Büyüme hız kesti inşaatçı gaza bastı?

Yılın ilk iki çeyreğinde çift haneli büyüyen, yüksek bir performans gösteren Türkiye ekonomisi, üçüncü
çeyrekte hız kesti ve yüzde 5.5 büyüdü.

İnşaat sektörü ise güçlü bir atılım yaptı. İlk 9 ayda da ekonomi yüzde 8.9 büyüdü. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2010 yılı üçüncü çeyrek (temmuz-ağustos-eylül) ve yılın ilk 9 ayıyla ilgili gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) sonuçların dün açıkladı.

Türkiye ekonomisi, geçen yılın
aynı dönemine göre yılın üçüncü çeyreğinde reel olarak yüzde 5.5, yılın ilk 9
ayında ise yüzde 8.9 büyüdü. Böylece, 2009'un son çeyreğinde başlayan büyüme de
sürdü.

Tahmin aşılacak gibi

Ancak büyüme hızında bir yavaşlama
ve tek haneye geri dönüş oldu. Büyüme yılın ilk çeyreğinde yüzde 11.8, ikinci
çeyreğinde ise yüzde 10.2 olmuştu. Yine de, bu verilere göre hem geçen yılın
sonundaki yüzde 3.5'lik ilk hedef ve daha sonra revize ile yüzde 6.8'e çekilen
büyüme tahmini rahatlıkla aşılacak.

532 milyar dolar

GSYH'ya sayısal olarak bakarsak,
yılın üçüncü çeyreğinde cari fiyatlarla 197.1 milyar dolara çıkan milli gelir,
ilk 9 ayda da 532 milyar dolara yükseldi. TL olarak ise üçüncü çeyrekte 298.1
milyar lira ve ilk 9 ayda 808.2 milyar lira milli gelire ulaştı.

Tarım 'eksi'ye düştü

Üçüncü çeyrekte büyümenin hız
kesmesinde özellikle tarım sektörünün 'eksi'ye düşmesi etki yaptı. Ayrıca
sanayi, ticaret, ulaştırma-haberleşme, madencilik, önemli oranda yavaşlaması da
büyümeyi aşağı çekti. Buna karşın, inşaat sektörünün ilk iki çeyreğe göre
hızlanması, büyümenin daha da yavaşlamasını önledi.

Yatırım 120 milyar TL

GSYH'ya harcama açısından bakarsak
en dikkat çekici sonucun yatırımlarda olduğunu görüyoruz. Bu harcamalar (gayri
safi sabit sermaye oluşumu) reel olarak yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 31.3
artarken, ilk 9 ayda da yüzde 25.4 yükseldi. Bu harcamalardaki artış sırasıyla
kamuda yüzde 17.9 ve yüzde 4.6, özel sektörde yüzde 34.4 ve yüzde 30 oldu.
Zaten, ilk 9 ayda özel sektörün yatırım harcamaları cari fiyatla 120.4 milyar
lira oldu.

Devlet tasarruf etti

Gayri safi yurtiçi hasıla
rakamlarına harcamalar açısından bakarsak, vatandaşın tüketim harcamalarının
hem geçen yıla hem bir önceki çeyreğe göre arttığını görülüyor. Üçüncü çeyrekte
vatandaşın harcaması reel olarak yüzde 7.6, ilk 9 ayda da yüzde 7.4 yükseldi.
Buna karşın, ikinci çeyrekte harcamasını artıran devlet, üçüncü çeyrekte bunu
kıstı. Devletin nihai tüketim harcamaları üçüncü çeyrekte yüzde 1.1 düşerken,
ilk 9 ayda yüzde 1.1 arttı. Bu kapsamda, devletin mal ve hizmet alımı üçüncü çeyrekte
yüzde 3.5 düşerken, ilk 9 ayda yüzde 1.3 arttı.

Giyim ve ayakkabı harcaması sürdü

Yılın ikinci çeyreğinde olduğu
gibi üçüncü çeyrekte de en çok reel harcama artışı yüzde 23.3 ile giyim ve
ayakkabı sektöründe oldu. Bunu yüzde 12.8 ile sağlık, yüzde 8.2 ile
ulaştırma-haberleşme takip etti. Gıda harcaması ise yüzde 3.5 arttı. İlk 9 ayda
ise en çok harcama artışı yüzde 18.4 ile giyim-ayakkabı grubunda görüldü. Bunu
yüzde 15.1 ile mobilya-ev aletleri, yüzde 11.3 ile sağlık izledi. Gıda
harcaması yüzde 6.6 arttı.

Büyüme bilinçli politikanın ürünü

* Başbakan Yardımcısı Ali Babacan:
2002 sonrası dönüşüm, ekonominin özel sektör liderliğinde büyüttü. Bu sonuç
hükümetimizin uyguladığı para ve maliye politikalarıyla makroekonomik istikrar
ve güven sağlayarak özel sektörün önünü açan bilinçli politikaların ürünüdür.

* Sanayi Bakanı Nihat Ergün:
Türkiye, 2010 yılının tamamında yüzde 6,8'in, yüzde 7'nin üzerinde büyümeyi
gerçekleştirecek.

İç piyasa etkisi

* Devlet Bakanı Zafer Çağlayan:
Büyüme rakamı benim ve birçok ekonomiyle ilgili sözü olan arkadaşımızın
düşündüğünün altında bir rakam olmuştur.

* MÜSİAD Başkanı Ömer Cihad
Vardan: Büyümeyi iç piyasa sırtladı. Ancak yüksek büyüme hamlesi açısından iç
piyasa tek başına yeterli değil. İvedilikle yeni bir ekonomik program
açıklanmalı.

* TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi:
Büyüme yavaşlasa da yılın tamamından umutluyuz. 2010 için büyüme tabanının
yüzde 8 olacağını tahmin ediyoruz. BUGÜN