BM Güvenlik Konseyi Libya'ya uçuşa yasak bölge ilan etti. İşte karara gelen tepkiler...

07.40: ALMANYA, HİÇBİR ASKERİ MÜDAHALEYE DAHİL OLMAYACAĞINI

BM Güvenlik Konseyi'nin Libya'da sivilleri koruma amacıyla kabul ettiği karar tasarısını yorumlayan Alman hükümeti, hiçbir Alman askerinin, Libya'ya karşı düzenlenecek "büyük risk ve tehlikeler içeren" hiçbir askeri müdahaleye dahil olmayacağını duyurdu.

Karar tasarısının gerekirse Libya lideri Muammer Kaddafi'ye bağlı askeri birliklere karşı güç kullanılmasını öngören kısmına katılmadıklarını belirten Alman Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle, yayımladığı yazılı açıklamada, "Askeri müdahale açısından risk ve tehlikeler görüyoruz" ifadesini kullandı.

Westerwelle, "Alman ordusunun Libya'ya karşı düzenlenecek herhangi bir muhtemel askeri müdahaleye katılmayacağının" altını çizdi.

OBAMA, SARKOZY VE CAMERON İLE GÖRÜŞTÜ

ABD Başkanı Barack Obama, dün akşam Fransız mevkidaşı Nicolas Sarkozy ve İngiliz Başbakanı David Cameron ile Libya'ya ilişkin bir strateji konusunda karar kılmak için ayrı ayrı telefonda görüştüğü bildirildi.

Obama, yaptığı yazılı açıklamada, Sarkozy ve Cameron'un Libya rejiminin BM Güvenlik Konseyi'nin kararının içeriğine hemen uyması, sivil halka karşı şiddetin son bulması gerektiği konusunda hemfikir olduklarını belirtti.

Açıklamada ayrıca, üç liderin, Arap liderler ve diğer uluslararası ortaklarıyla Libya konusunda birlikte çalışmaya devam edeceği konusunda da hemfikir olduklarını vurgulandı.

ABD'Lİ 3 SENATÖR

ABD'de önemli nüfusa sahip olan 3 senatör, yayımladıkları ortak yazılı açıklamada, BM kararının "bir an önce uygulamaya" konulmasını istedi.

Cumhuriyetçi John McCain, Bağımsız Joe Lieberman ve Demokrat John Kerry, Obama yönetimini ve BM'yi Libya ile ilgili bu kararlı inisiyatifinden dolayı kutladı ve Libya hava sahasında uçuşa yasak bölge oluşturulmasına ve Libyalı sivilleri Kaddafi birliklerinin saldırılarına karşı korumaya yönelik önemlerin bir an önce alınmasını istedi.

LONDRA

İngiliz Dışişleri Bakanı William Hague ise BM kararının "Libya'da daha fazla kan dökülmesini önlemek" amacıyla alındığını belirtti.

AB BM KARARINI "HEMEN UYGULAMAYA" HAZIR

Yayımladıkları yazılı açıklamada, BM kararını memnuniyet ile karşıladıklarını bildiren Avrupa Birliği (AB) Dönem Başkanı Herman Van Rompuy ile AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton, AB'nin, kendi imkanları dahilinde, kararın içeriğini "hemen uygulamaya" koymaya hazır olduğunu kaydetti.

NATO BM'NİN KARARINI BUGÜN GÖRÜŞECEK

NATO'ya üye 28 ülkenin temsilcisi, BM Güvenlik Konseyi'nin Libya'da sivilleri koruma amacıyla kabul ettiği karar tasarısını bugün inceleyecek.

Adını açıklamak istemeyen bir diplomat, üye ülkelerin temsilcilerinin, karar çerçevesinde örgütün nasıl bir tavır takınacağını görüşeceklerini bildirdi.

KANADA, LİBYA'YA 6 AVCI UÇAĞI YOLLAMAYA HAZIR

Kanada hükümeti, Libya rejimine karşı yaptırım öngören BM Güvenlik Konseyi kararı çerçevesinde, bu ülkeye 6 avcı uçağı yollamaya hazır olduğunu belirtti.

BM Güvenlik Konseyi'nin, Libya'da sivilleri koruma amacıyla kabul ettiği karar tasarısı uçuşa yasak bölge oluşturulmasına yetki veriyor, Libya'da derhal ateşkes sağlanması çağrısında bulunuyor, rejime yönelik yaptırımların daha da sıkılaştırılmasını ve genişletilmesini, hatta gerekirse Libya lideri Muammer Kaddafi'ye bağlı askeri birliklere karşı askeri güç kullanılmasını öngörüyor.

AVUSTRALYA

Avustralya Dışişleri Bakanlığı, BM Güvenlik Konseyi'nin kararının "çok geç" alınmış bir karar olmadığını umduğunu ifade etti.

Avustralya Dışişleri Bakanı Kevin Rudd, "Umarız ki BM'nin kararı Libya halkı için 'çok geç' alınmış bir karar değildir" dedi.

BİNGAZİ'DE SEVİNÇ

Libya'nın Bingazi kentinde, BM Güvenlik Konseyi'nin Libya'da sivilleri koruma amacıyla kabul ettiği karar tasarısını kabul etmesiyle kenti kontrol eden muhaliflerin sevinçten havaya ateş ettikleri bildirildi.

Karardan memnun olan Libyalıların arabalarında klakson çaldıkları, "Kaddafi Bingazi seni sevmiyor" şeklinde pankartlar açtıkları belirtildi.

07.07: ABD'NİN BM DAİMİ TEMSİLCİSİ RICE: ''BM GÜVENLİK KONSEYİ, LİBYA HALKININ YARDIM FERYADINA YANIT VERDİ''

ABD, İngiltere, Fransa, Lübnan ve Libya'nın BM  temsilcileri, BM Güvenlik Konseyi'nin, Libya'da sivilleri koruma amacıyla uçuşa yasak bölge oluşturulmasına yetki veren, Libya'da derhal ateşkes sağlanması çağrısında bulunan ve rejime yönelik yaptırımların daha da sıkılaştırılmasını öngören karar tasarısını kabul etmesinden memnuniyet duyduklarını açıkladı.

ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Susan Rice, kararın kabulünün ardından yaptığı açıklamada, Konsey'in Libya halkının yardım feryadına yanıt verdiğini, kararı kısa bir sürede aldıklarını söyledi. ABD yönetiminin kararın kabulünden memnuniyet duyduğunu söyleyen Rice, ''Bu karar Kaddafi rejimine ülkede şiddetin, ölümlerin sona ermesi, Libya halkının korunması gerektiği yönünde güçlü bir mesaj vermelidir'' dedi.

Kararın iki amacı olduğunu belirten Rice, bunlardan birinin sivilleri korumak, diğerinin ise yaptırımları sıkılaştırarak Kaddafi rejimi üzerindeki baskıyı artırmak olduğunu vurguladı. Kaddafi'nin meşruiyetini kaybettiğini söyleyen Rice, uçuşa yasak bölgenin nasıl uygulanacağına yönelik sorulara ise yanıt vermekten kaçınarak, Konsey kararının yasal hükümlerine bağlı kalacaklarını söylemekle yetindi.

Konsey'de kararın ardından Susan Rice ile Libya'nın Kaddafi rejimine karşı çıkan BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Muhammed Şalgam'ın birbirlerine sarılmaları da dikkati çekti.

İngiltere'nin BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Mark Lyall Grant da, İngiliz hükümetinin kararı memnuniyetle karşıladığını, kararın amacının Libya'da daha fazla kan dökülmesinin önüne geçmek ve halkı Kaddafi rejiminden korumak olduğunu söyledi. İngiltere'nin Bingazi'deki geçici hükümeti tanıyıp tanımayacağının sorulması üzerine ise Grant, ''İngiltere hükümeti devletleri tanır, hükümetleri tanımaz, ama tabii onları önemli bir siyasi muhatap olarak görüyoruz'' dedi.

Fransa Dışişleri Bakanı Alain Juppe de yaptığı açıklamada, kararın kabulünün uluslararası toplumun Libya'da sivilleri terk etmediğini gösterdiğini belirtti.

Lübnan temsilcisi Nevaf Selam, Arap Birliğini temsilen karardan memnuniyet duyduklarını açıklarken Libya'nın Kaddafi'ye karşı çıkan BM Daimi Temsilci Yardımcısı İbrahim Dabbaşi de Konsey'e kararı kabul etmesinden dolayı teşekkür etti.

Dabbaşi, Konsey kararının Libya halkına yalnız olmadıkları ve onlara yardım edileceği yönünde açık bir mesaj verdiğini, Kaddafi'ye de diktatörlüğe son vermesi yönünde güçlü bir mesaj gönderdiğini belirtti.

Dabbaşi sorular üzerine, uçuşa yasak bölgenin hiçbir şekilde Libya toprağına yabancı asker girmesi anlamına gelmediğini, böyle bir ''yabancı işgalin'' sözkonusu olmayacağının kararda açıkça ifade edildiğini vurguladı.

ÇEKİMSER OY KULLANANLAR

Karara karşı çekimser oy veren Almanya, Rusya, Çin, Brezilya ve Hindistan'ın BM Daimi Temsilcileri de yaptıkları açıklamalarda, müzakereler sırasında, uçuşa yasak bölgenin nasıl uygulanacağına dair sordukları sorulara yanıt alamadıklarını belirterek güç kullanımına karşı olduklarını vurguladı.

Almanya'nın BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Peter Wittig bu kapsamda, askeri güç kulanılmasının geniş çaplı ölümlere yolaçması ihtimali yaratmasından derin endişe duyduklarını ifade ederken, Çin'in BM Daimi Temsilcisi de ülke olarak uluslararası ilişkilerde güç kullanımına karşı olduklarını söyledi. Hindistan'ın BM Daimi Temsilcisi de Libya'da gerçekten ne olup bittiğine dair net bir bilgi almadan hareket geçildiği görüşünü savundu.

Ancak çekimser oy kullanan 5 ülkenin temsilcisi de Kaddafi'nin sivillere karşı güç kullanmasının karşısında olduklarını belirterek, Libya'da derhal ateşkes sağlanması gerektiğini ifade etti.

Bu arada BM Sözcülüğü de Genel Sekreter Ban Ki-mun'un konuyla ilgili yazılı bir açıklama yaptığını duyurdu. Ban açıklamasında, Konseyin tarihi bir karar aldığını belirterek, 1973 sayılı kararın hükümlerinin derhal uygulanmasını beklediğini, bu kapsamda sorumluluklarını yerine getirmeye hazır olduğunu vurguladı. Diplomatik çabalarının devam edeceğini ifade eden Ban, Libya'da derhal ateşkes ilan edilmesi gerektiğini de yineledi.

03.17: CNN'E GÖRE KADDAFİ TAKTİK DEĞİSTİRDİ, BİNGAZİ'YE SALDIRMAYACAK

Libya lideri Muammer Kaddafi'nin, BM Güvenlik Konseyi'nin Libya'da sivilleri koruma amacıyla kabul ettiği karar tasarısının ardından taktik değiştirdiği, insani nedenlerden dolayı artık Bingazi'ye saldırmaktan vazgeçtiği iddia edildi.

Libya'nın başkenti Trablus'ta görevli CNN muhabiri Nic Robertson, yaptığı açıklamada, "Kaddafi'nin oğullarından Seyfülislam telefon etti, Kaddafi rejiminin Bingazi ile ilgili taktik değiştirdiğini ve Kaddafi'ye bağlı birliklerin Bingazi'ye saldırmayıp kentin etrafında mevzileneceğini bildirdi" dedi.

Robertson açıklamasında, "Seyfülislam taktik değişikliğinin nedeninin 'insani' olduğunu belirtti, amacın Kaddafi birliklerinin kentte sıkışmış olan ve olup bitecek olanlardan korkan insanların şehirden tahliyesine yardım etmek olduğunu söyledi" diye konuştu.

Seyfülislam'ın sözlerini aktaran Robertson, "Kaddafi'ye bağlı güçler kentin dışında mevzilenecek ve Libya hükümeti kente sadece polis ve terörle mücadele timlerini gönderecek, bunlar da muhalifleri silahsızlandıracak" ifadelerini kullandı.

Robertson, Seyfülislam'ın kendisini BM Güvenlik Konseyi'nin karar tasarısını oylamadan önce aradığını bildirdi.

''ATEŞKESE HAZIRIZ''

Libya Dışişleri Bakan Yardımcısı Halid Kaym ise Libya hükümetinin ateşkes ilan etmeye hazır olduğunu açıkladı.

Kaym, Trablus'ta düzenlediği bir basın toplantısında, "Ateşkese hazırız ama ateşkesi uygulamaya koymak için belirli bir muhatapla görüşmek istiyoruz" dedi.

Libyalı yetkililerin BM'nin Libya temsilcisi Ürdünlü Abdül İlah Katip ile görüştüğünü ifade eden Kaym, "Kendisine ateşkesin uygulanması konusunda meşru sorular yöneltik" diye konuştu.

BM Güvenlik Konseyi, Libya'da sivilleri koruma amacıyla uçuşa yasak bölge oluşturulmasına yetki veren, Libya'da derhal ateşkes sağlanması çağrısında bulunan ve rejime yönelik yaptırımların daha da sıkılaştırılmasını ve genişletilmesini, hatta gerekirse Libya lideri Muammer Kaddafi'ye bağlı askeri birliklere karşı güç kullanılmasını öngören karar tasarısını kabul etti.

02.57: LİBYA'DAN BM KARARINA TEPKİ: "KARAR, ÜLKENİN ULUSAL BİRLİĞİNİ HEDEF ALIYOR"

Libya rejimi, BM Güvenlik Konseyi'nin Libya'da sivilleri koruma amacıyla kabul ettiği karar tasarısını eleştirdi, bu karar tasarısının, Libya'nın "ulusal birliğini hedef aldığını" ve "Libyalıları birbirlerini öldürmeye teşvik eden" bir tasarı olduğunu savundu.

Libya Dışişleri Bakan Yardımcısı Halid Kaym, AFP'ye yaptığı açıklamada, karar tasarısının uluslararası toplumun "saldırgan tutumunu ifade ettiğini" ve "Libya'nın ulusal birliğini ve istikrarını hedef aldığını" söyledi.

Kaym, komplo olarak nitelediği karar tasarısının, "Fransa, İngiltere ve ABD gibi ülkelerin Libya'yı bölmeyi amaçlayan bir isteği yansıttığını" iddia etti.

02.02: BM GÜVENLİK KONSEYİ, LİBYA'DA UÇUŞA YASAK BÖLGE OLUŞTURULMASINA YETKİ VEREN KARAR TASARISINI KABUL ETTİ

BM Güvenlik Konseyi, Libya'da sivilleri koruma amacıyla uçuşa yasak bölge oluşturulmasına yetki veren, Libya'da derhal ateşkes sağlanması çağrısında bulunan ve rejime yönelik yaptırımların daha da sıkılaştırılmasını ve genişletilmesini, hatta gerekirse Libya lideri Muammer Kaddafi'ye bağlı askeri birliklere karşı güç kullanılmasını öngören karar tasarısını kabul etti.

BM Güvenlik Konseyi, Libya'da sivilleri koruma amacıyla uçuşa yasak bölge oluşturulmasına yetki veren, Libya'da derhal ateşkes sağlanması çağrısında bulunan ve rejime yönelik yaptırımların daha da sıkılaştırılmasını ve genişletilmesini öngören karar tasarısını kabul etti.

15 üyeli Güvenlik Konseyi, İngiltere, Fransa ve Lübnan tarafından hazırlanan karar tasarısını, 10 üyenin ''evet'' ve 5 üyenin ''çekimser'' oylarıyla kabul etti. Karar tasarısına, Konsey'in daimi üyelerinden Rusya ve Çin ile birlikte geçici üyeler Almanya, Hindistan ve Brezilya çekimser oy verdi.

Konsey'in dönem başkanı Çin'in başkanlık ettiği toplantıya, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'un New York dışında olması nedeniyle yardımcısı Asha-Rose Migiro katıldı. Toplantıda Fransa'yı da Fransız Dışişleri Bakanı Alain Juppe temsil etti. Juppe, oylamanın öncesinde yaptığı konuşmada, Libya'da zamanın çok az kaldığını, geçen her saatinin Libya'daki sivillerin aleyhine işlediğini belirterek, Konsey'den karar tasarısını kabul etmesini istedi.


-KARARIN İÇERİĞİ-

Kararda, Libyalı yetkililerin Konsey'in 26 Şubat'ta aldığı 1970 sayılı karara uymamasından üzüntü duyduğu, Libya'daki durumun, uluslararası barış ve güvenliğe karşı bir tehdit olduğu vurgulanıyor ve BM Ana Sözleşmesinin (BM Şartı) 7. Bölümü çerçevesinde hareket edildiği bildiriliyor.

Libya'nın egemenliğine, bağımsızlığına, toprak bütünlüğüne ve ulusal birliğine saygı duyulduğu ifade edilen Konsey kararında, Libya'da derhal bir ateşkesin sağlanması, şiddetin ve sivillere yönelik tüm saldırıların sona erdirilmesi talep ediliyor. Kararda, Libyalı yetkililerden, uluslararası hukuk kapsamındaki tüm yükümlülüklerini yerine getirmeleri, sivilleri korumak için tüm gerekli önlemleri almaları ve insani yardımın hızlı ve engelsiz bir şekilde ülkeye ulaşmasını sağlamaları isteniyor.

Kararın ''sivillerin korunması'' bölümünde, ''BM'ye üye tüm ülkelere, BM Genel Sekreteri ile işbirliği halinde olmak kaydıyla Bingazi'de yaşayan siviller dahil Libya'da saldırı tehdidi altında olan sivilleri korumak üzere, Libya'nın hiçbir yerinde, herhangi şekilde bir yabancı işgalci güç oluşturmadan, gerekli tüm önlemleri almaları yetkisi'' veriliyor. Bu kapsamda Arap Birliği'nin oynayacağı önemli rolün altını çizen kararda, Arap Birliği ülkelerinin yukarıda belirtilen yetki kullanımında diğer üye ülkelerle işbirliği yapmaları da talep ediliyor.

Kararın ''uçuşa yasak bölge oluşturulması'' bölümünde, Libya hava sahasında, insani yardım amaçlı ve yabancı devletlerin vatandaşlarının ülkeden tahliye edilmesi amacıyla yapılan uçuşlar dışındaki tüm uçuşların yasaklanması isteniyor. Bu kapsamda karar, BM'ye üye ülkelere, BM Genel Sekreteri ve Arap Birliği Genel Sekreteri'ne haber vermeleri kaydıyla ve onlarla eşgüdüm halinde, uçuşa yasak bölgenin uygulanmasını sağlama amacıyla kendi başlarına ya da bölgesel kuruluşlar ve düzenlemeler çerçevesinde hareket ederek gerekli tüm önlemleri alma yetkisi de veriyor.

Kararın ''silah ambargosunun uygulanması'' bölümünde Konsey'in 26 Şubat'ta aldığı ve Libya'ya yaptırımlar getiren 1970 sayılı kararının 11. paragrafının şu şekilde değiştirildiği belirtiliyor:

'' Konsey, özellikle bölge ülkeleri olmak üzere BM'ye üye tüm ülkeleri, Libya'ya yönelik silah ambargosunun sıkı bir şekilde uygulanması amacıyla limanlar ve havaalanları da dahil olmak üzere kendi topraklarında, açık denizlerde Libya'ya giden ve Libya'dan gelen gemileri ve uçakları, bu araçların silah, mühimmat ya da silahlı paralı asker taşıdıklarına dair haber edinmeleri durumunda denetlemeye çağırmakta ve üye ülkelere bu denetimi yapmak için gerekli önlemleri alma yetkisi vermektedir.'' Bu kapsamda karar, üye ülkelerden, BM Genel Sekreterini ve BM Güvenlik Konseyi'nin kurduğu Yaptırım Komitesini bilgilendirmelerini de öngörüyor. Kararda, Libya'ya hala yabancı paralı asker gönderilmesinden de üzüntü duyulduğu ifade edilerek tüm üye ülkelerden, bu tür paralı askerlerin Libya'ya gönderilmesini önlemeleri isteniyor.

Kararın ''uçuşlara yasak getirilmesi'' bölümünde, BM'ye üye ülkelerin, Libya'ya ait tüm uçakların (ticari uçaklar dahil), bu uçaklarda yasaklanan herhangi bir kargonun bulunduğu yönünde elde bilgi olması durumunda ya da uçaklar önceden BM Yaptırım Komitesinden izin almamışsa, kendi sahalarından kalkmalarına, inmelerine ya da havasahaları üzerinde uçmalarına izin vermemeleri de yer alıyor.

-YAPTIRIMLARIN SIKILAŞTIRILMASI VE GENİŞLETİLMESİ-

Kararda, Kaddafi ve yakın çevresine getirilen mal varlığının dondurulmasına yönelik yaptırımlar hem genişletilip, hem daha da sıkılaştırılırken, bu dondurulan malvarlıklarının daha sonra Libya halkının yararına kullanılabileceği yönünde bir ifade de yer alıyor. Ayrıca Libya ile iş yapan vatandaşları olan ülkelerden de dikkatli davranmaları isteniyor.

Bu kapsamda kararın ekinde, mal varlığının dondurulması ve seyahat yasağı getirilmesi öngörülen yeni Libyalı kişi ve kurumların listesi de yer alıyor. Buna göre, Libya'nın Çad Büyükelçisi Kuren Salih Kuren El Kaddafi'ye ve Güney Libya'da bulunan Ghat kentinin valisi Albay Amid Huseyin El Kuni'ye seyahat yasağı getiriliyor.

Ayrıca yine kararın ekinde bulunan Libya Ulusal Petrol Şirketi ve Libya Merkez Bankası'nın da Kaddafi ile olan bağlantıları nedeniyle malvarlıklarının dondurulması öngörülüyor.

Listede Libya Ulusal Petrol Şirketi ve Libya Merkez Bankası dışında, ''kurum'' olarak Libya Yatırım Kurumu, Libya Dış Bankası (Libyan Foreign Bank) ve Libya Afrika Yatırım Portföyü de bulunuyor ve bu kurumların da malvarlıkları yine Kaddafi'nin kontrolünde olmaları nedeniyle donduruluyor.

Kişi olarak da Libya Dış Güvenlik Örgütü Başkanı Abu Zayd Umar Dorda, Savunma Bakanı Tümgeneral Abu Bakr Yunis Jabir, Altyapı Hizmetleri Sekreteri Matuk Muhammed Matuk, Kaddafi'nin oğulları Muhammed Muammer Kaddafi, Saif El-Arab Kaddafi ve yine Kaddafi'nin oğlu (Özel Kuvvetler Komutanı) Saadi Kaddafi ile Askeri İstihbarat Başkanı Albay Abdullah El-Senusi olmak üzere 7 kişinin daha malvarlıkları donduruluyor.

Kararda, BM Genel Sekreterinden, daha önce alınan 1970 sayılı kararla oluşturulan Yaptırım Komitesinden farklı olarak, 1 yıllık süreyle görev yapacak bir uzmanlar grubu oluşturması da isteniyor. Komite ve uzmanlar grubu, bu kararın uygulanmasını takip ederek rapor hazırlayacaklar.