Ağır metal kirliliği, çocuklarda zihinsel gelişim geriletip sakatlıklar ve bazı organların görevini yapmaması gibi ciddi rahatsızlara neden oluyor.

Solunan hava, evlerin içi, kırtasiye malzemeleri çocukları zehirliyor.

Ağır metale maruz kalan çocuklarda en çok karşılaşılan sorun kurşun zehirlenmesi. Prof. Dr. Gamze Çan, ağır metallerin insan vücudunda toksik etkiye neden olduğunu, bu toksiklerin solunum, beslenme ve temas yolu ile insan vücuduna girerek zehirlenme oluşturduğunu söyledi. Prof. Çan, ''Kurşun havaya karışıyor ve solunum sistemine çok fazla miktarda alınabiliyor. Hemen yüksek dozda kanda birikerek zehirli bir etki yaratmıyor ama yıllar içinde vücutta birikime yol açıyor'' dedi.

Temas anne karnında başlıyor

Erişkinlerde sinir sistemi ve beyin gelişim dönemi tamamlandığı için genellikle bir sıkıntıya neden olmadığını ifade eden Prof. Çan, ''Ancak çocuklar için anne karnından itibaren bu temasın başlaması, yavaş yavaş birikime yol açıyor. Eğer yüksek dozda ağır metal kirliliğine maruz kalınıyorsa, o zaman çocuğun zihinsel gelişim geriliğinden, genel anlamda büyüme ve gelişme geriliğine, kansızlığa, kilo almasının engellenmesine, kemik ve böbrekte birikerek böbrek yetmezliği gibi sıkıntılara yol açabiliyor'' diye konuştu.

Ne zaman şüphenilmeli

Kurşun zehirlenmesinde çoğunlukla belirtiye rastlanmadığını vurgulayan Çan, ''Eğer çocuk uzun zamandır kilo almıyorsa, her şey normal olmasına rağmen gelişiminde gerilik varsa, soluk benizli ve kansızlığı varsa, karın ağrısı gibi şikayetlerden bahsediyorsa bu durumda kurşun zehirlenmesinden şüphelenilmesi ve taramadan geçirilmeli'' dedi.

Caddede oturanlar risk altında

Akut yolla sürekli kurşuna maruz kalan çocukların risk altında olduğuna dikkati çeken Prof. Çan, şöyle devam etti: ''Kurşunun havaya salınması ve solunum yolu ile alınması Avrupa'ya oranla ülkemizde daha fazla. Avrupa'da kurşunsuz benzin kullanımı daha yaygın. Trafik yolları, yürüyüş yoluna çok yakın. Ciddi anlamda taşıt trafiği söz konusu. Yürüyüşler küçük çocuklar açısından çok sık yapılıyorsa tehlike oluşturabiliyor. Yine cadde üzerindeki evler çocuklar açısından risk taşıyabilir. Çünkü o havayı soluyorlar.''

Esk evlerin içi kurşun dolu

Benzin ve hava dışında da çocukların kurşuna maruz kalabileceğini belirten Çan, ''Eski evlerdeki boyaların içinde kurşun var. Yine eski tesisatlarda kurşun borular var ve bu kurşun boruların olduğu tesisatlı evlerde kurşun, su sisteminden alınabilir. Plastik oyuncakların boyaları içinde kurşun olabiliyor. Hem çocuklar her şeyi ağızlarına soktuğu için hem de ortamda buharlaşan solunum yolu ile alınabileceği için risk yaratabiliyor'' dedi.

Oyuncaklarını kendimiz yapalım

Prof. Dr. Gamze Çan, okulların açılması ile birlikte ebeveynleri satın alacakları kırtasiye malzemeleri konusunda dikkatli davranmaya davet ederek, şunları kaydetti: ''Alınacak malzemelerde, azo boya ve kurşunlu boya ile riskli fıtratları ve kanserojen madde içermediğini belirten etiketlere dikkat edilmeli. Tüketici olarak daha bilinçli hareket etmek, bireysel anlamda yapabileceğimiz en önemli şeylerden biri. Kaynağını bilmiyorsak ya da ekonomik anlamda sağlıklı ürünlere ulaşamıyorsak, eskiden annelerimizin, büyüklerimizin bize yaptığı gibi çocuklarımıza kendimiz oyuncak yapalım. Bezlerden dikerek, içini kendimiz doldurduğumuz daha güvenli, en azından içerik maddesini bildiğimiz şeylerle çocuklarımızın temas etmesini sağlayabiliriz.''

SERDA KIVILCIM - BUGÜN GAZETESİ