Anadolu Vakfında, Cemil Çiçek'ten Dinlediklerimiz

Toplantı ’da, o yıllarda hayatta olan, şimdilerde rahmetli olan Ferruh Boz beyli ve İsmet Sezginde vardı. Benim için eski Başkanlarının tecrübesinden istifade etmek önem taşıyordu. Zira sık sık demokrasiye müdahale edilen bir ülke için, eski meclis başkanlarının düşünceleri benim için önemliydi.

 Yapılan müdahaleler ilk önce TBMM meclisini ilgilendiriyordu. Hatta bazı, müdahaleler ile meclisin feshine gidilmişti. Bu sebeple, bazı olayların perde arkasını Meclis Başkanları iyi bilir. Yemek esnasında, kendilerine göre görüş ve düşüncelerini belittiler. Ferruh Bozbeyli özellikle teşekkür ederek “Cemil Bey biz başkanlık yaptığımız zaman, böyle bir toplantı yapmak aklımıza gelmedi diyerek, beni tebrik edip bir hatırasını anlattı. Bozbeyli o yıllarda 91 yaşında idi.32 Yaşında TBMM Başkanı olmuştu.

"Cemil Bey, ben TBMM Meclis Başkanlığı yaptığım yıllarda, Muhalefet partisi olan CHP’nin genel başkanı, İsmet Paşa idi. Ben ona Paşam, oda bana genç başkan derdi. Paşayı bir gün kahve içmek üzere, odama davet ettim. İsmet Paşa çok nazik ve kibar biriydi. Beni kırmadı, davetimi kabul etti. Kahveyi içtikten sonra, “genç başkan yarın Türk Tarih Kurumunda bir konuşma yapacağım. Seni de davet ediyorum. Gelirsen memnun olurum” dedi. Bende hay hay Paşam dedim.

Ertesi gün İsmet Paşayı dinlemek üzere, Türk Tarih Kurumunda gittim. Paşa savaş hatıralarını ve T.C. Devletini nasıl kurduklarını anlattı. Konuşması esnasında sık sık, Osmanlının son Sadra mı Damat Ferit’ten bahsetti. O yıllarda ders kitaplarında Damat Ferid için, hain diye bahsediliyordu. Paşanın Damat Ferit için hep yumuşak ifadeler kullanması, dikkatimi çekti. Konuşma bitince, Paşa yanıma geldi “Genç Başkan Mecliste bana bir kahve ikram edersen, arabana bineceğim dedi. Bende hay hay Paşam dedim. Dışarı çıktık, Paşa makam arabama bindi. O yıllarda şimdi olduğu gibi, koruma ve eskort yoktu. Şoförün yanında özel kalem müdürü, bizde arka koltukta paşayla oturuyorduk.

Paşa “genç başkan konuşmamı nasıl buldun” dedi. Bende çok istifade ettim, fakat Damat Feride hain demediniz. Paşam bu dikkatimi çekti. Paşa önde oturan kim? Dedi. Bende “özel kalem müdürüm” dedim. Ondan sır çıkmaz değil mı? Bende çıkmaz Paşam dedim.

“Genç Başkan Damat Ferit hain değildi. Biz nasıl vatanın kurtuluşunu Millî Mücadelede bulmuşsak, Damat Ferit ve Damat Ferit gibiler de samimi olarak, Osmanlının kurtuluşunu Mandacılıkta buluyorlardı. Bunlarda kendilerine göre samimiydi. Asla hain değillerdi “dedi. Bende Paşam niye konuşmanızda bunu anlatmadınız deyince İsmet Paşa, “Genç başkan ben siyasetçiyim, her doğruyu her yerde söylemem” dedi.
Cemil bey gazeteciler bana ısrarla, bu toplantı da ne konuştunuz diye sordular. Bende bu konu ile ilgili bir açıklama yapmadım, Ferruh beye sorun dedim. Bilahare Bozbeylinin bu hatırası, İnönü Vakfının yayınlarında yer alınca, bu hatırayı anlatma gereğini duydum dedi.
Bende bu hatırayı anlatma gereğini duydum.

Cemil beye bu hatırayı bizimle paylaştığı için buradan saygılarımı sunuyorum.