Ayhan Sümerli, Şevket Sabancı'nın zarar ettiği için elden çıkardığı organik gıda markası City Farm'ı alarak sektör lideri yaptı.

Sümerli, "Türkiye'de organik gıda pazarı 400 milyon lira. Bu Pazarda hızlı bir büyüm var. Türkiye, bölgesinde ve dünyada organik tarımda çok önemli bir üs olabilir" dedi

İş hayatında bir gelenek vardır. Ya patron olursunuz, ya da profesyonel çalışırsınız. Ayhan Sümerli için hiç böyle olmadı. O hem bir profesyonel yöneticiliğin en üst kariyer basamaklarını çıktı, hem de bunu yaparken kendi işini kurarak patronluğa soyundu.

Seçtiği alanlarda da sıra dışı davrandı. Robert Kolej, ardından da Boğaziçi Üniversitesi Makine Mühendisliği'nden mezun oldu. Önce, mesleği gereği " makine"ye odaklandı. Uluslararası dev Unilever firmasında işe başladı. Oradan ayrılınca kendi alanında danışmanlık şirketi kurdu. Büyük patronlarla çalışırken gelen teklifleri değerlendirdi. Kazandığı paralar, bir gün ona çok lazım oldu.

Büyük gelecek var

Gıda sektörüne nişasta ile girdi, Murat Ülker'in bazı gıda şirketlerinin genel müdürlüğünü yaptı. Şevket Sabancı ve ailesinin sahibi olduğu Esas Holding'de Gıda Grubu Başkanı iken ayağına gelen en önemli fırsatı yakaladı. Gıdanın en sofistike, en trendi alanı "organik gıda"ya uzanıverdi Sümerli, eşi Sevgi Hanım ve oğlu Cem'le birlikte varlarını yoklarını satıp Sabancı'ların elinde olan City Farm organik gıda markasını satın aldı. Firma, bugün sektörün lideri oldu.

Şirketini kurdu sonra askıya aldı

Ayhan Bey, siz sürekli profesyonel yöneticilikle patronluk arasında koşturmuşsunuz. Neden, birini seçmediniz?
Tesadüfler ve makine ile gıdaya olan ilgim nedeniyle işler öyle gelişti. Uniliever'de 16 yılım geçti. Makine mühendisi olarak fabrikaların bakım ve onarımında işe başladım. Ayrılırken satış direktörüydüm. Başka bir iş düşünmeden kendi işimi, As Mühendislik-Müşavirlik ve Sanayi Dış Ticaret şirketini kurdum ve aile şirketlerine danışmanlık hizmeti vermeye başladım.

Murat Ülker'le neler yaptınız?

Benckiser'e teknik direktörlük yaparken, Genel Müdürlük Yardımcılığı teklifi geldi. 1999'da Avrupa'nın en büyük nişasta şirketi Cerastar ile Yıldız Holding'in (Ülker Grubu) ortaklığı olan Pendik Nişasta ve Besler'in Genel Müdürlüğü teklifi geldi. Bu kez gıdaya geçtim. İki yıl sonra patron Murat Ülker "Sen, aynı zamanda Besler'in (Bizim Gıda) Genel Müdürlüğü'nü de yaparsın" dedi. 4.5 sene 2 firmanın yönetimini birlikte götürdüm. 2005'in sonunda kendi işimi yapmak için Murat Bey'den izin istedim Bu kez Unilever'in Pastacılık ve Yağları'nın 'exclusive' ihracat işlerini verdiler.

Şevket Sabancı ile yolunuz nasıl birleşti?

Unilever'in işlerini yaparken, 2008 içinde Şevket Sabancı'nın sahibi olduğu Esas Holding'den teklif aldım. Sabancı, Esas Holding'in Gıda Grubu Başkanlığı'nı bana verdi. Mevcut şirketlerin hiçbirisi Şevket Bey'in kurduğu şirketler değildi. Bir şekilde satın alınmış ve bir çatı altında toplanmıştı. Biz bunları büyütmekten ziyade rasyonel çalıştırmak istedik.

Ali Sabancı istemedi

Sabancı, daha sonra neden gıdadan çıktı?

Şevket Bey'in kızı Emine Kamışlı ile Ali Sabancı daha ziyade onlar günümüze uygun işlerle ilgileniyordu. Havacılık, eğlence sektörü, menkul kıymetler gibi alanlara önem veriyorlardı. 2009'un sonunda alınan bu kararla, gıda grubundaki işler tasfiye edildi. City Farm yani Organik Yaşam yani Orya AŞ de grubun en önemli şirketlerinden birisiydi. Şevket Sabancı ile aile bireylerine, "Bu şirketi satarsanız eğer yardımcı da olursanız ben alırım" dedim. Kabul ettiler ve satın aldım. Hayran olduğum gıdada patronluğun yolu böyle açıldı.

Gıda kutsal bir iş ailenin varlığını yatırdık

City Farm'ı neden bu kadar istediniz?

Bu şirket için o güne kadarki bütün birikimlerimi, malımı mülkümü ne varsa sattık. Eşim Sevgi Hanım da takılarını verdi. 2010'un Haziran aydında da yüzde 100'ünü devir aldım. Önemli bir para verdim. 10 yıldan beri arka arkaya zarar eden bir şirketti. Şu anda durum başa baş gidiyor. Bu alana iyi anladığımı zannettiğim ve gıdanın çok kutsal bir iş olduğuna inandım için girdim.

Gıdanın kutsal iş olması yeterli mi?

ABD, İngiltere, Fransa ve Almanya gibi gelişmiş ülkelerde organik gıdanın nerelere geldiğini görüyoruz. Türkiye, Avrupa'yı özellikle birkaç yıl gecikmeyle takip ediyor. Dedim ki, Avrupa'da yıldız olan bu iş, Türkiye'de de olacak. Ayrıca City Farm da gerçekten iyi bir marka. En büyük desteğim oğlum Cem oldu.

Pazarın büyüklüğü 400 milyon lira

Organik gıdada hangi boyutta bir pazar var?

Toplam gıda pazarının toplam yüzde 1'i organikten oluşuyor. Türkiye'nin toplam gıda pazarı, ileri işlenmiş ürünler hariç yaklaşık 40 milyar lira. Yani 400 milyon liralık bir pazarda çalışıyoruz. Bununda büyük miktarı ihraç ediliyor. Bu itibarla bizim iç pazarda da çok hızlı bir büyüme var. Türkiye, bölgesinde ve dünyada organik tarımda çok önemli bir üs olabilir.

Şu anda her ürün bulunabiliyor mu?

Biz tüketiciye, organik her ürünü sunuyoruz. Neyimiz yok dersek; bisküvi, ketçap benzeri ürünler eksik. Bunlar da olabilir ama şu anda olan Şeker Kanunu, organik şeker dahi olsa bunun bir ön müsaade ile getirilmesini öngörüyor.

Daha çok neler üretiliyor?

İlk madde dediğimiz ürünlerde çok zenginiz. Organik un, pirinç, bakliyat, sebze ve meyveyi, organik meyve suyunu ihraç ediyoruz. Türkiye, organik nar konsantresinin dünya şampiyonu. Organik elma konstantresinde de dünya ikincisiyiz.

Avrupa'nın ilk organik restoranını açtık

Şirkete bugüne kadar neler eklediniz?

Aldığımızda şirket küçüktü ve kabuğuna çekilmişti. Sadece meyve suyu, bakliyat, kuru meyve ve kuru yemişler vardı. Bunu çeşitlendirmemiz lazım dedik. Özellikle sofraya her gün çıkması gereken ürünlere yöneldik. Yumurtaya girdik, peynir yaptık, organik eti getirdik.

Hedefimiz 12 mağaza

Şirketteki esas göreviniz ne?

Ben ürünün tedarikiyle, Cem ise daha çok mağazalarla uğraşır. Diğer ekipler ise satışla uğraşır. Şu anda yaş ortalaması 29 olan toplam 75 kişiyiz. Yönetimimiz ve depomuz Ayazağa'da bulunuyor. Tek mağazadan 18 ayda 7 mağazaya ulaştık. Hedefimiz 12 mağazaya çıkmak. Bağdat Caddesi'ndeki mağazamızın altına Cem'in fikriyle 'organik restoran' açtık. Bu bir ilkti. Hatta, hatta Avrupa'da da bir ilk sanıyorum. Yemek menüsü yüzde 100 organik ürünlerle hazırlanıyor. İnsanlar, yemek yiyebildiği gibi mağazada da alışverişlerini yapabiliyor. Biz ayrıca ürünlerimizi de Metro, CarrefourSA ve Migros gibi süper marketlerde de satıyoruz.

Organik meyve bulamayan mama firmasına yardımcı olmak istedik, cevap alamadık

Organik ürünleri hangi bölgelerden alıyorsunuz?

Türkiye'nin her bölgesinden getiriyoruz. Herhangi bir sıkıntı yok. Bir bebek mama firmasının yöneticisi, yeterince organik meyve olmadığı için ithalat yaptığını söylüyor.

Neden bulamıyor?

O yöneticinin söylediklerini medyadan ben de okudum. Ben aynı zamanda Organik Ürün Üreticileri Derneği ORGÜDER'in de başkanı olduğum için çok ilgilendim. Haber yolladım. Bu ülkenin organik ürün ve meyve ihracatına bakılsın, gerçek görülür. Genel müdür olan hanımefendiye,, "Biz size yardımcı olalım, hatta hiçbir ücret almadan da ürün bulalım" dedim. Herhangi bir cevap vermedi. Ama işin takipçisiyim.

Kanser olma riskini düşürüyor

Organik ürün yersek kanser olmaz mıyız?

Organikte zehirli toksikolojik madde olmaz. Bu da sizin kanser olma riskinizi ciddi oranda düşürür.

Şeker hastalarının sayısı hızla artıyor. Organik gıdalar, şekeri önler mi?

O biraz da beslenmeyle alakalı ve obeziteyle de ilgisi var. Organik beslenenlerin obez olmadığı söyleniyor. Obezitenin birinci sebebi yanlış beslenme, belli gıda maddelerini aşırı derecede tüketme ve bağımlılık. Buna dikkat edilirse ve organik yenilirse obez olmaktan kurtulunur.

Ayhan Sümerli, Nişasta Glukoz Üreticileri Derneği'nde (NGO) 7 yıl başkanlık yaptı. Bunun yanında Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği başkanlığını da yürüttü. MÜMSAD'ın yönetim kurulu üyeliği, Türkiye Gıda Dernekleri Federasyonu Başkanlığından sonra şu anda organik gıda pazarının lideri olarak meslek örgütü ORGÜDER'in başkanlığı da onda bulunuyor.

HABER: PERİHAN ÇAKIROĞLU-BUGÜN GAZETESİ