedir.

Olayda, davaya konu tanıtım ve temsil hizmeti olarak değerlendirilen ilanların, ticari amaçlı ilanlar için ayrılan alanlarda yer almasının ücret mukabilinde olup olmadığı, belediye bütçesinden ayrılan temsil gideri kalemiyle örtüşüp örtüşmediği, Sayıştay Genel Kurulu ve Temyiz Kurulu kararında bu tür harcamalar için yapılan denetimlerde verilen karar bulunup bulunmadığı, kamu kaynaklarının israf edilip edilmediği, bu yönüyle kamu yararı ve hizmet gereklerine uygunluğunun araştırılmamış olduğu açıktır. Bu durumda, eksik incelemeye dayalı olarak verilen kararda hukuki isabet görülmemiştir."

BOLU'NUN DEĞİL, TÜM BELEDİYELERİN SORUNU

Belediye başkanının resimlerinin konularak reklamının yapılmasını doğru bulmadığını ve demokratik ilkelere aykırı olduğunu belirten Reşat Bulut, "Bu sadece Bolu Belediyesi'nin sorunu değil, Türkiye'nin genelindeki tüm belediyelerin sorunu. Diğer yerlerdeki belediye başkanlarının da aynı şeyleri yaptıklarını görüyoruz. Bu öncelikle demokrasi tanımına uygun düşmüyor. Buralarda belediye başkanının kişisel reklamının yapılmasını da doğru bulmuyorum. Çünkü belediye, belediye başkanının kişisel malı değil. Keyif bağışlamıyor. Zaten yapmakla yükümlü olduğu işlerin bir kısmını yapıyor, yapmadıklarını ilan etmiyor. Belediyeler yaptıkları ilanlarda çok sayıda öğrenciye burs verdiklerini ve sığınma evleri yaptıklarını söylüyorlar. Benim bunları denetlemem mümkün değil. Hangi öğrencilere ne tür burs veriyor, bunun ölçüsü nedir, ayrımı nedir bu denetlemem de mümkün değil. Belediye sadece kentin tanıtımı için panolara ilan asabilir" diye konuştu.

VATANDAŞ REKLAM BOMBARDIMANINA TUTULUYOR

Avukat Reşat Bulut, 5 yıl boyunca vatandaşların reklam bombardımanına tutulmasının bu yönde siyasi faaliyet yürütülmesinin, adayların eşit mesafede yarışmadığını gösterdiğini açıklayarak, şöyle konuştu:

"Belediye oraya kendi reklamını asmış olmasa esnaf oraya kendi reklamını koyacak ve belediye bundan gelir elde edecek. Belediyenin gelir elde etmesi demek o şehirde yaşayanların hepsinin yararlanması anlamına geliyor. Ama belediye başkanı kendi kişisel reklamını koyduğu zaman orada diğer esnaflar reklamlarını yapamıyorlar. Belediye başkanları kişisel reklam yapamazlar. Bu kararın özeti budur. Belediye başkanları billboardlara kendi resimlerini yapıştıramazlar, isimlerini yazamazlar. Sadece şehrin tanıtımına yönelik ilan asabilirler. Bunun da kentin dışından gelenleri aydınlatıcı nitelikte olması gerekir. Bunun ötesi bireysel reklama girer. Beş yıl boyunca vatandaşın reklam bombardımanına tabi tutulması, bu yönde siyasi faaliyet yürütülmesi demokrasideki adayların eşit mesafede yarışmadığını gösterir. Bu nedenle demokratik ilkelere uygun düşmediği görüşündeyim."

(DHA)