Asırlık Haydarpaşa Garı'nda "yılların yanlışları" düzeltiliyor

İstanbul

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı himayesinde, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryollarının (TCDD) yürüttüğü restorasyon, tarihi gar binasının dış cephelerinde, çatı arasında ve 5. Plan No'lu müştemilat binasında sürüyor.

Binanın bekleme salonunda tezyinat ve bezemeleri, vitray camları ve çerçeveleri, tarihi saatleri, özgün karosiman döşeme kaplamaları, duvar kaplamaları, altın varaklı aplikleri, ahşap kapı ve pencere işleri tamamlandı.

Mekanik, elektrik altyapı ve aydınlatma çalışmaları da hazırlanarak gar binasına hizmet için gün sayıyor.

Restorasyon projesinde dış cephede özenli ve hassas bir çalışma yürütülüyor. Sadece gar binası restorasyonu için açılan özel taş ocağından temin edilen kumtaşı olarak da bilinen Lefke taşı ile taş imalatları özgün bir teknik ile yapılıyor. Dış cephede ayrıca korumaya yönelik konservasyon ve temizlik çalışmaları da gerçekleştiriliyor.

Çatı katı bütünüyle elden geçirildi

Tarihi Haydarpaşa Garı'nın 2010 yılında çıkan yangında büyük hasar gören çatı katı bütünüyle elden geçirildi. Çelik çatı makasları perçin ve bulonlu özgün örneğine uygun olarak yapıldı. Çatı ahşapları yenilendi, ahşap üzerine arduvaz taşları ile özgün formuna uygun çatı kaplamaları tamamlandı. Kulelerin onarımı gerçekleştirildi.

Müthiş ve benzersiz mimari formuna işlev ve fonksiyonuna uygun restorasyon çalışmaları tamamlanan çatı katı, mekanik ve elektrik tesisatının ardından yükseltilmiş döşemenin de yapılmasıyla yeni görünümüne kavuşacak.

Haydarpaşa Garı projesi kapsamında ve parselinde bulunan 5. Plan No'lu yapı inşa çalışmaları altyapı ve üstyapı olarak hazırlanırken, gar binasına hizmet edecek biçimde restorasyon çalışmaları sürüyor.

Sultan 2. Abdülhamid'in emriyle 114 yıl önce açıldı

İstanbul'un sembol yapılarından Haydarpaşa Garı, Osmanlı Padişahı 2. Abdülhamid'in, "Bunca kilometre demir yolu yaptım memlekete, çelik rayların ucu Haydarpaşa'da. Koca binalarıyla liman yaptım yine belli değil. Bana o rayların denize kavuştuğu yere öyle bir bina yapın ki, ümmetim baktığında 'Buradan bindin mi hiç inmeden Mekke'ye kadar gidilir' desin." sözlerini içeren emri üzerine inşa edilerek 114 yıl önce açıldı.

İstanbul-Bağdat/Hicaz Demiryolu'nun başlangıç noktası ve Türkiye için önemli bir kültürel miras olan Haydarpaşa Garı, Alman mimarlar Otto Ritter ve Helmuth Cuno tarafından kum zemin üzerine ahşap kazıklarla inşa edilerek 19 Ağustos 1908'de hizmete girdi.

İlk gün bir bölümü ve yolcular için bekleme salonlarının hizmete girdiği binada inşaat sürerken yangın çıktı. Bina, onarılarak 4 Kasım 1909'da yeniden hizmete alındı.

Milli Mücadele ve 1. Dünya Savaşı döneminde cephanelik olarak kullanılan Haydarpaşa Garı, 6 Eylül 1917'de sabotaja uğradı, cephanelik patlatıldı, tamamen yıkıldı.

Haydarpaşa Garı, Cumhuriyet'in ilanının 10. yılında ilk haline uygun tekrar inşa edildi. Garda, 1976'da kapsamlı bir restorasyon yapıldı.

Garın bazı bölümleri, 1979'da yakıt yüklü Independenta tankerinin kazasında hasar gördü.

Haydarpaşa Garı'nın, 2010'da meydana gelen yangında da çatısının orta ve kuzey kısımları yandı. Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu'nun kararları doğrultusunda binanın onarılmasına başlandı.

Bu kapsamda hazırlanan Rölöve, Restitüsyon ve Restorasyon Projesi, İstanbul 5 No'lu Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nca onaylandı.

Haydarpaşa Gar Binası'nın restorasyonuna 2016 yılından beri devam ediliyor.