Avrupa yatakta Türkiye atakta

Türkiye, Avrupa?daki fırtınaya rağmen kredi notunu artırmayı başardı. Not artışıyla birlikte Türkiye, 2013?e büyük yabancı sermaye beklentisiyle giriyor.

YURTDIŞINDA olumsuz rüzgarların estiği, zaman zaman da fırtınaya dönüştüğü bir yıl daha geride kaldı. Arap Baharı?ndan Euro krizine, İran geriliminden Suriye?deki kargaşaya uzanan zorlu bir yılda daha Türkiye, ekonomisiyle yine ?yılın kazananı? unvanını elde etmeyi başardı. Küresel piyasalar açısından 2012 yılında, kredi derecelendirme kuruluşlarının Avrupa ülkelerinin ülke notlarını düşürmesi yılın öne çıkan olayları arasında ilk sırada yer aldı. Ayrıca yılın öne çıkan olayları arasında bir türlü bitmeyen Yunanistan krizi de vardı. Dışarıda bu gelişmeler olurken, kötü havayı gören Türkiye 2012?de, cari açığın ilacı olacak adımlar attı. ?Gaz-fren? tartışmalarına da neden bu önlemler sayesinde Türkiye ekonomide ?yumuşak iniş? yaşadı. Bunun sonucunda da Türkiye?nin kredi notuna yıllardır konan ?ipotek? kalktı. Dünyada, özellikle de Avrupa?da bir çok ülkenin notu düşerken kredi notumuz 18 yıl aradan sonra sınıf atlayarak ?yatırım yapılabilir? seviye olan BBB?ye çıktı. Yıllardır cari açık ve enflasyonu gerekçe göstererek ipotek konulan notumuzdaki yükseliş, 2013?e dönük umutları da artırdı. Beklentiler şimdi Fitch?in ardından diğer uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarının da not artırımına gitmesi yönünde. Bu kuruluşlardan da 2013?te benzer adım gelirse Türkiye, önümüzdeki yıl da makro veriler açısından dünyayı kıskandırmaya ve gündemde olmaya devam edecek.

Not artışında asıl ?hasat? yeni yılda

FITCH?IN not artışı, yılın son çeyreğinde özellikle faizlerde düşüş yönünde etkisini gösterdi. Faizler yüzde 6?nın altına kadar indi. Ancak not artışının asıl etkisi yeni yılda hissedilecek. Yeni yılda Türkiye, bu not ile orta ve uzun vadeli uluslararası tasarrufları Türkiye?ye çekebilecek. Kısa vadeli fonlara bağımlılığımız daha da azalacak. Özellikle diğer kredi derecelendirme kuruluşlarından da not artırımı adımı gelirse, Türkiye?nin yabancı yatırımcı çekme hedefi daha da yükselecek. Yeni Teşvik Sistemi, Mütekabiliyet Yasası ve kentsel dönüşüm gibi çeşitli düzenlemeleri hayata geçiren Türkiye?nin 2012?de attığı bu adımlar da yabancı yatırımcıların ilgisini Türkiye?ye yöneltmiş durumda. Özellikle yeni teşvik sisteminin devreye girmesiyle ortaya çıkan rakamlar da bunu gösteriyor. Haziranda yürürlüğe giren yeni teşvik sistemiyle kasım sonuna kadar 23.6 milyar liralık yeni yatırım için teşvik alındı. Yeni yatırımlar arasında büyük yabancı grupların olması da dikkat çekiyor. Yeni yıl umutlarla giren Türkiye?ye yabancı ilgisinin 2013?te katlanması bekleniyor.

Serumla hayatta kaldılar

Birçok ülkenin komaya girdiği Avrupa?da Yunanistan yine gündemden düşmedi. Düşen tek şey ise notlar oldu.

2012, Avrupa?dan sürekli olumsuz haberlerin geldiği bir yıldı. Bitkisel hayata giren hasta gibi birçok ülke 2012?de serumla idare etti. Bu ülkelerin başında gelen Yunanistan, Troyka?dan aldığı 200 milyar dolar Euro?yu bulan mali yardımın dışında 2 kez de ?tıraş? tabir edilen borç silme operasyonu ile gündemden düşmedi.

Dönem başkanı da iflas etti

Yunanistan?ın durumu AB?nin dönem başkanı olan Rum Kesimi?ni de iflasa sürükledi. Piyasalar açısından 2012 yılında, kredi derecelendirme kuruluşlarının Avrupa ülkelerinin ülke notlarını düşürmesi ise yılın öne çıkan olayları arasında ilk sırada yer aldı. 2012?nin hemen başında Euro Bölgesi?nde Standart & Poor?s (S&P) 9, Fitch ise 5 ülkenin notunu düşürdü. S&P ve Fitch?in bu kararını, şubat ayında Moody?s?in Euro Bölgesi?ndeki 6 ülkenin notunu düşürmesi izledi. Yine 2012?de Moody?s, Fransa?nın ?Aaa? olan kredi notunu bir kademe düşürerek ?Aa1?e çekti. Fitch ise Arjantin?in uzun vadeli kredi notunu 5 kademe birden düşürerek B?den CC?ye indirdi. Yılın sonuna gelindiğinde ise ABD?de ?mali uçurum? olarak nitelenen yeni vergi düzenlemeleri, piyasalara yön veren başlıca faktörlerden biri oldu. Tartışmaları ise Moody?s?in uyarısı ateşledi. Mood?s ?anlaşma sağlanamazsa not düşer? uyarısında bulunurken yaşanan tartışmalar ABD Başkanı Barack Obama da katıldı. Obama yılbaşına girerken tarafları toplayarak ?Ya öneri getirin, ya benimkini oylayın? resti çekti.

OCAK 2012-İran?a ambargo kararı alındı

-1 OCAK İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Başkanlığı?na Dr. Mustafa İbrahim Turhan atandı.

-6 OCAK Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, Merkez Bankası?nın 2012 yılında Türk Lirası?nın değer kazanmasına izin vereceğini açıkladı.

-10 OCAK İstanbul Boğazı?na 3. köprü yapımını da içeren Kuzey Marmara Otoyolu ihalesine teklif gelmedi ve ihale iptal edildi.

-13 OCAK Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard&Poor?s, Euro Bölgesi?ne üye 9 ülkenin uzun vadeli kredi notunu bir ya da iki basamak düşürdü. Fransa, Avusturya, İtalya, İspanya, Portekiz, Kıbrıs Rum Kesimi, Malta, Slovakya ve Slovenya?nın kredi notları indirimden etkilenirken, Almanya ?AAA? olan kredi notunu korudu. Standard and Poor?s, Fransa?nın kredi notunu ise AAA?dan AA+?ya indirdi.

-19 OCAK Ümit Boyner, TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanlığı?na yeniden seçildi.

-22 OCAK Yeni Anayasa çalışmalarına katkı vermek amacıyla Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) öncülüğünde 13 çatı sivil toplum kuruluşu ?Anayasa Platformu? oluşturdu. Söz konusu platformun ?Türkiye Konuşuyor? başlığıyla düzenlediği bölge toplantılarının ilki Konya?da gerçekleştirildi.

-23 OCAK Avrupa Birliği ülkeleri, nükleer programı ile ilgili uzlaşmazlığı sebebiyle İran?a kademeli bir petrol ambargosuyla, nükleer programının finansmanının engellenmesi için İran Merkez Bankası?na yaptırım uygulanması konusunda anlaştı.

-25 OCAK ABD?li teknoloji şirketi Apple, Exxon Mobil?i geçerek dünyanın piyasa değeri en yüksek şirketi oldu. Şirketin piyasa değeri, 418.89 milyar dolara ulaştı.

-27 OCAK Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, İtalya, İspanya, Belçika, Slovenya ve Güney Kıbrıs?ın kredi notlarını düşürdü, İrlanda?nın not görünümünü negatife çevirdi.

- 31 OCAK Çek Kanunu?nda değişiklik yapan tasarı yasalaştı. Kanunla, karşılıksız çekte adli para cezası ödenmediği için uygulanan hapis cezasının, idari nitelikte yaptırıma dönüştürülmesi kararlaştırıldı.

ŞUBAT 2012-Avrupa?da ekonomik kriz derinleşti

-14 ŞUBAT Moody?s, İtalya, İspanya, Portekiz, Slovakya?nın kredi notlarını düşürdü.

-21 ŞUBAT Euro Bölgesi maliye bakanları Yunanistan?a 2. yardım paketine onay verdi. Anlaşma 130 milyar Euro yardımı kapsıyordu.

-24 ŞUBAT Boyner, YKM?nin yüzde 63 çoğunluk hissesini 190 milyon TL?ye satın aldı.

-28 ŞUBAT Forbes?in ?En Zengin 100 Türk? listesine göre; Türkiye?nin en zengini 3 milyar dolarla Fiba Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hüsnü Özyeğin oldu. Çukurova Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Emin Karamehmet 2.9 milyar dolarla ikinci, Yıldız Holding Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ülker 2.8 milyar dolarla üçüncü oldu.

MART 2012-Yunanistan?a 105 milyarlık saç traşı

-9 MART Borç krizindeki Yunanistan?ın ?saç tıraşı? olarak anılan işlemle bir kalemde 105 milyar Euro turarındaki borcu silindi.

-20 MART ABD yönetimi, İran?dan ham petrol alımlarını önemli ölçüde düşürdükleri gerekçesiyle 10 AB ülkesi ve Japonya?yı yaptırımlardan muaf tutacağını açıkladı. Söz konusu ülkeler arasında Türkiye yer almadı.

-30 MART Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, İran?dan alınan petrolün bir kısmının, Libya?dan alınacak petrolle değiştirilmesine yönelik çalışma başlattıklarını ve bu yönde karar aldıklarını açıkladı.

NİSAN 2012-Türkiye?nin 2011 büyümesi açıklandı

-2 NİSAN TÜİK, Türkiye?nin 2011 yılında yüzde 8.5 büyüdüğünü açıkladı.

-8 NİSAN Başbakan Erdoğan 320 işadamıyla birlikte çeşitli anlaşmalar yapmak üzere Çin?e gitti. İki ülke arasında nükleer enerji alanında işbirliğini içeren niyet mektubu imzalandı.

-13 NİSAN Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, yeni nükleer güç santrali çalışmalarını Japonya, Güney Kore ve Çin ile yürüteceklerini duyurdu.

-19 NİSAN Kamuoyunda 2B olarak adlandırılan orman vasfını yitirmiş Hazine arazilerinin satışını öngören kanun tasarısı, TBMM Genel Kurulu?nda kabul edildi.

-23 NİSAN Türkiye ile Mısır arasında Ro-Ro ve karayolu transit taşımacılığına ilişkin mutabakat zaptı imzalandı.

-26 NİSAN Türkiye Petrolleri Ananim Ortaktaklığı (TPAO) Türkiye ve KKTC?nin aldığı siyasi karar çerçevesinde Gazimağusa?da gaz ve petrol için sondaj çalışmalarına başladı.

-27 NİSAN Türkiye?nin vergi rekortmenleri belirlendi. Semahat Sevim Arsel, tahakkuk ettirilen 33 milyon 622 bin 742 lira vergi ile 2011 yılı vergi rekortmeni oldu. S&P İspanya?nın notunu 2 kademe düşürdü.

-28 NİSAN Nail Olpak, Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği?nin (MÜSİAD) yeni Yönetim Kurulu Başkanı oldu.

MAYIS 2012-Standard&Poor?s?un kararı tepki topladı

-1 MAYIS S&P, Türkiye?nin ?pozitif? olan not görünümünü ?durağan? olarak revize etti.

-3 MAYIS Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, S&P?nin kararıyla ilgili ?Bu karar tamamen ideolojik. İflas edenlerin notu yükselirken bizimkinin düşmesini garipsedim. Bunu Tayyip Erdoğan yemez. Bunun bedelini, ?Ben artık seni kredi kuruluşu olarak tanımıyorum? şeklinde öderler? dedi.

-13 MAYIS Rize-Erzurum karayolunun İkizdere-İspir bölümünde Ovit Dağı?nda yapılacak tünelin temeli atıldı.

-14 MAYIS Hükümet memura 2012 için yüzde 3+3, 2013 için 2+3 zam önerdi. 2012?de yüzde 16, 2013?te yüzde 14 isteyen konfederasyonlar genel greve hazır olduklarını belirtti.

-23 MAYIS Toplu sözleşme görüşmelerinden sonuç alamayan memurlar ülke genelinde 1 günlük iş bırakma eylemi yaptı.

-24 MAYIS Fransız-Belçika ortaklığındaki Dexia?nın zora düşmesiyle satışa çıkarılan Denizbank Rus Sberbank?a satıldı.

-29 MAYIS Kamu Görevlileri Hakem Kurulu, memur maaşlarına 2012 yılı ve 2013 yılında yapılacak zam oranlarını belirledi. Kurul, memur maaşlarına yapılacak zammın 2012 yılı için yüzde 4+4, 2013 yılı için yüzde 3+3 olmasına karar verdi.

HAZİRAN 2012-Türk Ticaret Kanunu yürürlüğe girdi

-5 HAZİRAN Türkiye?de ilk kez düzenlenen Dünya Ekonomi Forumu İstanbul?da yapıldı.
-8 HAZİRAN Denizbank?ı 3.5 milyar dolar bedel karşılığında Rusya?nın en büyük bankası Sberbank resmen satın aldı.
-14 HAZİRAN Moody?s ve Fitch İspanya?nın kredi notunu 3 basamak birden düşürdü.
-18 HAZİRAN Tadilat ve bakım çalışmaları sebebiyle İstanbul?da Fatih Sultan Mehmet Köprüsü?nün 2 şeridi trafiğe kapatıldı.
-19 HAZİRAN Yeni teşvik paketi Resmi Gazete?de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
-20 HAZİRAN TBMM Genel Kurulu?nda, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Tasarısı yasalaştı.
-22 HAZİRAN TMSF Başkanlığı?na Şakir Ercan Gül yeniden atandı. BDDK Başkanlığı?na da Mukim Öztekin getirildi.
-30 HAZİRAN Türk ticari hayatında devrim niteliği taşıyan değişiklikleri içinde barındıran yeni Türk Ticaret Kanunu Resmi Gazete?de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

TEMMUZ 2012-Ekonomik krizden Vatikan da etkilendi

-1 TEMMUZ Avrupa Birliği üyelerinin Ocak ayında kararlaştırdığı İran?a kademeli petrol ambargosu 1 Temmuz tarihinden itibaren tamamen yürürlüğe girdi.
-4 TEMMUZ İsviçre?deki Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi?nde (CERN), Higss bosonu olması muhtemel yeni bir atomaltı parçacığı bulunduğu açıklandı.
-6 TEMMUZ Ekonomik kriz, Vatikan?ı da etkiledi. Hristiyanlığın önemli merkezlerinden Vatikan?ın bütçesi 2011 yılında 14 milyon 890 bin Euro düzeyinde açık verdi.
-11 TEMMUZ Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Kuzey Irak?la petrol ticaretinin başladığını açıkladı.
-20 TEMMUZ Boyner Holding, Benetton Giyim?de bulunan yüzde 50 hissesini, İtalyan Benetton Group Spa?ya devretme kararı aldı.
-23 TEMMUZ Mersin?de inşa edilecek olan Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) projesinin ilk görselleri ortaya çıktı.
-25 TEMMUZ Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, Suriye ile Cilvegözü, Öncüpınar ve Karkamış sınır kapılarından Türk vatandaşlarının ticari ve yolcu olarak Suriye?ye çıkışları ile Suriye plakalı araçların giriş ve çıkış hizmetlerinin durdurulduğunu açıkladı.
-31 TEMMUZ Euro Bölgesi?ndeki işsizlik yüzde 11.2 ile tarihinin en yüksek düzeyine çıktı. Bu rakam ilerleyen aylarda daha da arttı.

AĞUSTOS 2012-Kıdem tazminatı rafa kaldırıldı

-17 AĞUSTOS Sendikaların büyük tepkisini çeken kıdem tazminatını devretme çalışması Başbakan Recep Tayyip Erdoğan?ın talimatıyla durduruldu.
-22 AĞUSTOS Kıbrıslı Türk işadamı Asil Nadir, İngiltere?de Polly Peck şirketinin iflasıyla ilgili yargılandığı davada 13 suçlamanın 10?undan mahkum oldu. Asil Nadir 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

EYLÜL 2012-Ekonomiyi soğutma amacına ulaştı

-10 EYLÜL 2. çeyrekte büyüme hızı yüzde 2.9 ile kriz sonrası en düşük seviyeye indi. Düşüş, bireysel tüketimin yüzde 0.5, yatırımların yüzde 7.4 daralmasından kaynaklandı.
-12 EYLÜL Moody?s, ?mali uçurum? konusunda bir anlaşma sağlanamaması durumunda ABD?nin ?AAA? kredi notunun düşürülebileceği uyarısında bulundu.
-22 EYLÜL 8 aylık bütçe açığı 8.5 milyar TL?yi aşınca içki, tapu, akaryakıt ile otomobil ÖTV?sine zam yapıldı.
-28 EYLÜL Yapılan zamlar sonrası 95 oktan benzinin litre fiyatı 4.82 liraya kadar yükseldi.
-29 EYLÜL Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, kentsel dönüşüm kapsamında 35 ilde 6 bin 500 binayı yıkacaklarını açıkladı.
-30 EYLÜL BOTAŞ, doğalgaz satış fiyatlarının, nihai tüketici fiyatlarına yüzde 9.8 oranında yansıyacak şekilde arttırıldığını bildirdi.

EKİM 2012-İstanbul Park?a yeni işletmeci geldi

-1 EKİM Elektrik fiyatları konutlarda yüzde 9.81, sanayide yüzde 4.03 zamlandı.
-5 EKİM Deprem kuşağındaki Türkiye, riskli yapılarının dönüşümü için tarihi gün yaşadı. Başbakan Erdoğan?ın da katılımıyla birçok ilde 6 bin 500 birim için yıkımlar başladı.
-9 EKİM 2013-2015 dönemini kapsayan OVP açıklandı. OVP?de büyüme tahmini bu yıl için yüzde 3.2?ye çekildi. 2013 için yüzde 4 olacağı tahmin edildi. ÖYK, 10 şeker fabrikasının özelleştirme ihalesini iptal etti.
-10 EKİM İstanbul Park Formula 1 Pisti?nin işletme hakkına ilişkin ihaleyi İstanbul MC Yarış Sporları LTD şirketi kazandı. Ancak parayı ödeyemeyince ihaleyi ikinci en yüksek teklifi veren Eylül Tarım aldı.
-16 EKİM Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 2013 bütçe büyüklüklerini açıkladı.2013 yılı bütçe giderleri 404 milyar lira, bütçe gelirleri 370 milyar lira olacak. Bütçe dengesinin 34 milyar lira açık vermesi hedeflendi.
-18 EKİM Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Yasa Tasarısı kabul edilerek yasalaştı.

KASIM 2012-Üçüncü havalimanı Karadeniz kıyısında

-2 KASIM Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Suriye?nin Türkiye?den tekrar elektrik talep ettiğini bildirdi.
-5 KASIM Fitch Türkiye?nin kredi notunu ?yatırım yapılabilir? seviyeye yükseltti. Böylece Türkiye 18 yıl aradan sonra kredi notunda sınıf atlamış oldu. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ve ekonomi çevreleri, Fitch tarafından alınan kararın yerinde olmakla birlikte ?gecikmiş? bir karar olduğunu belirtti.
-9 KASIM Gösterge tahvilin bileşik faizi yüzde 6.50 seviyesine kadar geriledi.
-12 KASIM Akdeniz Elektrik Dağıtım?ın özelleştirme ihalesinin nihai pazarlık görüşmesinde, en yüksek teklifi 546 milyon dolar ile Cengiz-Kolin-Limak Ortak Girişimi verdi.
-15 KASIM İşsizlik oranı, eylül ayında 0.4 puan azalarak yüzde 8.8?e kadar düştü.
-19 KASIM Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, İstanbul?a üçüncü havalimanının Karadeniz kıyısında, Yeniköy ile Akpınar köyleri arasında, 90 milyon metrekarelik alana yapılacağını bildirdi.
-20 KASIM Moody?s Fransa?nın ?Aaa? olan kredi notunu bir kademe düşürerek ?Aa1?e çekti, notun görünümünü negatifte bıraktı.
-30 KASIM Euro Bölgesi?nde işsizlik oranı yüzde 11.7 ile tarihinin en yüksek düzeyine çıktı.

ARALIK 2012-Özelleştirmeler tam gaz devam etti

-4 ARALIK Irak, Petrol ve Gaz Konferansı?na katılmak üzere Erbil?e giden Enerji Bakanı Taner Yıldız?ın uçağına iniş izni vermedi.
-10 ARALIK TÜİK ekonominin yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 1.6 büyüdüğünü açıkladı.
-14 ARALIK S&P, İngiltere?nin not görünümünü negatife çevirdi, notunu teyit etti.
-18 ARALIK S&P, Yunanistan?ın notunu 6 basamak birden yükselterek herkesi şaşırttı.
-19 ARALIK İstanbul?un Avrupa Yakası (BEDAŞ) ve Akdeniz Elektrik?ten sonra yeni bir dağıtım bölgesi daha özelleşti. İzmir ve Manisa illerinin elektriğini tedarik eden Gediz Elektrik?in satışı ihalesinde en yüksek teklifi 1 milyar 231 milyon dolarla Elsan-Tümaş-Karaçay Ortak Girişim Grubu verdi.
-27 ARALIK 2013 yılının ilk 6 ayında asgari ücrete yüzde 4.1, ikinci 6 ayında ise yüzde 4.4 olmak üzere zam yapıldı. Buna göre net asgari ücret, 2013?ün ilk 6 ayında 774 TL, ikinci 6 ayında da 804 TL olarak belirlendi.
-28 ARALIK Sanayici Asım Kocabıyık vefat etti. Seyitömer Termik Santrali?nin 30 yıllığına özelleştirilmesi ihalesinin nihai pazarlık görüşmelerinde en yüksek teklifi 2 milyar 248 milyon dolarla Çelikler İnşaat verdi.
-31 ARALIK Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanlığı?na Vahdettin Ertaş?ın atanması ile ilgili karar Resmi Gazete?de yayınlandı.

Star