BDP'lileri korkutacak haber

Türkiye dokunulmazlıkları tartışırken Avrupa'daki uygulama gündeme geldi.

İngiltere, Hollanda ve Avusturalya'da kürsü haricinde dokunulmazlık yok. Fransa ve Belçika'da izin sözkonusu. Almanya?da ise Meclis?in onayı olmadan cezai takibat mümkün değil.

Başbakan Tayyip Erdoğan'ın dokunulmazlıkların kaldırılması konusunda yaptığı açıklamalar ülke gündemine oturdu. Türkiye, milletvekillerine dokunulmazlığın kaldırılmasını tartışırken gelişmiş ülkelerde bu konunun aşıldığı ortaya çıktı. İngiltere, Hollanda ve Avustralya'da milletvekillerinin kürsü haricinde dokunulmazlık hakkı bulunmazken, Fransa ve Belçika özel izinle yargılayabiliyor. Almanya ise hiçbir koşulda yargılama yapılmasına izin vermiyor.

İNGİLTERE: MAHKEMEYE HAKARET TUTUKLANMA SEBEBİ

Yazılı bir anayasası bulunmayan İngiltere'de geleneksel olarak yasama dokunulmazlığı medeni ve hukuki alanda kabul ediliyor. Milletvekili olmadan 40 gün önceki ve görevi bittikten 40 gün sonrasını kapsıyor. Mahkemeye hakaret suçundan bir milletvekili hakkında tutuklanma kararı verilebiliyor. İngiltere'de hiçbir zaman ceza davalarından dolayı milletvekillerinin tutuklanamayacağı fikri kabul edilmiyor. Bir milletvekili suç işlerse herkes gibi tutuklanabiliyor.

ALMANYA: İZİNSİZ TAKİBAT YOK

1949 Anayasası yasama dokunulmazlığını kabul ediyor. Alman Meclisi (Bundestag) üyeleri Bundestag'ın izni olmaksızın, cezayı gerektiren bir fiilden dolayı cezai takibata uğrayamıyor. Ancak suçüstü halinde veya ertesi gün yakalanmış olması durumunda Meclis üyeleri yasama dokunulmazlığından yararlanamıyor. Yasama dokunulmazlığı milletvekilinin seçilmesinden görev süresinin sonuna kadar işliyor ve seçimden önce başlatılmış soruşturmaları da kapsıyor. Milletvekilleri ile ilgili dokunulmazlıkların kaldırılmasına Meclis karar veriyor, dokunulmazlığı kaldırılan parlamenter Anayasa Mahkemesi'ne itiraz edebiliyor.

FRANSA: 1995'TE KALDIRILDI

Ağır veya orta ağır cezalık suçlar durumunda hiçbir milletvekili Meclis'in Başkanlık Divanı'nın izni olmadıkça tutuklanamıyor veya hakkında diğer hürriyeti sınırlandırıcı veya mahrum edici bir tedbir uygulanamıyor. Ancak 1995 yılında yapılan bir değişiklikle parlamenter hakkında soruşturma açılabilmesi, evinde arama yapılabilmesi ve yargılanabilmesinin önündeki engeller kaldırıldı.

HOLLANDA: DOKUNULMAZLIK KABUL EDİLMİYOR

Yalnızca yasama sorumsuzluğu da denilebilecek kürsü dokunulmazlığını kabul ederken yasama dokunulmazlığını anayasal olarak kabul etmiyor. Yalnızca bir milletvekilinin tutuklanması ve buna benzer tedbirlerin uygulanması durumunda Meclis çalışmalarına katılımı sağlanabiliyor.

İRLANDA: CEZALAR AFFEDİLMİYOR

İki meclisli parlamentosunun her iki meclisi üyelerine de yalnızca hukuki alanlarda dokunulmazlık sağlıyor. Ancak, cürüm, asayişi bozma ve ihanet suçları hariç olmak üzere milletvekillerinin parlamentoya gelip giderken veya seçim bölgelerinde tutuklanmama imtiyazları bulunuyor. Hukuki suçlar hariç, suçlarından dolayı tutuklanabiliyor ve yargılanabiliyorlar.

AVUSTRALYA: CEZA ALANINDA KORUMUYOR

Yasama dokunulmazlığı cezai alanda değil, hukuki alanda milletvekillerine bir koruma sağlıyor. Hukuki davalarda milletvekilleri gözaltına alınamıyor veya tutuklanamıyor, tanıklığa çağrılamıyor. Ancak cezai davalarda yasama dokunulmazlığı bir milletvekilinin soruşturma veya yargılamadan kurtaramıyor.

AVUSTURYA: SİYASİ FAALİYETE GÖRE

Milli Meclis (Nationalrat) üyeleri, suçüstü hali hariç tutuklanamıyor. Ancak Meclis üyesinin işlediği suç milletvekilinin siyasi faaliyetleriyle açıkça bağlantısının bulunmadığı tespit edilirse o zaman Milli Meclis'in izni aranmaksızın cezai takibat yapılabiliyor.

BELÇİKA: MECLİS ONAYI ŞART

Parlamento üyeleri meclisin izni olmadıkça, bir mahkeme veya divan önüne gönderilemiyor veya tutuklanamıyor. Suçüstü hali hariç bir milletvekili ile ilgili tutuklanma tedbiri uygulanmasına İstinaf Mahkemesi Birinci Başkanı karar veriyor. Milletvekilinin evinde arama ve el koyma işlemleri Meclis Başkanı veya onun görevlendirileceği bir üyenin nezaretinde yapılıyor.

DANİMARKA: EVİ ARANABİLİYOR

Hiçbir Meclis üyesi suçüstü hali hariç olmak üzere Parlamento'nun izni olmaksızın soruşturulamıyor. Hem hukuki hem de cezai alanları kapsayan yasama dokunulmazlığı, milletvekillerinin ev veya işyerlerindeki aramalarda güvence sağlamıyor.

FİNLANDİYA: 6 AY HAPİS CEZASI SINIRI

Anayasa'da "Bir milletvekili görevlerini yerine getirmekten engellenemez" hükmü yer alıyor. Bir milletvekili parlamentoda kullanılan oyların altıda beşiyle alınmış bir kararla izin verilmedikçe mahkeme önüne çıkartılamıyor. Bir parlamenterin gözaltına alınması veya tutuklanması durumunda hemen Meclis Başkanına bildiriliyor. En az 6 ay hapis cezasıyla cezalandırılan bir suçu işlediğine ilişkin kesin sebepler yoksa bir milletvekili dava başlamadan önce Meclis'in onayı olmadan tutuklanamıyor.

BUGÜN GAZETESİ