Adana 1. İdare Mahkemesi Zeytin Gen Bahçesinin Sökülmesi Konusunda Yürütmeyi Durdurma Kararı Aldı..

Uzun zamandır kamuoyunun bilgisi dâhilinde olan ve 1976 yılında Ç.Ü. Ziraat Fakültesi tarafından eğitim ve genetik materyali kontrol altına almak için kurulan ve bugün 386 genotipli geniş bir zeytin genetik materyalinin toplandığı bir koleksiyon bahçesi olmuştur. Söz konusu bahçenin bulunduğu alanın kullanım hakkı ve tahsisi Çukurova Üniversitesine ait olup son yıllarda anlayamadığımız nedenlerden dolayı ne zaman kamunun arsa ihtiyacı doğsa gözler üniversiteye ait tahsisli araziye çevrilmekte. Ne yazık ki son yıllarda üniversite arazileri bilimsel çalışma materyalinden çok arsa olarak görülmesi nedeniyle söz konusu alanlar Belediyeler tarafından imarı yapılarak istenilen kurumlara aktarılmakta. Dün TOKİ hastanesinin yapıldığı yer Sağlık Bakanlığına, bugünde zeytin gen bahçesi okul yapılması için Milli Eğitim Bakanlığına tapu tescili yapılmıştır. Adana Valiliği Zeytin Gen Merkezi olarak bilinen alanın tapusunun Milli Eğitim Bakanlığında (kendilerinde) olmasını öne sürerek buraya okul yapılacağına yönelik ısrarı üzerine Adana 1. İdare Mahkemesi, bünyesinde 386 genotip barındıran Zeytin Gen Merkezi'ne okul yapımında yürütmeyi durdurma kararı verdi.

Söz konusu araziler kırmızı Akdeniz toprakları olup, Avrupa Toprak Bürosu raporuna göre bu topraklar korunması gereken özel ekosistem topraklarıdır. Kırmızı Akdeniz toprakları strüktürü iyi gelişmiş, dünyanın en iyi sebze, zeytin ve narenciye toprağı olarak bilinir. Buna benzer İtalya'nın Apulya bölgesindeki topraklarda yaklaşık 50 milyon zeytin ağacı bulunmakta olup, buralarda tek bir yerleşime bile izin verilmemektedir. Benzer şekilde diğer Akdeniz ülkelerinde de zeytin dikili alanlara yerleşim ve inşaat izni verilmemektedir. 5403 sayılı toprak yasası tarımsal niteliği olan ve korumaya gereksinim duyulan toprakları korumak için çıkarılmıştır. Bu bağlamda arazinin tapusunun kime ait olduğu önemli değil, önemli olan "arazinin amaca uygun kullanılıp kullanılmadığıdır". Toprak insanın beslenme kaynağı olması nedeniyle, toprağın amaç dışı kullanımına insanlığın gelecekteki gıda güvencesi için karşı olmalıyız. FAO verilerine göre yer yüzeyindeki genetik materyalin %75'nin kaybolduğu dünyamızda ileride olası iklim değişimleri, hastalık ve zarlılara karşı doğaya adaptasyonu yüksek olan bitkilerin korunması gerekiyor. Söz konusu genetik materyalin kaybolacağını da düşünerek anavatanlarında toplanarak, çoğaltmak, saklamak ve gelecekte yeniden insanlığın hizmetine sunulmak üzere kontrol altına alınması bizlerin ve Devletimizin görevidir. Mesleğimiz gereği insanlığın gıda ihtiyacı için gerekli bitki ve toprak materyallerini belirlemek, organize etmek ve iyileştirerek sürdürülebilirliğini sağlamaya çalışmak bizim görevimizdir. Toprağın gıdanın temel kaynağı olduğunu bilinci ile doğanın, bitkinin ve toprağın korunmasını amaca uygun olarak kullanılmasını istiyoruz. Adana 1. İdare Mahkemesinin yürütmeyi dururuma karına bağlı olarak zeytin gen bahçesinin bir daha kurulmayacağını düşünerek değişik zeytin çeşitlerinin sökülmesine Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği olarak karşıyız.

Kamuoyuna saygılarımla.

Celal KARA

TZYMB Adana Şube Başkanı